6 juni. Net binnen: episch luchtduel boven Poelkapelle-Langemarck

Elk jaar   De Dag van de Russische Taal (День русского языка) wordt jaarlijks gehouden op 6 juni, de geboortedag van de Russische dichter Aleksandr Poesjkin. Deze dag werd in 2010 ingesteld door de Verenigde Naties om cultureel begrip te bevorderen en de dialoog te stimuleren tussen mensen die een verschillende taal spreken.

1984   Het Indiase leger bestormt de Gouden Tempel in Amritsar (Punjab), waar Sikh-activisten die de onafhankelijkheid voorstaan zich al enkele maanden verschansen. De gevechten eindigen met de dood van meer dan 700 verdedigers van de tempel. Ongeveer 3500 Sikh-militanten worden gevangengezet. Meer dan 5000 Sikh-soldaten deserteren uit het Indiase leger. ‘De orde is definitief hersteld’, verklaart premier Indira Gandhi opgelucht. Vier maanden later wordt ze vermoord.

1965   Overlijden in Tilburg (Noord-Brabant) van Antoon-Alfons Plevoets (81), Vlaams-nationalist, advocaat, geboren in Sint-Truiden. Nooit van gehoord? We vermelden hem voor zijn eigen verdienste en plaatsvervangend voor die duizenden ‘stille krachten’ die sinds mensenheugenis de Vlaamse Beweging substantie en continuïteit bezorgen.

Plevoets studeert rechten te Leuven waar hij in 1912 promoveert en samen met studiegenoot Jozef Vrijdaghs stage loopt bij Paul Bellefroid. Plevoets pleit aanvankelijk in Hasselt, later vestigt hij zich te Sint-Truiden. Aan de rechtbanken laat hij zich kennen als Vlaamsgezind: hij legt de eed af in het Nederlands, nog niet zo gebruikelijk en ook niet zonder risico. In Sint-Truiden is hij bedrijvig in het Vlaamse verenigingsleven als secretaris van de Coninckvrienden en bij de Vlaamse Katholieke Wacht.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Plevoets activist. Eind augustus 1917 wordt hij benoemd tot afdelingschef Legaten en Schenkingen op het ministerie van Justitie. Hij is, als katholiek activist van de radicale Jong-Vlaamse strekking, betrokken bij Vrij Vlaanderen. Dat is de Brabants-Limburgse tegenhanger van het Gentse Jong Vlaanderen, maar dan uitgesproken katholiek. Op 25 november 1917 werd hij lid van de eerste Raad van Vlaanderen en later ook van de tweede Raad, nooit op de voorgrond, altijd hardwerkend in de coulissen.

Eind 1918 wijkt Plevoets uit naar Nederland en vestigde zich tijdelijk in Den Haag. Op 31 mei 1920 werd hij door het assisenhof van Brabant bij verstek veroordeeld tot 12 jaar gevangenisstraf. Hij besluit in Nederland te blijven wonen en verhuist naar Tilburg (Noord-Brabant), waar hij werkzaam is als bibliothecaris van de Katholieke Leergangen. In stilte blijft hij meewerken aan vele Vlaamse initiatieven.

1918   Blijkens het onuitgegeven oorlogsdagboek van Jozef Simons arriveren de eerste 5000 exemplaren van het Frontlied in de loopgraven aan de IJzer. Het bevat het programma van de geheime Frontbeweging: ‘Wij eisen zelfbestuur en Vlaamse regimenten’, terwijl ook geëist wordt dat de vervlaamsing van de Gentse universiteit na de oorlog wordt bestendigd.

Het Frontlied werd in mei 1918 door Simons geschreven en gecomponeerd en in juni in opdracht van de Frontbeweging gedrukt en aan het front clandestien verspreid. Blijkens zijn dagboek droeg hij het lied op 10 mei 1918 een eerste maal voor ten huize van Juul Filliaert in De Panne, ‘waar Adiel Debeuckelaere de drie volgende koepletten aanduidde’, en diezelfde dag ook nog in de winkel Au Petit Bonheur in De Panne, een van de vergaderplaatsen van de leiding van de Frontbeweging. Op 11 mei werd het lied ‘met succes’ aangeleerd op de hofstede van Boer Lycke in Eggewaartskapelle, een andere vergaderplaats van de Frontbeweging.

Georges Guynemer (1894-1917)

Ernst Udet (1896-1941)

1916   De Franse oorlogsvlieger Georges Guynemer en de Duitse gevechtspiloot Ernst Udet nemen het tegen elkaar op in een luchtduel van uitzonderlijke kwaliteit. Het toestel van Udet wordt uiteindelijk mechanisch onbestuurbaar en hij wacht op zijn dood. Guynemer benadert het apparaat van zijn tegenstander, zwaait vriendelijk naar hem en vliegt terug naar zijn linies.

Guynemer komt om in september 1917 om bij een luchtgevecht boven Langemark-Poelkapelle. Ernst Udet pleegt in november 1941 zelfmoord met zijn eigen pistool. Op weg naar de begrafenis van Udet verongelukt Werner Mölders, een andere bekende gevechtspiloot, met zijn vliegtuig. Udet en Mölders worden begraven naast Manfred von Richthofen op het Invalidenfriedhof in Berlijn.

1907   In Duitsland wordt Persil gelanceerd, de eerste detergent voor huishoudelijk gebruik.

1857   De Franse auteur Gustave Flaubert (1821-1880) schrijft aan Marie-Sophie Leroyer de Chantepie: ‘Lees niet, zoals kinderen lezen, om jezelf te amuseren, noch zoals ambitieuze mensen lezen, om je te instrueren. Nee, lees om te leven’.

Adrian Wolkow, Duel tussen Poesjkin en d’Anthès, 1869

1799   Geboorte in Moskou van Aleksandr Sergejevitsj Poesjkin, de Russische nationale dichter en tevens een van de grootste dichters uit de wereldliteratuur. Samen met andere grote Russische schrijvers, zoals Lermontov, Gogol, Toergenjev, Tjoettsjev, Dostojevski, Tolstoj en Tsjechov behoort Poesjkin tot de zogenoemde ‘gouden eeuw’ van de Russische literatuur. De slavist Hans Boland vertaalde het gehele oeuvre van de schrijver in het Nederlands.

Na zijn talloze amoureuze escapades verlooft Poesjkin zich in april 1830 met Natalja Gontsjarova (1812-1863), zijn ‘113de liefde’, zoals hij haar zelf noemde, maar ook zijn ‘Madonna’. Uiteindelijk trouwt Poesjkin dan in 1831 met Natalja. Ze krijgen vier kinderen: Maria (°1832), Alexander (°1833), Grigori (°1835) en Natalja (°1836), later gravin van Merenberg door haar huwelijk met prins Nicolaas Willem van Nassau.

Het huwelijk tussen Aleksandr en Natalja schijnt gelukkig geweest te zijn, ware het niet dat de jaloersheid van Poesjkin hem parten speelde. Het is een vermeende ‘affaire’ van Natalja die de directe aanleiding was tot het fatale duel op 8 februari 1837 van Poesjkin met Georges-Charles van Heeckeren d’Anthès, zijn zwager, de adoptiefzoon van de Nederlandse gezant J.D.B.A. baron van Heeckeren tot Enghuizen. Volgens de legende lost zoon Van Heeckeren het eerste schot nog voor de voorgeschreven tien passen zijn afgelegd. Aleksandr Poesjkin sterft op 10 februari 1837 aan zijn verwondingen. Zijn tegenstrever wordt door de tsaar verbannen. De Nederlandse gezant, Jacob van Heeckeren, houdt de eer aan zichzelf en verlaat meteen ook Rusland.

1599   Geboorte in Sevilla van de Spaanse schilder Diego Vélasquez. In 1627 deelt hij zijn atelier met Rubens. Hij is zevenendertig jaar lang de officiële schilder van de familie van koning Filips IV. We zijn hem ook enkele zeldzame mythologische geïnspireerde doeken taferelen verschuldigd.

Frans Hals (1582-1666)

1582   Geboorte van Frans Hals, in Antwerpen, zoveel is zeker, maar voor de datum moeten we steunen op de overlevering, want geschreven bronnen ontbreken alsnog. Frans Hals geldt als een van de belangrijkste schilders van de Nederlandse Gouden Eeuw. Hij werkt zijn hele leven in Haarlem en werd vooral bekend door zijn levendige en kleurrijke schuttersstukken en afbeeldingen van tijdgenoten.

Frans Hals was eerst getrouwd met Anneke Harmensdochter, van 1610 tot 1615, dan na haar overlijden met Lysbeth Reyniers. Met Anneke kreeg Hals drie kinderen, met Lysbeth maar liefst elf kinderen. Hij overlijdt in 1666 op de leeftijd van 84.

774   Karel de Grote maakt zich meester van Pavia. Dat betekent het einde van het Lombardische rijk.