14 december. Net binnen: Lieven Duvosel geboren, één van onze grootste componisten én Vlaams-nationalist

Olga Madsen (1947-2011)

2011   Overlijden in Amsterdam van Olga Madsen (63), cineaste en televisieproducer. Longziekte. Bijnaam: Moeder van de Nederlandse TV-soap. Ze bewerkte vanaf 1990 de Australische soapserie The Restless Years tot Goede tijden slechte tijden. Daarna Onderweg naar morgen, Goudkust enz. Maakte de tv-serie Wilhelmina.

1970   Algemene staking in drie Poolse Baltische havens: Danzig (Gdansk), Gdynia en Sopot. De arbeiders protesteren tegen stijgende prijzen en dalende lonen. Op 17 december breidt de beweging zich uit en krijgt de militie het bevel om te vuren, wat tot enkele duizenden doden leidt. Op de 20ste wordt Wladyslaw Gomulka als eerste secretaris van de communistische partij vervangen door Edward Gierek. Op 23 december wordt Józef Cyrankiewicz staatshoofd. ‘Belangrijke economische hervormingen’ worden aangekondigd.

Helle Thorning-Schmidt (°1966)

1966   Geboorte in Rødovre bij Kopenhagen van Helle Thorning-Schmidt, Deense politica die de eerste vrouwelijke premier van Denemarken wordt, van 3 oktober 2011 tot 28 juni 2015. Ze was de voorzitster van de sociaaldemocratische partij, Socialdemokraterne, in de periode 2005 tot 2015.

1956   De NAVO kiest de Belgische staatsman Paul-Henri Spaak (1899-1972) als secretaris-generaal. Hij blijft dat tot 1961. Beduidend langer dan die andere Belgische socialist Willy Claes die het in 1994-1995 op die post precies een jaar en drie dagen zal uithouden.

1944   Twee Duitse V2-raketten storten neer in Antwerpen, waarbij 115 burgerdoden vallen.

1943   Overlijden in Battle Creek (Michigan) van Dr. John Harvey Kellogg, arts, eugeneticus en gezondheidswetenschapper. Hij gaf het goede voorbeeld en werd 91. Het kan zijn dat zijn naam u bekend voorkomt: hij was ook de oprichter van de Kellogg’s Corn Flakes ontbijtfabriek.

1939   Na de invasie van Finland wordt de Sovjet-Unie uit de Volkenbond gezet.

1932   Geboorte in Colt (Arkansas) van Charlie Rich, Amerikaans countryzanger. Sluit je ogen en je hoort The most beautiful girl in the world…

1923   Geboorte in Amsterdam van schrijver en dichter Gerard Reve, voluit Gerard Kornelis van het Reve. Volksschrijver, volgens hemzelf. Hij was van 1948 tot 1959 getrouwd met de dichteres Hanny Michaelis (1922-2007), maar wordt later bekend als homo en rooms-katholiek. Schreef De avonden, Lieve jongens. Nader tot U, Wolf, Een circusjongen, Oud en eenzaam, Leve de dood, Zalig Pasen, enz. P.C. Hooftprijs 1968 en de Prijs der Nederlandse Letteren 2001. Broer van Karel van het Reve (1921-1999). Hij overlijdt in 2006, aan de gevolgen van Alzheimer, in Zulte (Oost-Vlaanderen).

1912   Het lichtschip Westhinder wordt voor de Noordzeekust aangevaren door de op drift geslagen Nederlandse zeelichter Minnie. Alle 10 opvarenden verdrinken.

1906   Geboorte te Oostende van Ferdinand Vercnocke, Vlaams-nationalist, jurist, auteur en kunstschilder. Zie Vandaag van 14 december 2021.

1902   Onder de Stille Oceaan wordt de eerste telegraafkabel gelegd.

1877   Geboorte in Gent van Lieven Duvosel, Vlaams-nationaal componist en dirigent. Hij was een muzikaal wonderkind en speelt reeds als 7-jarige in het café chantant van zijn vader en stiefmoeder. Vanaf zijn 12de volgt hij lessen aan het conservatorium van Gent. In 1891 schrijft hij zijn eerste compositie voor piano, Le Crépuscule. In 1892 dirigeert hij zijn eerste cantate Hymne au Drapeau voor tenor, mannenkoor en orkest.

Na zijn studies aan de conservatoria van Gent en Antwerpen trekt hij naar het conservatorium van Parijs (1904-1908). Hoewel hij in Parijs als dirigent en componist enkele belangrijke successen beleeft, keert hij in 1908 naar Gent terug. Daar werd hij dirigent van verschillende muziekverenigingen en muziekleraar aan de stadsscholen. Hij werkte ook mee aan de liederavonden van het Willemsfonds en wordt Vlaamsgezind. Tijdens de Eerste Wereldoorlog engageert hij zich in het activisme.

In 1916 componeert hij het Strijdlied der Vlaamse nationalisten, dat hij opdraagt ‘aan den kranigen voorman van den Jong-Vlaamschen Nationalistischen Bond, den Heer Jan Wannyn’. Hij wordt lid van de Vlaams-Nationale Partij (VNP). Hij leidt ook een zeshonderd man sterk koor op het door het Gents Studentencorps Hou ende Trou in de Nederlandse Schouwburg georganiseerde eeuwfeest van de Gentse Universiteit (3 november 1917).

Eind 1918 wordt Duvosel als muziekleraar afgezet. Hij verblijft drie jaar in Berlijn, waar hij contacten had met Richard Strauss en Arthur Nikisch, die enkele van zijn werken dirigeren, onder andere met de Berliner Philharmoniker. Van 1920 tot 1940 woont hij in Nederland en leidt daar een aantal belangrijke orkest-, koor- en oratoriumverenigingen. In deze periode voltooit hij zijn vijfdelige Leiecyclus (voor soli, koren, orgel en uitgebreid orkest), waaraan hij tussen 1902 en 1923 had gewerkt.

In 1940 keert hij terug naar Gent, richt er het Duvoselkoor op en wordt in het Paleis voor Schone Kunsten door Het Muziekfonds en Zender Brussel gehuldigd om zijn Vlaams-nationale inzet. Het jaar nadien leidt hij in de Gentse opera een concert voor de cultuurdagen van de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap (DeVlag). In 1942 wordt hij ernstig ziek. Na de Tweede Wereldoorlog wordt hij gearresteerd, maar na korte tijd vrijgelaten. Na de oorlog dirigeert Duvosel nog op het Vlaams Nationale Zangfeest in 1949, 1950 en 1951. Hij overlijdt te Gent op zijn 78ste.

De gemeente Sint-Martens-Latem herdenkt de componist driejaarlijks met de Lieven Duvoselprijs, een zangwedstrijd voor mannenkoren. Gent eert hem met een Lieven Duvoselstraat.

1788   Overlijden in Madrid van koning Karel III van Spanje. Hij heeft de inquisitie verboden en in 1767 de jezuïeten uit het land gezet.

1720   Geboorte in Osnabrück (Nedersaksen) van de Duitse historicus en jurist Justus Möser. Zijn Patriottische Phantasien (1775-1786), waarin hij pleit voor een natuurlijke en organische ontwikkeling van de staat, vormen de geboorteakte van de moderne Duitse politicologie.

Tycho Brahe (1546-1601)

1546   Geboorte in Knudstrup (Zuid-Zweden) van Tycho Brahe als Tyge Ottesen Brahe. Deze Deense astronoom bracht zonder kijkers het heelal in kaart. Eerste ontdekker van een supernova. Hoewel hij sceptisch stond tegenover het heliocentrische systeem, deed hij niettemin een groot aantal essentiële waarnemingen die zijn leerling, Johannes Kepler, in staat stelden de basis te leggen voor een echte theorie van de planetaire bewegingen.

1503   Geboorte in Saint-Rémy-de-Provence van de befaamde ziener Nostradamus. Hij werd apotheker en publiceerde aanvankelijk over medicijnen en huismiddeltjes, totdat vanaf 1555 zijn Profetieën begonnen te verschijnen. Nostradamus goot zijn voorspellingen in de vorm van kwatrijnen. Zijn mysterieuze zinnen zijn vaak voor allerlei uitleg vatbaar. Veel verklaringen komen dan ook pas achteraf tot stand, nadat de ‘voorspelde’ gebeurtenis zich heeft voorgedaan. Maar Nostradamus’ voorspelling van zijn eigen sterfdatum, 2 juli 1566, bleek een schot in de roos.

1287   Uiterst zware storm met dramatische overstromingen rond de Zuiderzee en in East Anglia. Vijftigduizend mensen komen om het leven.

855   Volkwin, (bastaard)kleinzoon van Karel Martel, neef van Karel de Grote en bisschop van Terwaan, sterft in Ekelsbeke (Frans-Vlaanderen).

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.