Wie is racistisch?

Voor veel Nederlanders en wellicht ook Vlamingen die toevallig op de Nederlandse zender hadden afgestemd, was het wellicht schokkend toen ze vorige week de beelden zagen in het tv-programma De Wereld Draait Door (@DWDD) en in de tv-documentaire Wit is ook een kleur op de VPRO waarin zowel witte als donkere kinderen overwegend positieve kwalificaties gaven aan witte poppen en negatieve kwalificaties aan zwarte poppen. Witte poppen waren overwegend slim en de baas. Zwarte poppen waren vooral stout en verdienden straf. De tafelgasten bij DWDD reageerden geschokt. Net als de overwegend hoogopgeleide mensen bij wie documentairemaakster Sunny Bergman een soortgelijke test had gedaan. Maar moeten we daar nu wakker van liggen?  

Als je het op de keper beschouwt, wie is er dan eigenlijk racistisch? Is dat de witte man of vrouw wiens familiestamboom al generaties met Vlaanderen vervlochten is en die graag het tempo waarin tradities als sinterklaas en zwarte piet veranderen op een organische wijze wil laten verlopen? Of zijn het juist de nieuwkomers uit vooral de moslimlanden die de Vlaamse waarden en normen ostentatief afwijzen en die de ‘full breed’ Vlamingen met steeds minder scrupules tonen dat ze schijt hebben aan de waarden en normen van hun nieuwe land? Hoe het ook zij; het wordt mijns inziens hoog tijd dat we met z’n allen weer eens normaal gaan doen als het om samen leven gaat.  

De blanke en de zwarte tiener, naast wie gaat u zitten?

Laten we nog even stilstaan bij het zojuist aangehaalde poppenexperiment van Sunny Bergman. Stel nu dat de onderzoekers tests zouden hebben gedaan met poppen die een arm of been zouden missen, dikke of slanke poppen of poppen met een gaaf of pokdalig gezicht? Ik ben er zo goed als zeker van dat de uitkomsten vergelijkbaar zouden zijn.  

Maar hoe zit het nu met volwassenen? Zouden die anders reageren? 

Laten we eens uitgaan van de volgende hypothetische situatie: stel er zijn slechts twee plekken vrij op de bus. Eentje naast een blanke tiener en de ander naast een zwarte tiener? Gaat u dan naast de tiener zitten met dezelfde huidskleur of juist niet? Ik heb er geen onderzoek naar gedaan, maar ik vermoed dat de meesten onder u naast degene gaan zitten die dezelfde huidskleur heeft. Op zich toch doodnormaal? Ik herinner me dat ik vroeger eens in de binnenlanden van Brazilië op een bus stapte vol met locals van allerlei kleuren, maar ik ging wel naast die ene blanke zitten die, zo bleek, uit Duitsland afkomstig te zijn. Was ik dan misschien toch een racist, zonder het te beseffen? 

Oké, laten we teruggaan naar ons voorbeeld van daarnet. Ik ben hetero en weer stap ik op die bus met slechts twee zitplaatsen vrij. Eentje naast een oude dikke negroïde zeventiger en eentje naast een bloedmooie gave witte tiener? Ik weet niet wat u doet, maar ik ga in ieder geval naast die bloedmooie witte griet zitten. Ook al riskeer ik in de ogen van de politiek correcte elite daarmee aan racisme en misschien zelfs aan leeftijdsdiscriminatie te doen. Of wellicht nog erger, ben ik in de ogen van diezelfde elite ook nog een seksist, omdat ik mogelijk wat wilde fantasietjes krijg, terwijl ik stiekem haar goddelijke lichaam begluur… 

Klootjesvolk dat alleen verstand heeft van voetbal

In de ogen van de verheven en zelfgenoegzame elite voldoe ik naar aanleiding van het bovenstaande waarschijnlijk perfect als representant van het klootjesvolk dat op bijvoorbeeld de N-VA stemt en dat alleen maar verstand van voetbal heeft. Conservatief, bekrompen, egoïstisch, onverdraagzaam, harteloos en boos op alles wat niet wit is. Maar wat de elite nog niet snapt, is dat die boosheid ten opzichte van nieuwkomers niet wordt ingegeven door huidskleur, maar wel doordat veel vluchtelingen uit vooral de moslimlanden niet met onze cultuur compatibel willen zijn. Er zijn echter verzachtende omstandigheden voor de elite. Want als je in een hippe residentiële wijk in Zurenborg woont dan heb je dat wellicht wat minder snel in de gaten dan wanneer je zoals het echte klootjesvolk in een verpauperde volksbuurt woont tussen alle zegeningen van de multiculturele samenleving. 

Vooral het klootjesvolk heeft vaak een groot hart 

Wat de elite tegen beter weten in ook niet wil snappen is dat vele recente nieuwkomers afkomstig zijn uit veilige landen. Direct als we als klootjesvolk plegen te zijn, bestempelen we die als economisch vluchteling die hier hun geluk komen beproeven. Die hier onze schaarse (huur)woningen komen claimen, die de taal niet spreken, geen of onvoldoende opleiding hebben en daarom vaak veroordeeld zijn tot onze sociale zekerheid waar ze nooit een cent aan hebben bijgedragen of zullen bijdragen. Maar de elite vindt dat natuurlijk een egoïstische gedachte. Als het er echter op aankomt dat is het vaak niet de elite, maar wel het klootjesvolk dat een groot hart heeft als de medemens echt in nood is. 

Hoe donkerder de huidskleur, hoe lager op de maatschappelijke ladder

Ik heb als Nederlander ruim 30 jaar in het buitenland gewoond. Het leeuwendeel in Vlaanderen, maar ook in Brazilië. In dat laatste land, dat vaak geroemd wordt door zijn verscheidenheid aan rassen en huidskleuren heb ik nog het meeste racisme gezien. Hoe donkerder de huidskleur, hoe lager men vaak op de maatschappelijke ladder stond. Niet wat je kunt, maar je afkomst is er nog altijd voor een groot deel bepalend. 

In België ontdekte ik dat Vlamingen stukken wantrouwender zijn ten opzichte van anderen die niet afkomstig zijn uit de eigen groep. Maar dat komt wellicht doordat dit land de voorbije 400 jaar veel meer overheersing en onderdrukking heeft gekend dan Nederland. Als je niet deed wat de overheerser vroeg dan ging je kop eraf en dan sta je natuurlijk al gauw wat wantrouwender in het leven ten opzichte van buitenstaanders. Trouwens Nederlanders zijn in Vlaanderen sowieso geen geliefd volkje. Ook ik ben er meermaals voor Vuilen ‘Ollander uitgemaakt al wil dat nog niet zeggen dat Belgen racistisch zijn. In dit geval kan dat trouwens ook niet, want een Hollander is geen ras, terwijl een Marokkaan dat wel is, als ik afga op de uitspraak van de rechter inzake de rechtzaak tegen Wilders die zich publiekelijk had afgevraagd of men meer of minder Marokkanen in Nederland wilde hebben?  

Het racisme ziet bij de nieuwkomers 

Een maatschappij zonder racisme zal voorlopig nog wel een utopie blijven. Dat neemt niet weg dat we daar met z’n allen naar moeten blijven streven. Desondanks heb ik het gevoel dat het racisme in de samenleving tegenover bepaalde groepen uit vooral de moslimlanden, is toegenomen. Al zie ik dat eerder als het gevolg van het criminele wangedrag van vooral de jongeren uit deze bevolkingsgroepen. De ontstane negatieve reputatie straalt dan vanzelf op de hele groep af met alle gevolgen van dien, zoals minder kansen op de arbeidsmarkt. 

Dat het ook anders kan bewijzen de Aziaten die weliswaar minder massaal naar hier zijn gekomen, maar behalve een andere huidskleur eveneens andere waarden en normen hebben. Ik heb niet de indruk dat deze bevolkingsgroep last zou hebben van maatschappelijk achterstelling als zij bijvoorbeeld gaan solliciteren of op een andere manier willen meedoen met onze samenleving. 

Mede daarom ben ik van mening dat het met dat racisme hier in Vlaanderen wel meevalt en ik me wel eens afvraag of er geen sprake is van omgekeerd racisme? Want zijn het niet eerder vooral de nieuwkomers die steeds onbeschaamder lak hebben aan onze waarden en normen? Niet alleen door met hun kleding, zoals een nihab duidelijk te maken dat ze er niet bij willen horen, maar ook door een middelvinger op te steken naar de rest van de samenleving door buitenproportioneel aanwezig te zijn in de misdaadstatistieken?  

Foto (c) VPRO 

Evert van Wijk is communicatieadviseur en ondermeer auteur van het onlangs verschenen boek Valse vrienden (uitgegeven bij Scriptum in Schiedam) over de vaak moeizame verhouding tussen Belgen en Nederlanders www.cultuurverschillenbelgienederland.nl