25 juli. Net binnen: Benito Mussolini afgezet

Elk jaar   De Nationale Dag van Galicië, in het Spaans Día Nacional de Galicia, in het Gallicisch Día de Patria Galega. Sinds 1919 is dit de feestdag van Galicië, de autonome regio in Spanje met ongeveer vierkante vorm, vlak boven Portugal. De hoofdstad is het bekende Santiago de Compostella. Galicië heeft twee officiële talen, het Galicisch en het Spaans.

Op 18 mei 1981 trad het nieuwe statuut van autonomie (Estatuto de Autonomía de Galicia) in werking. Hiermee verkreeg de regering van de deelstaat meer bevoegdheden.

1995   De Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic, een psychiater, en zijn militaire opperbevelhebber Ratko Mladic worden door het oorlogstribunaal van de Verenigde Naties beschuldigd van massamoord, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Het duurt tot 21 juli 2008 voor Karadzic kan worden gearresteerd, voor Mladic zelfs tot mei 2011. Op hun proces in Den Haag wordt Karadzic in 2016 onder andere voor de genocide in Srebrenica, veroordeeld tot 40 jaar celstraf. Mladic krijgt in 2017 levenslang. Het beroep dat Karadzic in 2019 instelt, leidt ook voor hem tot levenslang.

1985   Overlijden in Brussel van Luc Vandeweghe (71), Vlaams journalist, beter bekend onder zijn naoorlogs pseudoniem E. Troch dat hij gebruikte in De Standaard en andere bladen. De Oostendenaar Vandeweghe, geboren in 1914, rijgt de licentiaatsdiploma’s aan elkaar: filosofie, wijsbegeerte en letteren en moderne geschiedenis. Alles aan de KU Leuven, en ook nog het diploma van rijksarchivaris. Intussen is hij ook nog zeer actief in de katholieke Vlaamse studentenbeweging. Van 1940 tot 1945 is hij leraar aan het Koninklijk Atheneum in Mechelen. Hij wordt lid van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) en geeft intellectuele lezingen voor Vlaamse studiekringen. Na de oorlog verliest hij daardoor zijn onderwijsfunctie.

Hij werkt mee aan het anti-repressieweekblad Rommelpot en wordt chef buitenland van het dagblad De Standaard. In 1960 wordt hij directeur van de redactie, wat hij bleef tot de naamloze vennootschap De Standaard in 1976 failliet gaat. Na de overname door André Leysen en zijn groep schrijft de vrijzinnig geworden Luc Vandeweghe opnieuw in De Standaard over buitenlandse politiek, tot zijn pensioen in 1979. Hij werkt ook mee de VRT (toen nog BRT), De Maand en het Tijdschrift voor Diplomatie van Mark Grammens. Ze deelden hun afkeer voor een uitsluitend Amerikaans geïnspireerde visie op het wereldgebeuren en hun drang om in hun analyses de Oost-West-tegenstellingen te overschrijden.

Vandeweghe kreeg daardoor een extreem-links etiket opgekleefd. Maar wie vandaag de moeite neemt om zijn commentaren te herlezen, ontmoet een zeer intelligente en vooruitziende auteur, die consequent naar objectiviteit streefde.

1976   Overlijden te Antwerpen van Lode Craeybeckx (78), Vlaams socialistisch politicus. Hij beëindigt zijn humaniora op het ogenblik dat in 1916, tijdens de Duitse bezetting, de Gentse universiteit vernederlandst wordt. Hij studeert er Germaanse talen en klassieke filologie – voor korte tijd, zijn hoofd is er niet bij. Hij werpt zich met hart en ziel in de Vlaamse Beweging en wordt in 1918 lid van de Gentse activistische Vlaams-Nationale Partij. Dat kost hem na de oorlog een veroordeling tot vijf jaar gevangenis. Hij komt na twee jaar en twee maanden vrij, maar is voor twintig jaar zijn politieke rechten kwijt. In de gevangenis deelt hij de cel met Lodewijk Dosfel en leert hij zijn toekomstige echtgenote Irma Lauwers kennen, die als lid van het Martelarenfonds de gevangenen bezocht.

In 1925 wordt Lode Craeybeckx redacteur Buitenland bij de socialistische Volksgazet. Hij is intussen lid van de Belgische Werkliedenpartij (BWP), waarschijnlijk onder de invloed van het sociale idealisme van Frederik Van Eeden. In 1928 behaalt hij voor de Centrale Examencommissie het doctoraat in de rechten en in 1931 start hij een advocatenpraktijk. Maar de politiek roept harder. Craeybeckx wordt in 1932 gemeenteraadslid en van 1933 tot 1937 burgemeester van Deurne. Van 1932 tot 1968 zetelt hij als socialistisch Kamerlid voor Antwerpen. Meer bekendheid geniet hij als burgemeester van Antwerpen, een mandaat dat hij uitoefende van 1947 tot zijn dood in 1976.

Als burgemeester van Antwerpen groeit hij boven de stad uit en wordt hij een van de meest gezaghebbende politici in Vlaanderen. Hij zet zich in voor een definitieve wettelijke vastlegging van de taalgrens, de afgrendeling van de Brusselse expansie en de bescherming van de taalrechten van de Brusselse Vlamingen. Hij kant zich herhaaldelijk en bijzonder scherp tegen de verfransingspolitiek van de burgemeesters van de 19 Brusselse gemeenten, ook als dat socialistische partijgenoten zijn.

1952   Het verdrag over de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) wordt van kracht.

1948   Eerste Frans-Vlaamse Kultuurdag te Waregem. De Frans-Vlaamse cultuurdagen ontstonden op initiatief van André Demedts, bijgestaan door Luc Verbeke, Vital Celen, Leon Coppens, Emmanuel Looten en anderen.

Boog van Constantijn

1943   De Italiaanse dictator Benito Mussolini (1883-1945) wordt afgezet door zijn eigen Fascistische Grote Raad en gearresteerd. Koning Victor Emmanuel III neemt – voorlopig – de macht over en benoemt maarschalk Pietro Badoglio tot minister-president. Mussolini wordt eerst naar het eilandje Ponza overgevlogen, en vervolgens op de Gran Sasso in de Abruzzen gevangengezet op meer dan 2.500 m hoogte. Daar wordt hij in september 1943 bevrijd met een spectaculaire Duitse luchtlandingsoperatie onder leiding van SS-majoor Otto Skorzeny.

1909   De Franse luchtvaartpionier Louis Blériot (1872-1936) uit Kamerijk vliegt als eerste- het Kanaal over, met een zelfgebouwd vliegtuig. Vanuit Calais bereikt hij Dover in 36 minuten en 30 seconden. Hij is op slag een beroemdheid en wint een prijs van 1.000 Engelse ponden die was uitgeloofd door de krant The Daily Mail.

1893   In Griekenland opening van het Kanaal van Korinthe, een lijnrecht kanaal van 6,3 km lang, 23 m breed en zo’n 8 m diep. Reeds in de Oudheid werden plannen gemaakt voor dit kanaal, maar die konden technisch niet worden gerealiseerd. Het kanaal is met zijn loodrecht wanden en zijn zes bruggen, zo m boven de waterspiegel, nog altijd en van de meest spectaculaire om door heen te varen.

1872   Stakingen in het Zuid-Vlaamse mijnbekken worden in het bloed gesmoord. De Franse president Adolphe Thiers (1797-1877) feliciteert de prefect van het departement Pas-de-Calais met ‘de energie van zijn prepressie’.

315   In Rome wordt de bekende Boog van Constantijn ingewijd door keizer Constantijn I. Tijdens de ceremonie weigert hij een offer te brengen aan de goden, wat door de grote meerderheid van de Romeinse bevolking als godslastering wordt gezien en ontrouw aan de aloude zeden en gebruiken.