17 december. Net binnen: Leopold II gekroond, toch iets meer voor de Vlamingen dan voor de Congolezen…

2008   Overlijden in Rottach-Egern (Beieren) van zanger, componist en producent Freddy Breck (66), artiestennaam van Gerhard Breker. Bekende schlagers: Rote Rosen, Bianca, Überall auf der Welt, Halli hallo, Das ist die wahre Liebe, Frauen und Wein, Herz Ass ist Trumpf. In 1998 richt hij samen met zijn vrouw Astrid de platenfirma Sun Day Records op en zong hij met haar als het duo Astrid & Freddy Breck.

1983   IRA-bomaanslag op het Londense warenhuis Harrods, waarbij zes winkelende mensen om het leven komen.

1982   Toos van der Valk (echtgenote van horeca-ondernemer Van der Valk) die op 27 november uit haar woning in het Brabantse Nuland werd ontvoerd door twee Italiaanse criminelen, wordt na betaling van 13 miljoen gulden vrijgelaten.

Laurens Verrelst | Doorbraak.be

Sara Dallin (°1961)

1975   Geboorte dag in Kiev van de Oekraïense actrice, zangeres en fotomodel Milla Jovovich (Militza Bogdanovna Jovovich). Begon als kind-ster, week naar de VS uit. Films: Two moon junction, Chaplin, The fifth element, Resident Evil-serie, The claim. Songs: Separate worlds, The gentleman who fell, Rocket collecting. Ze was ooit getrouwd met de Franse filmproducer en regisseur Luc Besson.

1973   Bij een terreuractie van Palestijnen op het vliegveld van Rome vallen 32 doden.

1961   Geboorte in Bristol van de Engelse zangeres-songwriter Sarah Dallin. Groep: Bananarama. Bekende nummers: It ain’t what you do it’s the way that you do it, Really saying something, Shy boy, Venus, Robert de Niro’s waiting, Love in the first degree.

1938   De Duitse natuurkundige Otto Hahn slaagt erin om uraniumatomen te splijten. Hiermee legt hij de basis voor het gebruik van kernenergie.

Yvonne Keuls (°1931)

1931   Geboorte in Batavia (nu Jakarta, Indonesië) van Yvonne Keuls, Nederlandse schrijfster. Verhuisde op haar 7de naar Nederland en groeide op in Den Haag. Werkte voor televisie en theater. Schreef: Jan Rap en z’n maat, Indische tantes, Het verrotte leven van Floortje Bloem, Het welles nietes boek, Meneer Fris en andere mannen, Mevrouw mijn moeder, Regenwormen, Benjamins bruid, Allemaal beestjes, Koningin van de nacht.

1925   Geboorte in Utrecht van Rijk de Gooyer, acteur, komiek en spion. Op televisie: Kijk die Rijk (AVRO). Als duo met Johnny Kraaijkamp sr. (1925-2011): Johnny & Rijk, Een paar apart, De Johnny & Rijk Show (1964-1973). Films: Soldaat van Oranje, De avonden, De inbreker, Grijpstra en De Gier, Filmpje! Zong (met Johnny Kraaijkamp): De bostella, Pa wil niet in bad, Waterlooplein, Ik ben zo blij. Solo: Brief uit La Courtine, Johanna, Als ik boven op de Dom kom. Hij onthulde in 2002 dat hij van 1959 tot 1961 als ‘contactpersoon’ voor de CIA had gewerkt in Oost-Berlijn. In 2011 overleed hij op de leeftijd van 85.

Beeld van Renaat de Rudder op de Paxpoort

1917   Overlijden in Merkem (West-Vlaanderen) van de Vlaamse IJzersoldaat Renaat de Rudder, een week na zijn twintigste verjaardag. De 17-jarige De Rudder uit Oostakker (Gent) meldt zich tijdens de Eerste Wereldoorlog als oorlogsvrijwilliger. Hij is actief in de Frontbeweging, onder meer door de oprichting van een studiekring voor Vlaamse soldaten en van het frontblaadje De IJzerkerels. Hij werkte mee aan de kranten Ons Vaderland en De Belgische Standaard. De Rudder wordt in 1917 door de Belgische overheid gearresteerd omdat bij hem vlugschriften voor een verboden 11 juli-viering werden gevonden. Na een hongerstaking wordt de fel verzwakte De Rudder onmiddellijk naar de frontlinie gezonden. Samen met enkele andere vrijwilligers geeft hij zich op voor een verkenningstocht. De groep wordt beschoten in het niemandsland. De Rudder wordt getroffen door een ‘Belgische’ kogel en overlijdt in een hospitaal in Hoogstade. Hij was toen net 20.

In 1922 werd een IJzerbedevaart georganiseerd naar zijn graf te West-Vleteren. In 1931 onthult men een 9 meter hoog standbeeld van De Rudder, als een van de hoekpijlers van de oorspronkelijke IJzertoren. Na de vernieling van de IJzertoren (1946) wordt het beeld ingewerkt in de Paxpoort (1949). De stoffelijke resten van De Rudder zijn bijgezet in de crypte van de toren.

Toon Hermans (1916-2000)

1916   Geboorte in Sittard (Nederlands Limburg) van Toon Hermans, cabaretier, zanger en schrijver. Met Wim Kan (1911-1983) en Wim Sonneveld (1917-1974) behoorde hij tot ‘de grote drie van het Nederlandse cabaret na 1945’. Hij schrijft gedichten vanaf zijn zestiende, breekt door de ‘Bonte Dinsdagavondtrein’ op de AVRO-radio en introduceert in 1955 de ‘one man show’ in Nederland en Vlaanderen. Zijn bekendste dichtbundels zijn Alles is heimwee en Ik heb het leven lief. We hoorden hem zingen Sien laat eens zien, Marie, Mien waar is mijn feestneus, Ballonnetje, Mediterranée, enz. Hij blijft vele jaren de populairste podiumartiest van Nederland en Vlaanderen. Hermans overlijdt in 2000 op de leeftijd van 83.

1903   De Amerikaanse broers Orville Wright (1871-1948) en Wilbur Wright (1867-1912) maken te Kitty Hawk in de Amerikaanse staat North Carolina de eerste gemotoriseerde vluchten ter wereld in de ‘Flyer’ (met Orville als piloot) en blijven – tijdens de langste ‘vlucht’ – bijna een minuut in de lucht met deze dubbeldekker. Ze leggen dan 260 meter af.

1865   Na de dood van zijn vader wordt Leopold II de tweede Belgische koning. Hij is een uitgesproken tegenstander van democratische stromingen in het algemeen en van het socialisme in het bijzonder. De nieuwe koning heeft slechts een passieve kennis van het Nederlands en is onder andere daarom niet geliefd in Vlaamse kringen. Zijn zoon, kroonprins Boudewijn, daarentegen geniet wel veel populariteit in Vlaanderen, vooral toen hij tijdens de Guldensporenslag-herdenkingen in 1887 een toespraak in het Nederlands hield. Mogelijks neemt Leopold II om die reden daarna de studie van het Nederlands opnieuw op en houdt hij vanaf 1890 sporadisch toespraken in het Nederlands.

Ook op politiek vlak laat hij vanaf 1891 af zijn passieve houding enigszins varen. Zo ontvangt hij het bestuur van het Nationaal Vlaams Verbond (in 1891) en de leiding van de Vlaamse Katholieke Landsbond (in 1892). Uit bepaalde uitspraken blijkt dat hij zeker niet onsympathiek stond ten opzichte van de Vlaamse Beweging, maar over zijn precieze houding ten aanzien van de taalwetgeving is nauwelijks iets bekend.

Zijn bekendste daad als koning is de kolonisering van Congo. Hij had grote interesse in Centraal-Afrika, maar zet zelf nooit een voet in Congo. In 1885 wordt het zijn ‘privé-kolonie’ waar een schrikbewind werd gevoerd met volkerenmoord, slavernij, ontvoeringen, martelingen en onthoofdingen. Zie Vandaag van 10 juni 2022.

Na veel internationale kritiek gaf Leopold in 1909 de kolonie noodgedwongen over aan de Belgische staat. Dit kwam het bestuur van het land ten goede. Er werd geïnvesteerd in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en economie.

Leopold II overlijdt in 1909, ook op 17 december, en wordt opgevolgd door zijn neef Albert I.

1793   De Franse Revolutie: in de stad Nantes worden voor het eerst kinderen onthoofd met de guillotine.

Koop nu Vandaag in de loop der jaren in de Doorbraak-boekhandel.