8 maart. Historische dag: Gandhi vat zoutmars aan en zet India op weg naar onafhankelijkheid

Max von Sydow (1929-2020)

2020   Overlijden in Seillans (Provence) van Max von Sydow, Zweedse acteur en regisseur Hij woonde in Frankrijk en was sinds 1997 getrouwd met de Franse documentairemaakster Cathérine Brelet (°1935). Bekende films met Max von Sydow zijn: The seventh seal, Hawaii, Flash Gordon, Extremely loud & incredibly close, Shame, Never say never again, Awakenings, Pelle de veroveraar, Snow falling on cedars. Hij speelde Father Merrin in The exorcist. Op televisie was hij te zien in Game of thrones. Door hem geregisseerd: Katinka (1988).

1984   Grauwvuur in de steenkoolmijn van Eisden (Limburg) veroorzaakt het overlijden van zeven kompels.

1978   Uit zijn graf in Corsier-sur-Vevey (Zwitserland) wordt het stoffelijk overschot van Charlie Chaplin (1889-1977) gestolen. Het plan is om losgeld te eisen. Dit mislukt en de dieven worden gearresteerd. Het lichaam werd 11 weken later teruggevonden bij het meer van Genève en herbegraven onder 180 cm beton.

1973   De ‘Old Baily bombing’: deze bomaanslag in Londen met een autobom door de IRA, vlak voor de rechtbank Old Baily, veroorzaakt een dode (door een hartaanval) en 238 gewonden. Het is het begin van een reeks IRA-bomaanslagen in Engeland met tientallen doden. Tien daders van de Old Baily aanslag, leden van de Belfast Brigade van de Provisional IRA, kunnen worden opgespoord en krijgen levenslang, later omgezet in 20 jaar celstraf.

1965   De VS breiden hun betrokkenheid bij de oorlog in Vietnam uit en brengen er nog 3500 mariniers heen. Officieel zijn dit de eerste echte Amerikaanse gevechtstroepen in Zuid-Vietnam. Uiteraard zijn ze daar ‘voorlopig’ en voor ‘beperkte inzet’…

1957   Na interventie van Verenigde Naties in het conflict tussen Egypte, Israël, Groot -Brittannië en Frankrijk, heropent Egypte weer het Suezkanaal.

Cheryl Baker (°1954)

1954   Geboorte in Londen van de zangeres en presentatrice Cheryl Baker, artiestenaam van Rita Maria Crudgington. Ze won met haar groep ‘Bucks Fizz’ in 1981 het Eurovisie Songfestival met Making your mind up. Andere bekende nummers van haar zijn onder meer The land of make believe, My camera never lies, You love love, Rules of the game, London town, Piece of the action. Trad vanaf 2011 op met een nieuwe versie van Bucks Fizz: The Fizz. Ze begon in de jaren 1990 met de presentatie van televisieshows in Groot-Brittannië.

1950   De Sovjet-Unie deelt mede in het bezit te zijn van een atoombom.

1943   Geboorte in Londen van de actrice Lynn Redgrave. Bekende films met haar zijn onder meer The happy hooker, Gods and monsters, Georgy girl, Unconditional love, How to kill your neighbor’s dog, Shine, Touched, Spider, Peter Pan. Tv-series Rude awakening en House calls; talloze gastoptredens in andere series. Ze was van 1967-2000 getrouwd met acteur John Clark. Ze overleed in 2010 op haar 67ste aan de gevolgen van borstkanker.

1942   De Nederlandse strijdkrachten geven zich over: Nederlands-Indië wordt door Japan bezet. Het zal in 1950 onafhankelijk worden onder de naam Indonesië.

1938   Heroprichting van het Katholiek Vlaams Hoogstudentenverbond (KVHV) in Gent onder impuls van de uit Leuven overgekomen Ward Opdebeeck. Het was in 1889 gesticht onder de naam Rodenbachs Vrienden. Het fel verdeelde en gepolitiseerde Gentse studentenleven blijkt rijp voor een bundeling van alle katholieke en conservatieve krachten. In reactie op de agitatie van linkse en vrijzinnige studentenverenigingen wil Opdebeeck een rechts blok van radicale Vlaamsgezinden tot stand brengen. Met een snel stijgend ledenaantal en een eigen ledenblad Ons Verbond speelt het KVHV dadelijk een dominante rol aan de Gentse universiteit.

1931   Start van het futurisme. In Turijn huldigt de kunstenaar Filippo Tommaso Marinetti (1876-1944) de taverne Santopolato in. Daar wordt de eerste ‘futuristische maaltijd’ geserveerd. ‘Door hun verzet tegen pasta en door de weg vrij te maken voor nieuwe ontwikkelingen in de keuken’, zegt Marinetti, ‘zijn de futuristen nog lang niet tevreden met de oriëntatie van een zeer belangrijke factor van de nationale economie, ze zijn ook van plan de smaak en de gewoonten van Italianen te vernieuwen’.

1930   Mahatma Gandhi (1869-1948) start een actie van burgerlijke ongehoorzaamheid in India. Het begin is een protest tegen de belasting op zout. Gandhi begint met zijn volgelingen in Ahmedabad aan een 400 kilometer lange tocht naar de oceaan om zelf zout te winnen. Het wordt een grote zegetocht: duizenden komen Gandhi toejuichen en velen sluiten zich aan. Hoewel er meer dan 60 000 mensen gevangen worden gezet, blijft de opstand groeien. De Britse regering, vertegenwoordigd door Edward Frederick Lyndley Wood Lord Irwin, besluit voor het eerst direct met Gandhi te onderhandelen en er vindt volgende discussie plaats:

Lord Irwin: ‘Met alle respect, mijnheer Gandhi, zonder Brits bestuur vervalt dit land in chaos’.

Gandhi: ‘Mijnheer Irwin, ik vraag u te aanvaarden dat er geen volk op aarde is dat niet de voorkeur geeft aan zijn eigen slechte regering boven een goede regering door een buitenlandse macht’.

In 1947 wordt India onafhankelijk.

1892   Geboorte in Mechelen van Piet Bessem, Vlaams-nationaal jurist en bestuurder van het VEV. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is hij soldaat aan het IJzerfront, maar wordt krijgsgevangen genomen en overgebracht naar Göttingen. Hij behoort er tot de harde activistische kern en wordt daarvoor in 1918 bij verstek veroordeeld. Bessem blijft in Duitsland en wordt aan de universiteit van Göttingen doctor in de rechten en de politieke wetenschappen. Terug in Vlaanderen treedt hij in dienst van het Vlaams Economisch Verbond (VEV). Van 1935 tot 1945 is hij de dynamische algemeen secretaris van het VEV die het ledenaantal van het VEV sterk doet stijgen.

Bessem wordt tevens lid van het Departement Inhoud (een beleidsvoorbereidende cel) van het Vlaams Nationaal Verbond (VNV). Na de bevrijding wordt tegen de leiding van het VEV, waaronder Piet Bessem, een gerechtelijk onderzoek ingesteld, maar dat eindigt met een buitenvervolgingstelling. Toch wordt Piet Bessem in 1945 door het VEV ontslagen, met uitbetaling van een opzegvergoeding. Hij overlijdt in 1964 op de leeftijd van 72.

1889   Overlijden in New York van een haast onbekend gebleven Zweedse uitvinder en werktuigbouwkundige John Ericsson (85). Deze ingenieur is de ontwerper van onder andere een nieuw type scheepsschroef, een verbeterde propeller en een nieuw type stoommachine. Hij verbeterde het ontwerp van stoomschepen, stoomlocomotieven en onderzeeërs. Het door hem ontworpen korvet USS Princeton was in 1843 het eerste Amerikaanse marineschip uitgerust met een schroef.

1869   Overlijden in Parijs van de Franse componist Hector Berlioz (65). Gevolgen van een darmziekte. Hij was een van de belangrijkste en meest vernieuwende vertegenwoordigers van de romantiek. Bekende opera’s Les Troyens, Benvenuto Cellini en Béatrice et Bénédict. Symfonieën: Roméo et Juliette en Grande Symphonie funèbre et triomphale. Zijn Symphonie fantastique (1830) is het begin van een apart genre, het symfonische gedicht.