1 augustus. Net binnen: Leopold II krijgt zijn privéstaat Congo

Elk jaar   In Zwitserland Bundesfeier, nationale feestdag, herdenking van het Eedgenootschap van 1291 tussen de drie oerkantons Uri, Schwyz en Unterwalden. Hiermee ontstaat het land Zwitserland als confederatie, wat het is gebleven tot op vandaag.

2019   In Nederland wordt een boerkaverbod van kracht, in het kader van de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding. Openbare ruimtes zoals ziekenhuizen, overheidsgebouwen, scholen en het openbaar vervoer mogen niet meer met een boerka, nikab, integraalhelm of bivakmuts op worden betreden. Andere Europese landen gingen Nederland voor, zo België al in 2011.

1998   Overlijden in Londen van Eva Bartok (71), geboren Éva Márta Szőke, Hongaars actrice. Ze begint haar carrière in het Belvárosi Theater in Boedapest in 1945 en verschijnt voor het eerst voor de camera in de Hongaarse film Mezei próféta (1947), ‘De profeet van de velden’, die niet door de communistische censuur raakt. Daarop verlaat ze in 1948 Hongarije om naar Londen te verhuizen. In 1949 maakt ze haar ‘echt’ filmdebuut onder haar artiestennaam Bartok in de film A Tale of Five Cities. Haar internationale doorbraak als filmactrice komt in 1952 samen met Burt Lancaster als Consuelo in The Red Corsair.

Eva Bartok (1927-1998)

In totaal speelde ze tot het midden van de jaren zestig in ongeveer drie dozijn films, waarvan Ten Thousand Bedrooms met Dean Martin, Der Arzt von Stalingrad en Es muß nicht immer Kaviar sein, de laatste met O.W. Fischer, tot haar bekendste behoren. Ze maakte vooral indruk als een stijlvolle, verleidelijke schoonheid.

Eva Bartok trouwt in 1944 met de Hongaarse officier Géza Kovács. Haar tweede echtgenoot is de producer Alexander Paal, die haar ook vergezelt als ze in 1948 Hongarije ontvlucht. Ze verwerf het Britse staatsburgerschap door haar derde huwelijk met de Engelse filmregisseur William Wordsworth. Op 13 augustus 1955 trouwt ze met de Duitse acteur Curd Jürgens, een huwelijk dat maar een goed jaar standhoudt. Van 1980 tot hun scheiding in 1983 woont Eva Bartok in Los Angeles met haar vijfde echtgenoot, de Amerikaan Dag Molin.

Bartok, die jarenlang de krantenkoppen haalde als lid van de internationale jetset, raakt na het einde van haar filmcarrière (1966) stilaan in de vergetelheid. In latere jaren geeft ze de naam ‘Eva Bartok’ op. Ze verhuist naar Indonesië en komt er in de ban van de Subud-beweging, de spirituele sekte van de Javaan Muhammad Subuh Sumohadiwidjojo (1901–1987). Begin jaren zeventig werkte ze in Honolulu als omroeper van een radiostation en gaf ze lezingen over het denken van Subud.

Na de scheiding van haar laatste huwelijk in 1983 keert ze terug naar Europa. In de late jaren 1980 en vroege jaren 1990 werkt ze als Dr. Maria Jürgens voor een kunstgalerie in San Francisco. Er is weinig informatie over haar laatste jaren. Halverwege de jaren 1990 werkt ze blijkbaar onder de naam Eva Jürgens in een hotel in de Londense wijk Paddington. Daar sterft ze in 1998, verarmd als gevolg van een hartaanval.

1976   Actrice Liz Taylor (1932) laat zich voor de tweede keer scheiden van acteur Richard Burton (1925-84). Het is haar zesde echtscheiding. In totaal zou ze acht keer trouwen en scheiden.

1974   De wet van 1 augustus 1974 tot oprichting van gewestelijke instellingen, in voorbereiding van de toepassing van artikel 107 quater van de grondwet, raakt niet met de vereiste ‘versterkte bijzondere meerderheid’ door de Kamer. Hij stelt ‘voorlopige’ gewestorganen met ‘voorlopige’ bevoegdheden voor ‘voorlopig’ afgebakende territoria in. Het zal allemaal nog even duren…

1973   Overlijden in Templin (Brandenburg) van de Oost-Duitse politicus Walter Ulbricht (80). Zoon van een kleermaker. Begon als timmerman en schopte het tot staatshoofd van de DDR. Liet in 1961 de Berlijnse Muur bouwen. Bepaalde het gezicht van Oost-Duitsland tijdens de ‘Koude Oorlog’. Vooral ter gelegenheid van de verjaardagen van Ulbricht in 1958 (65), 1963 (70) en 1968 (75) ontstond er een ware persoonlijkheidscultus om hem heen, naar Sovjetmodel.

Walter Ulbricht (1893-1973)

De viering van zijn 60e verjaardag op 30 juni 1953 werd echter afgelast vanwege de crisis rond de opstand van 17 juni 1953: prachtige albums die al waren gedrukt, worden verpulverd, een voltooide propagandafilm over zijn leven niet vrijgegeven, een postzegel met zijn foto niet verspreid. Op de andere data verheerlijkte de DDR-propaganda hem als ‘het fundament van het nieuwe leven’ en een ‘arbeidersgenie’.

1919   Onder impuls van de onvermoeibare Dr. Jozef Verduyn verschijnt het eerste nummer van De VOS, het bondsblad van het Vlaams Verbond van Oud-Strijders.

Dr. Jozef Verduyn (1884-1936)

1885   Door de conferentie van Berlijn erkend op 1 augustus 1885, de État indépendant du Congo een privécreatie van de Belgische koning Leopold II, daarin geholpen door nationale en internationale financieel-economische milieus.

Vanaf het begin wordt dit een schandaal van uitbuiting en gruwelijke geweldpleging. Dat houdt pas op als België in 1908 de ‘Vrijstaat’ overneemt en er een reguliere kolonie van maakt.  Deze Vrijstaat Congo heeft het fortuin van de Saksen-Coburgs gefundeerd. Niettemin probeert de huidige koning Filip de familiale verantwoordelijkheid door officiële spijtbetuigingen en dergelijke de verantwoordelijkheid door te schuiven naar alle Belgen van vandaag.

1834   De humanioraleerling Julius de Vos wordt weggezonden uit het Klein Seminarie te Roeselare. Hij was de eerste zogenaamde ‘martelaar’ van de Blauwvoeterie.

1814   Willem I, de soevereine vorst van Nederland wordt tot gouverneur-generaal over de Zuidelijke Nederlanden aangesteld om de hereniging van de Lage Landen voor te bereiden.

Onbekende vrouw geschilderd door Rogier van der Weyden (1400-1464)

1799   De lengte van de meter wordt in Frankrijk definitief en wettelijk vastgelegd door de Franse Academie van Wetenschappen, als het tienmiljoenste deel van de afstand rond het aardoppervlak.

1674   Een hevige orkaan teistert Utrecht. Het noodweer duurt niet langer dan een kwartier, maar richt een enorme ravage aan in de stad. De ernstigste schade lijdt de Dom: het middenschip stort in, de toren komt los van de kerk.

1566   De bosgeuzen verzamelen op de Kemmelberg (Frans-Vlaanderen) voor ze op Nieuwpoort marcheren.

1432   Rogier van der Weyden (1400-1464) wordt als Meester opgenomen in de Doornikse gilde van de kunstschilders, waardoor hij een zelfstandig atelier kan openen. Zijn invloed wordt weldra merkbaar in de hele Nederlanden en ver daarbuiten, tot in Spanje en Italië toe. Hij hoort bij de Vlaamse Primitieven en wordt als de belangrijkste Europese schilder van zijn tijd beschouwd.

1127   De burgers van Rijsel verjagen de indringer Guillaume Cliton, een Normandische edelman die, aangesteld door de Franse koning, aanspraak maakte op de titel van graaf van Vlaanderen. Een groot aantal soldaten komen om in de moerassen langs de Deule.

69   De Bataafse Opstand: de Bataven in Germania Inferior komen onder leiding van Julius Civilis in opstand tegen de Romeinen.