Zwart antisemitisme in de VS: een ongemakkelijke traditie

De Anti-Defamation League is de grootste Amerikaanse anti-racisme organisatie. Op hun website zijn lijsten te vinden van antisemitische incidenten per staat. Wie bij New York kijkt, ziet opvallend veel van zulke incidenten. In de eerste kolom staan datum, locatie en het type incident, in de tweede de ‘ideologie’ erachter, en in de derde een beknopte omschrijving.

Bij ideologie is vrijwel nooit iets ingevuld, behalve een hele enkele keer ‘Right Wing, White Supremacist‘. Dan gaat het niet om persoonlijk geweld, maar steevast om hakenkruizen die ergens zijn gekalkt, of racistische folders waarin Joden of Israël worden genoemd. Een fraaie illustratie van het ongemak dat de huidige golf van agressie tegen joden die de stad New York teistert de über-politiek correcte medemens bezorgt. Als er geen ‘white supremacist‘ staat maar niks, is de dader erg vaak zwart of anderszins gekleurd, zoals uit andere bronnen blijkt.

‘Onschuldige’ verklaringen

De mainstream media zeilden daar lang met een boog omheen, of zochten naar onschuldige verklaringen. Zoals het gegeven dat Joden vaker huiseigenaar zijn en zwarten vaker huurders. Nog afgezien van de vraag of dat geweld op straat rechtvaardigt, zouden Aziaten en witte hipsters het dan ook moeten ontgelden.

En wat te denken van deze kop: ‘Anti-Semitism Grows in Jewish Communities in NYC Suburbs: The expansion of Hasidic communities in New York has led to some anti-semitic rhetoric.‘ Er komen meer orthodoxe Joden wonen en dat roept antisemitisch geweld op. Vrij vertaald, het is de schuld van de Joden zelf. ‘Antisemitic rethoric‘ is bovendien een eigenaardige omschrijving van bijvoorbeeld de recente schietpartij door leden van een Afro-Amerikaanse sekte in een kosher supermarkt met vier dodelijke slachtoffers. Of het bloedbad dat een zwarte man enkele weken later aanrichtte met een machete op een Chanoeka-viering net buiten New York. De dader bleek onder meer op ‘why did Hitler hate the Jews‘ gegoogeld te hebben.

‘Are high rates of mental illness connected to a spike in anti-Semitic violence?‘ vroeg een opinieblad zich af. Precies in de wijken waar de aanslagen vooral plaatsvinden, schijnen wat meer psychiatrische problemen voor te komen… De 27-jarige Afro-Amerikaan die een rabbi met een straatsteen in het gezicht sloeg toen die door een park liep, bleek inderdaad een psychiatrisch verleden te hebben. Net als de man die wilde weten wat Hitler tegen Joden had. Dat was kennelijk zo overtuigend dat hij met een machete het hoofd van een bejaarde orthodoxe Jood bewerkte, die in coma ligt en waarschijnlijk niet meer bij zal komen.

Anti-semitisch wegens anti-wit

De New York Times was ooit openhartiger over Afro-Amerikaans antisemitisme. In 1967 publiceerde zij een opiniestuk over dit onderwerp van de fenomenale schrijver James Baldwin. Een fragment:

‘When we were growing up in Harlem our landlords were Jewish, and we hated them. We hated them because they were terrible landlords, and did not take care of the building. (…) The grocer was a Jew, (…) the butcher was a Jew and, yes, we certainly paid more for bad cuts of meat than other New York citizens, and we very often carried insults home, along with the meat. We bought our clothes from a Jew (…) and the pawnbroker was a Jew — perhaps we hated him most of all.‘

[Toen we opgroeiden in Harlem, waren onze huisbazen Joods, en we haatten hen. We haatten hen omdat ze vreselijke huisbazen waren, en het gebouw niet onderhielden. (…) De winkelier was een jood, (…) de slager was een Jood en, ja, we betaalden zeer meer voor slechte stukken vlees dan andere inwoners van New York, en vaak brachten we met het vlees beledigingen mee naar huis. We kochten onze kleren van een Jood en de pandjesbaas was een Jood — hem haatten we misschien nog meest van al.]

Verderop zegt hij dat zwarten evengoed niet-Joden haatten, omdat ze door iedereen werden onderdrukt, en iedereen geld aan ze wilde verdienen. De titel van het stuk luidt dan ook: ‘Negroes are anti-semitic because they’re anti-white.‘

Burgerrechtenbeweging

Baldwin schreef dit toen de heftigste periode in de zwarte burgerrechtenbeweging net afliep, een periode die door sommige auteurs juist de ‘golden age’ van Joods-zwarte betrekkingen genoemd wordt. Joodse Amerikanen waren zwaar oververtegenwoordigd in die — vaak met Joods geld gefinancierde — burgerrechtenbeweging. Zo werden bijvoorbeeld in 1964 drie activisten vermoord door de Ku Klux Klan: Michael Schwerner, Andrew Goodman en James Chaney. Chaney was zwart, Goodman en Schwerner Joods.

Baldwin had goede redenen om Joden als onlosmakelijk deel van de blanke onderdrukking te zien, maar voor Martin Luther King bestond er juist een sterke verbondenheid tussen Joden en Afro-Amerikanen. Hij zag hun gelijksoortige verleden van onderdrukking en vervolging:

‘Our unity is born of our common struggle for centuries, not only to rid ourselves of bondage, but to make oppression of any people by others an impossibility.‘

[Onze éénheid komt voort uit onze gedeelde, eeuwenlange strijd, niet enkel om onszelf te bevrijden uit geketendheid, maar om onderdrukking van eender welk volk door anderen een onmogelijkheid te maken.]

Orthodoxe gemeenschap

Met de grootste populatie orthodoxe Joden buiten Israël is New York het epicentrum van antisemitisme in de VS. Ze zijn duidelijk herkenbaar als Jood en het lijdend voorwerp van de meeste incidenten. Op straat worden ze aangevallen door zwarte jongeren die ‘sucker punches‘ uitdelen: iemand van achteren onverwacht uit alle macht tegen het hoofd slaan. Een slachtoffer omschreef dat als een bloempot die van een balkon op je hoofd valt.

Orthodoxe Joden worden met riemen geslagen, krijgen karate-trappen tegen het hoofd of worden opzettelijk aangereden. Agressie is ook vaak verbaal: op straat of in de metro lopen Joden risico op een scheldkanonnade door een zwarte medeburger, waarbij de standaard antisemitische vooroordelen worden gespuid, terwijl omstanders de andere kant opkijken.

Crown Heights

Reporters / Photoshot

Rev. Al Sharpton in Crown Heights (1991)

Deze opleving van zwart antisemitisme in New York is niet de eerste. In 1991 werden twee zwarte jongetjes in Brooklyn aangereden door een orthodoxe Jood die de macht over het stuur verloor. Eén van hen overleefde dat niet, waarop honderden Afro-Amerikaanse bewoners door de straten trokken om Joden te molesteren. Er vielen veel gewonden en tenminste één orthodoxe Jood werd door de menigte gelyncht. De bekende zwarte dominee Al Sharpton, die in 2004 mee zou doen aan de Democratische voorrondes van de presidentsverkiezingen, speelde een bedenkelijke rol bij deze rellen.

Sharpton is tot de dag van vandaag een bijzonder invloedrijke man in de Afro-Amerikaanse gemeenschap en kan politici aan stemmen helpen. De meeste kandidaten in de Democratische voorrondes van dit moment lopen de deur bij hem plat, net als de burgemeester van New York, democraat Bill de Blasio. Die is dan ook uiterst vaag over de betrokkenheid van Afro-Amerikaanse burgers bij antisemitische agressie. Deze burgemeester is een typische lijder aan het zogeheten ‘anti-Trump Derangement Syndrome‘, en noemt antisemitisme een ‘right-wing movement‘.

In een persconferentie sprak de Blasio over de ‘profoundly anti-Semitic forces of white supremacy‘ die door president Trump ontketend zouden zijn. Met zo’n burgemeester lijkt de oplossing van dit probleem nog niet in zicht…

Freddy’s Fashion Mart

In 1995 waren er opnieuw problemen tussen Joden en Afro-Amerikanen, waarbij Sharpton (weer) een rol speelde. Ditmaal had de dominee bewoners opgestookt tegen een Joodse winkelier in Harlem, die de onderhuur aan een zwarte platenzaak had opgezegd. Dagenlang stond een door Sharptons actievoerders georganiseerde picket-line  voor de deur, schreeuwend over ‘Jew bastards‘ en ‘Joodse bloedzuigers’.

Zelf liet de dominee weten dat Joodse verhuurders helemaal niet in Harlem thuishoorden. Uiteindelijk stak een gek de winkel in brand, waarbij 8 doden vielen. Dat kon Sharpton niet worden aangerekend, maar schone handen had hij evenmin… De voormalige straatprediker had — volgens horen zeggen — opruiende taal gebezigd in radioprogramma’s, maar journalisten die tapes opvroegen, kregen te horen dat de politie die al in beslag had genomen. Daar zijn ze vervolgens zoek geraakt, zodat niemand ooit zal weten wat Sharpton precies had gezegd…

Nog een saillant detail: de huur van de zwarte platenzaak was verhoogd omdat de Joodse winkelier zelf ineens veel meer huur moest betalen aan de eigenaar van het pand. Dat was geen jood, maar een Afro-Amerikaans kerkgenootschap…

Farrakhan

Wie in veel belangrijkere mate Afro-Amerikanen ophitst tegen Joden, is Louis Farrakhan, de hoogbejaarde leider van de in Chicago gevestigde Nation of Islam. Van deze organisatie voor Afro-Amerikaanse moslims waren Muhammed Ali en de bekende activist Malcolm X ooit lid. Samen met de leider van de Ku Klux Klan is Farrakhan zo’n beetje de ergste Jodenhater van de VS. Dat zeg ik niet, dat zegt de Anti Defamation League.

Farrakhan — echte naam Louis Eugene Walcott — lijkt een groot liefhebber van samenzweringstheorieën tegen Joden, de basis van alle antisemitisme. Hij is kind aan huis bij islamitische dictaturen en grossiert in kwalijke uitspraken. Zoals:

‘German Jews financed Hitler… poor Jews died while big Jews were at the root of what you call the Holocaust… little Jews were being turned into soap while big Jews made money and washed themselves with it… Jews were playing violin, while other Jews were marching into the gas chambers.‘

[Duitse Joden financierden Hitler… arme Joden stierven terwijl rijke Joden aan de grondslag liggen van wat jullie de Holocaust noemen… van kleine Joden werd zeep gemaakt terwijl rijke Joden geld verdienden en er zich mee wasten… Joden speelden de viool, terwijl andere Joden naar de gaskamers marcheerden.]

Farrakhan vond Hitler ‘a very great man‘ en achtte Joden verantwoordelijk voor 9/11. Ze hadden immers hun geloofsgenoten die op het WTC werkten per SMS gewaarschuwd om op de bewuste dag niet naar hun werk te gaan… De gebruikelijke rimram van Jodenhaters.

Zelfbevestiging?

In 1991 gaf de Nation of Islam een tweedelig boekwerk uit met als titel: The Secret Relationship between Blacks and Jews. Het beschrijft hoe de slavenhandel gefinancierd zou zijn door Joden en heeft het niveau van een nazi-pamflet. Geen historicus neemt het serieus. Henry L. Gates, hoofd van de faculteit voor Afro-Amerikaanse studies aan Harvard, noemde het ‘nonsens’ en ‘de bijbel van het nieuwe anti-semitisme’. Later zei Gates ook: ‘Onder een belangrijk deel van de zwarte gemeenschap werd dit pamflet de geloofsbelijdenis van een nieuwe filosofie van zwarte zelfbevestiging.’ Antisemitisme als zelfbevestiging voor de zwarte medemens? Het is nogal wat…

James Baldwin tenslotte, schreef dat het aandeel van Joden in ‘de onderdrukking van zwarten’ niet viel te ontkennen, maar dat het onzin was dat te wijten aan hun Joods zijn.

‘(The Jew) is playing in Harlem the role assigned to him by Christians long ago: he is doing their dirty work. And he is singled out by Negroes not because he acts differently from other white men, but because he doesn’t…‘

[(De jood) speelt in Harlem de rol die hem lang geleden is toebedeeld door christenen: hij doet hun vuile werk. En hij wordt geviseerd door zwarten niet omdat hij zich anders gedraagt dan andere witte mannen, maar omdat hij dat niet doet…]

Vertaling citaten door redactie.