22 juni. Net binnen: Konrad Zuse geboren, bouwer van de eerste computer

2004   Kindermoordenaar en verkrachter Marc Dutroux wordt veroordeeld tot levenslange celstraf en 10 jaar terbeschikkingstelling voor onder andere een drievoudige moord en een reeks ontvoeringen en verkrachtingen. Zijn medeplichtige vrouw, Michelle Martin, krijgt 30 jaar celstraf, maar komt al in 2012 vrij, zij het onder voorwaarden.

1982   Na het ‘Energiewitboek’ dat Minister van Economische Zaken Willy Claes (SP) in 1979 had gepubliceerd, kondigt het nieuwe kabinet Martens aan dat ‘ze het dossier niet laat liggen’. Ruim acht jaar na

Picryl

Paul van Zeeland (1893-1973)

de aankondiging ervan begint het energiedebat in de Kamer. Men komt niet veel verder dan resoluties die stellen dat men naar een diversificatie van energiebronnen moest streven met zo laag mogelijke prijzen… De rest is voor later.

1978   Première in Londen van Evita, een musical van Andrew Lloyd Webber en Tim Rice over het leven van Eva Perón.

1962   Gewezen premier Paul van Zeeland (1893-1973) verklaart in La Libre Belgique: ‘S’il arrivait que la Belgique se divisât en deux parties, celles-ci seraient toutes deux hors d’état de survivre (…) L’idée maitresse consisterait à s’appuyer désormais bien d’avantage sur les provinces’. Wil zeggen: ‘Als het zou gebeuren dat België zich in twee delen zou opsplitsen, dan zouden die allebei niet in staat zijn te overleven (…) De basisgedachte zou er vanaf nu in [moeten] bestaan zich veel meer op de provincies te richten’.

Pharaon de Winter (1849-1924)

1924   Overlijden in Rijsel van de Zuid-Vlaamse schilder Pharaon de Winter (74). Hij was geboren in een gezin van twaalf kinderen. De vader, een klompenmaker, gaf ze allemaal literair-historische namen, van Zénon tot Clovis. Hij volgt vanaf zijn elf tekenles. In 1861 gaat hij in Brugge werken, in het hotel van een tante. Daar trekt hij de aandacht van de kunstenaar Henri Julien de Stoop (1827-1864) en begint aan een artistieke opleiding, eerst in Rijsel aan de École des beaux-arts de Lille, en vanaf 1872 in Parijs. Zijn eerste tentoonstelling vindt er plaats in 1875.

In 1877 trouwt hij met het model Angéline Charlet, maar zij sterft twee jaar later in het kraambed. Vier jaar later raakt hij weer aangetrokken tot een model, Julia Fagoo, de dochter van een boer. Hij schildert portretten, landschappen, interieurtaferelen, religieuze taferelen… Pharaon de Winter is artistiek sterk gehecht aan zijn geboorteland Vlaanderen. In zijn portretten, geconcentreerd op het gezicht en de handen, vangt hij de ziel van zijn modellen. Zijn kunst wortelt in de traditie van het Vlaamse realisme. Hij krijgt grote bekendheid en wordt in 1887 directeur aan de School voor Schone Kunsten in Rijsel. Voor het eerst in zijn leven heeft hij een vast inkomen, en dus trouwt hij in 1889 met Julia. Ze krijgen twee kinderen, Zéphyr en Rosa.

In 1907 wordt in Roubaix een grote overzichtstentoonstelling van zijn werk gehouden, maar vanaf 1912 krijgt hij ernstige zichtproblemen. Hij ondergaat zes oogoperaties in volle oorlog. In april 1918 verneemt hij dat zijn geboortestad Bailleul (Belle) is verwoest, inclusief het huis van zijn ouders en zijn atelier. Na de oorlog blijft hij lesgeven, maar schilderen kan hij niet meer.

Wikimedia Commons/Venusianer

De Z3 van Konrad Zuse

1910   Geboorte in Berlijn van Konrad Zuse, Duits computerpionier. Zijn Z4 computer was na de Tweede Wereldoorlog de enige computer in Europa. Toch kreeg Zuse lange tijd niet de eer die hem toekomt. Hij begint zijn beroepsleven in 1935 als ingenieur bij Henschel Flugzeugwerke, maar na een jaar stopte hij daar om aan zijn eigen rekenmachine te werken. In 1938 voltooit Zuse de Z1, de eerste programmeerbare rekenmachine ter wereld. Deze werkt nog geheel mechanisch, maar wel binair. In 1939 volgt de Z2, een proefmodel dat bestond uit het mechanische geheugen van de Z1, een kaartlezer, en een uit tweehonderd relais opgebouwde processor. Hij werkt gestaag verder en presenteert op 5 december 1941 de Z3, de eerste volledig elektromagnetische computer ter wereld.

De Z1 en de Z3 gaan in 1944 bij geallieerde bombardementen verloren. In een kelder slaagt hij er toch in de bouw van de Z4, een 32-bits computer opgebouwd uit relais, verder te zetten. Zuse trouwt in januari 1945 met Gisela Brandes (1919–2013), zijn meest talentvolle medewerkster. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog brengt het paar zichzelf en de Z4 in veiligheid in de Allgäu (Beieren). Gisela is dan zwanger. Na de capitulatie van Duitsland houdt Zuse zijn gezin (ze zullen vijf kinderen krijgen) in leven door berglandschapjes met gemzen te schilderen voor soldaten van de Amerikaanse bezettingsmacht. Terloops ontwikkelt hij de hogere programmeertaal Plankalkül.

In 1949 wordt Zuse met zijn Z4 voor vijf jaar ingehuurd door het Instituut voor Toegepaste Wiskunde in Zürich. De Z4 was toen de enige werkende computer op het Europese vasteland. Hij werd onder meer gebruikt bij het ontwerpen van stuwdammen. Zijn Z4 is de eerste computer die ooit verkocht is (aan de Eidgenössische Technische Hochschule, de ETH Zürich). Met het Zwitserse geld kan Zuse zijn bedrijf heroprichten en starten met de seriebouw van zijn computers.

IBM zet alles op alles om het Zuse moeilijk te maken, onder meer door systematisch beroep aan te tekenen tegen zijn patentaanvragen. Van zijn 58 aanvragen worden er uiteindelijk maar 8 erkend. In 1967 neemt Siemens het bedrijf van Zuse over. Konrad begint weer te schilderen.

Zuse kreeg vanaf het midden van de jaren zestig tientallen Duitse onderscheidingen en eredoctoraten van onder meer de universiteiten van Reykjavik (1986) en Siena (1992). De rest van de wereld zweeg Zuse grotendeels dood. De computer, uitgevonden door een Duitser, quelle horreur… Maar in 1995 wordt op initiatief van Bill Gates op de IT-beurs CeBIT een ontmoeting tussen Gates en Zuse geregeld. In datzelfde jaar wordt hem ook het Duitse Bundesverdienstkreuz toegekend. Konrad Zuse overlijdt in datzelfde jaar, op 85-jarige leeftijd. Zijn oudste zoon, Horst Zuse (°17 november 1945), wordt hoogleraar informatica.

1883   Geboorte in Roeselare van Honoré Debusschere, aannemer en Vlaams-nationaal geldschieter. Na de Eerste Wereldoorlog richt hij een bouwbedrijf op dat snel 200 arbeiders tewerkstelt. Hij wordt de belangrijkste financier van de weekbladen van de Frontpartij, Ons Vaderland en De Westvlaming. In 1931

Filips de Schone (1478-1506)

wordt hij lid van het door Joris van Severen opgerichte Verbond van Dietsche Nationaal Solidaristen (Verdinaso) en meteen ook hier een van de belangrijkste geldschieters. Tijdens de Tweede Wereldoorlog blijft hij buiten de collaboratie en wordt voorzitter van het Genootschap Joris van Severen dat diens gedachtegoed in ere wil houden en actie voert tegen de VNV-collaboratie.

Zoon Herman trekt als vrijwilliger naar het Oostfront. Na de bevrijding wordt vader Honoré in Roermond (Nederlands Limburg) gearresteerd en in 1948 veroordeeld tot 8 jaar opsluiting.

1478   Geboorte in Brugge van Filips de Schone, vorst van de Bourgondische Nederlanden. Hij is een zoon van Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië. Hij overlijdt in 1506, op de leeftijd van 27.