1 jaar paarsgroene regering De Croo I

Na anderhalf jaar onderhandelen kwam er voor de tweede keer in de Belgische geschiedenis een paarsgroene regering op de been. Na de paarsgroene regering (1999-2003) onder leiding van Guy Verhofstadt, was het opnieuw aan een Oost-Vlaamse liberaal, Alexander De Croo, om deze te leiden.

Dweil van de Wetstraat

Twee cruciale verschillen: Verhofstadt I had in tegenstelling tot De Croo I een meerderheid in beide taalgroepen, dus ook in Vlaanderen. En toen was de VLD de grootste partij van het land, nu pas de zevende partij. Alexander De Croo zei hierover in onverdachte tijden: ‘Zonder N-VA en PS krijg je nooit een stabiele regering. Een paars-groene zie ik niet zitten.’

En het wordt nog pijnlijker in het befaamde HLN interview van 31 augustus 2019: ‘Zelfs niet, geeft hij aan, mocht hij het premierschap van zo’n regering op een schoteltje aangeboden krijgen. ‘Open Vld heeft het niet goed gedaan bij de verkiezingen. Wij zijn de zevende partij in het parlement. Je moet de democratie respecteren. Als eerste minister zonder slagkracht ben je de dweil van je regering.’. Deze dweil-uitspraak werd hem het afgelopen jaar in de Kamer wel eens nat in het gezicht gegooid.

Wie meer wil weten over de slepende regeringsvorming en het verraad van de Vlaamse liberalen leest best het boek van journalist Wouter Verschelden ‘De Doodgravers van België’. Verbazing verzekerd.

Budget

Na een jaar paarsgroene regering oogt de beleidsbalans mager. Ze bestuurt in coronacrisistijden wat de ideale gelegenheid is om élke budgettaire discipline overboord te gooien, een godsgeschenk voor socialisten en groenen.

Als er met belastingsgeld gesmeten kan worden, is links er maar wat graag bij. Dat we hierbij op twee jaar tijd om en bij de 77 (!) miljard euro, 7.000 euro per Belg, of bijna -10% in het rood gingen, raakt hun koude kleren niet. ‘Socialisten houden van crisissen.’ zei Magnette erover tijdens de regeringsonderhandelingen. ‘De brave Vlamingen zullen de facturen wel blijven betalen’, dacht hij waarschijnlijk. Dat Magnette droomt van en pleit voor een grote internationale reset van alle overheidsschulden, verklaart het uitgeven van miljarden zonder enige schroom. Zo is het natuurlijk gemakkelijk.

Vetste regering in decennia

De regering gaf onmiddellijk het goede voorbeeld van haar verspilzucht. Met maar liefst twintig regeringsleden, een recordaantal van zeven (!) vicepremiers en een legertje van honderden kabinetsmedewerkers is dit de vetste Belgische regering in decennia. En dat tijdens de magerste economische jaren in decennia.

Nieuwe politieke cultuur

Het paarsgroene bindmiddel bij uitstek vormt de ‘nieuwe politieke cultuur’. De manier waarop met elkaar wordt omgegaan moet ‘respectvol’ zijn, ‘verbindend’, weg van ‘de polarisatie’. Men belooft op een nieuwe, andere manier aan politiek te doen.

Na een jaar weet iedereen beter. Het begon al tijdens het Investituurdebat waarbij de Eerste Minister het nodig vond om me uit te schelden voor kleuter omdat ik zijn geëncrypteerde begrotingsvelletje niet las zoals hij het wou. Enkele uren later bleek mijn interpretatie de juiste, maar de toon was gezet. De ‘goede kant van de geschiedenis’ zal ‘de slechte kant’ eens een lesje leren. En dat tot 2024.

Politieke afrekeningen

Toch is er geen sprake van enige vorm van nieuwe politieke cultuur, wel integendeel. Het spel is zelfs nog nooit zo vuil gespeeld. Getuige hiervan onlangs nog de politieke afrekening met Marc Descheemaeker, breed gewaardeerde voorzitter van de luchthaven (BAC), die puur omwille van zijn N-VA-stempel buitengegooid wordt door het veto van de minderheidsaandeelhouder die de Belgische Staat nog maar is. Hierdoor zit het kloppende economische hart van Vlaams-Brabant én België al maanden zonder voorzitter en dat in de grootste luchtvaartcrisis sinds WOII. Getuige hiervan het vileine ontslag van generaal Boucké. Getuige hiervan de benoeming van de onbekwame PS’er Jaupart tot aan zijn pensioen. En wat de denken van het vetbetaalde verkassen van een gebuisde trado-politicus als Kris Peeters naar de EIB?

Laat u dus vooral niet vangen door al die dure woorden.

Breuklijnen

De ideologische breuklijnen kwamen het felst naar boven bij de thema’s identiteit en migratie met de zaak Haouach en de hongerstakers als champs de bataille. Het neutraliteitsdebat zal de geslagen wonden tussen de MR en de groenen verder doen ontsteken. Een vredespact is veraf.

Op migratie poogt Mahdi in de volksgunst te geraken, maar zit hij vast in een te naïef pro-Europees Migratiepact-discours en een te linkse regering. Ook op Defensie valt er nog gedonder te verwachten. En houd het energiedebat maar in de gaten. Gewezen energieminister Marie-Christine Marghem heeft nog enkele gepeperde rekeningen open staan. En met onze Limburgse Peshmerga Zuhal Demir houdt men maar beter wat meer rekening.

Sociaal-economische stilstand

Veel sociaal-economische hervormingen moeten niet verwacht worden. Rood en blauw houden elkaar daarvoor in een te forse wurggreep. Het IPA/loonakkoord vormt hiervan de beste illustratie. Geen activering, vroegere landingsbanen, hogere minimumlonen betaald door de overheid. ‘Jullie laten onze doppers met rust, dan blijven wij van jullie rijken af.’ zo kan je Paarsgroen sociaal-economisch samenvatten.

CD&V

Door die wurggreep zal ook de ‘grote fiscale hervorming ‘ een scheet in een netzak blijken. Vincent Van Peteghem meent het goed, maar verdoet zijn tijd. Net als met de staatshervorming. Na haar compleet gemiste ‘België=2+2’-sortie durft Annelies Verlinden er zelfs niets meer over zeggen. Laten we dan maar wat burgerpanels samenroepen. De paarsgroene versie van de aloude Belgische politieke frigo.

Ze beweren het tegenovergestelde maar CD&V zit als een tang op een varken in deze Belgicistische en progressieve regering. Ze maakten in mijn ogen een kapitale strategische fout en ik zie momenteel geen enkele reddingsboei.

Niets positiefs?

Is er dan niets positiefs te melden? Weinig, het enige sterke beleidsverhaal van het afgelopen jaar is de vaccinatie-aanpak in Vlaanderen maar dat is – ondanks de verwoede pogingen tot federale politieke recuperatie – de verdienste van de Vlaamse regering en de lokale besturen. Zo zijn de vaccinatiecijfers in het paarsgroene Wallonië helemaal niet om over naar huis te schrijven. In het Mekka van paarsgroen beleid, Brussel, zijn ze zelfs ronduit dramatisch.

Eindmeet

Zal deze regering de eindmeet halen? Al slepend, misschien. Toch zou ik er geen geld op verwedden. Zeven partijen is zelfs voor dit surrealistische land van het goede te veel.