2 november. Net binnen: ‘helikopter’ nieuw soort vliegmachine

1975   Op een strand in havenstad Ostia, nabij Rome, wordt de Italiaanse schrijver en filmregisseur Pier Paolo Pasolini dood aangetroffen. Het lijk is gruwelijk toegetakeld. Zijn hart is uit elkaar gespat en zijn gezicht onherkenbaar omdat de moordenaar(s) verschillende keren met een auto over hem heen zijn gereden. De zeventienjarige Giuseppe Pelosi wordt veroordeeld voor de moord.

Dertig jaar later, in 2005 verklaart Pelosi, die intussen zijn straf had uitgezeten, dat hij wel seks had gehad met Pasolini, maar dat de daders anderen waren. Namen noemt hij niet. Daarop heropent het gerecht de zaak, maar het onderzoek verzandt. In 2010 wordt het proces echt overgedaan. In maart 2015 sluit de rechtbank evenwel het dossier opnieuw bij gebrek aan nieuwe belastbare feiten. Wel zijn er DNA-sporen van ten minste vijf mannen op Pasolini’s kleding gevonden, maar men kan niet vaststellen van wie die waren.

1956   Overlijden in Londen van de rabbijn Leo Baeck, een der meest beroemde vertegenwoordigers van het Duitse jodendom. Tot in 1943 was hij de voorzitter van de koepelorganisatie van de Joden in Duitsland (Reichsvertreteung der Deutschen Juden). Na de Tweede Wereldoorlog neemt hij stelling tegen de thesis van de ‘collectieve schuld’ van het Duitse volk.

1937   De Duitse testpilote Hannah Reitsch slaagt in een eerste publieke vlucht met een nieuw soort vliegmachine, de helikopter.

1935   Het congres van de Katholieke Kringen in Kortrijk wordt verstoord door Léon Degrelle en zijn aanhangers. Rex, de beweging van Degrelle, maakt zich los van de katholieke partij en wordt een zelfstandige politieke formatie.

1917   Dag van de Balfour Declaration. De Britse minister van Buitenlandse Zaken Arthur James Balfour schrijft in naam van het gehele kabinet een brief aan lord Lionel Rothschild waarin hij uitdrukking geeft aan zijn ‘sympathie voor de zionistische aspiraties’. De brief was eigenlijk bestemd voor de zionistische beweging en was het gevolg van intens lobbywerk door onder meer Chaim Weizmann.

De kernzin van de Balfour Declaration luidt: ‘De regering van Zijne Majesteit staat welwillend tegenover de vestiging in Palestina van een nationaal tehuis voor het Joodse volk. Ze zal haar beste krachten aanwenden om de verwezenlijking van deze doelstelling te bevorderen, waarbij het duidelijk moet zijn dat niets zal worden ondernomen dat de burgerlijke en godsdienstige rechten van niet-Joodse gemeenschappen in Palestina zou kunnen aantasten, of de rechten en de politieke status die Joden genieten in enig ander land.’

Palestina telt op dat ogenblik 700 000 inwoners, waarvan 600 000 Arabieren.

1911   Geboorte te Sint-Truiden van Yvonne Groffi, beter bekend als ‘mevrouw Van Haegendoren’, naar haar echtgenoot Maurits, de latere Volksunie-senator.

Ze wordt de eerste Vlaamse akelaleidster bij het Vlaams Verbond van Katholieke Scouts (VVKS). Aangemoedigd door haar man, toen verbondscommissaris van het VVKS, sticht zij de Katholieke Vlaamse Meisjesgidsen, of Blauwe Gidsen, naar hun uniformkleur. Ze stemt doordacht de principes van scouting af op katholieke Vlaamse meisjes. Onder kerkelijke invloed worden de Vlaamsgezinde Blauwe Gidsen na de Tweede Wereldoorlog opgeslorpt door de Katholieke Meisjesgidsen van België (KMB), een fusie die niet lukt.

In 1947 publiceert Groffi haar Meisjes-Gidsen, handboek voor leidsters, een standaardwerk. Wat niet belet dat Yvonne van Haegendoren-Groffi in datzelfde jaar wordt uitgesloten uit de KMGB. Hierop richt zij in 1948 het Vlaams Verbond der Katholieke Meisjes-Gidsen op. Yvonne Groffi overlijdt in 1953 bij de geboorte van haar zesde kind. In de loop van het volgende decennium keren de lokale afdelingen van de Blauwe Gidsen terug naar de KMGB of gaan op in Vlaams-nationale jeugdbewegingen.

1890   Geboorte te Pamel (Vlaams-Brabant) van Hendrik Borginon, Vlaams-nationaal politicus en advocaat. Hij is soldaat aan het IJzerfront, maar wordt al begin november 1914 wegens ziekte ongeschikt verklaard voor de militaire dienst. Zo kan hij verder studeren aan de universiteiten van Cambridge en Oxford. In augustus 1916 is hij terug in de loopgrachten aan de IJzer en sluit hij zich aan bij de geheime Vlaamse beweging. Samen met Filip de Pillecyn wordt hij de ‘geheimschrijver’ van de Frontbeweging. In oktober 1917 schrijven ze het clandestiene Vlaanderen’s Dageraad aan den IJzer. Deze tekst bepaalt het programma van de frontbeweging en meteen ook van de naoorlogse Frontpartij: federalisme en geen vervolging van de activisten.

Borginon wordt in 1919 verkozen als volksvertegenwoordiger voor de Frontpartij maar verliest zijn zetel in 1923. Hij evolueert tot een principieel Heel-Nederlander en een overtuigd democraat.

In 1932 wordt Borginon weer verkozen. Op de vooravond van de stichting van het Vlaams Nationaal verbond (VNV) is hij voorzitter van de Vlaams-nationale fractie in de Kamer.

In februari 1936 diende hij samen met andere Vlaams-nationalistische Kamerleden een wetsvoorstel in tot opzegging van het Frans-Belgisch Militair Akkoord. Dat belet niet dat Borginon zich bijzonder ongemakkelijk voelt in het woelige en ideologisch versplinterde VNV. In 1939 wordt hij niet herkozen, maar wel gecoöpteerd senator.

Na het begin van de Tweede Wereldoorlog krijgt Borginon een officiële opdracht om in Frankrijk op zoek te gaan naar weggevoerden. Hij kan 90 weggevoerde Vlaams-nationalisten, maar ook rexisten en communisten vrij naar België laten terugkeren. Hij schreef hierover Op zoek naar de weggesleepten van mei 1940 (1973).

Borginon staat heel sceptisch tegenover de collaboratie, maar aanvaardt in 1941 wel een benoeming tot rijkscommissaris voor de grote agglomeraties. Hij ziet dat als een technische functie. In oktober 1942 neemt hij ontslag uit het VNV en schrijft dat hij overtuigd is dat de collaboratie noodlottig is voor het Vlaamse volk.

Bij de bevrijding vluchtte Borginon niet. Hij wordt veroordeeld tot twintig jaar gevangenis en tien miljoen frank boete. Als hij op 4 augustus 1949 vrijkomt, veroorzaakte dit een regeringscrisis. Eens gerehabiliteerd, hervat hij zijn advocatenpraktijk en blijft buiten de partijpolitiek.

In 1952 is hij betrokken bij de stichting van de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en later (1968-1971) wordt hij nog voorzitter van de IJzerbedevaart. Borginon bleef ook ijveren voor een Vlaams-Nederlandse toenadering in samenwerking met zijn goede vriend professor Pieter Geijl.

1789   Op vraag van Talleyrand worden alle kerkelijke eigendommen in Frankrijk en de bezette Zuidelijke Nederlanden aangeslagen en ‘ter beschikking van de natie gesteld’, wat wil zeggen: verkocht aan de meestbiedende, ten voordele van de staatskas. Precies een jaar voordien was Talleyrand tot bisschop van Autun benoemd, maar hij verliet de kerk voor de politiek.