Afscheid van een krant

Mijn ouders werden er gek van. Kan die kleine – per slot van rekening was ik nog maar elf jaar – nu niet gewoon in zijn bed blijven liggen? Wie staat er nu speciaal een uur vroeger op om de krant uit de bus te halen en ze van voor naar achter te lezen? Ik dus. Op het politiek-maatschappelijke vlak was ik vroegrijp. Vraag me niet waarom, maar de interesse in de mens en hoe hij het samenleven met andere mensen organiseert is er bij mij altijd geweest. Het is een microbe, een ziekte, waarvan ik niet kan of wil genezen.

De drug die mijn geestesverslaving jarenlang heeft gevoed had een naam. En niet zomaar een. Het heette De Standaard. De Standaard, wat een machtige naam. Nomen est omen, De Standaard was ook dé standaard. Deze krant had een iconische status en gold als het toonbeeld van objectieve journalistiek. Niet dat hij ‘strekkingloos’ was, De Standaard vertegenwoordigde het democratische, cultureel katholieke Vlaanderen, dat met een open vizier naar de wereld gericht was. Dit kwam tot uiting, niet zozeer in de berichtgeving maar vooral in de editorialen en het AVV-VVK-logo. Dat logo is gesneuveld, en misschien maar goed ook. Het maakte van De Standaard een krant voor alle Vlamingen.

Waar deze jongen voor uit zijn bed klauterde – een wekker had ik niet nodig, het was adrenaline die me dreef – waren vooral de editorialen van Manu Ruys. Als deze éminence grise van de Vlaamse journalistiek sprak, werd er geluisterd. De analyses van Manu Ruys waren vlijmscherp en maakten indruk op mij. Na hem kwam er geen tweede zoals hij.

Andere namen die in mijn geheugen gegrift blijven, zijn die van Wetstraatspecialist Hugo De Ridder en buitenlandredacteur Freddy De Pauw. Voor steengoede journalistiek moest je De Standaard lezen.

Onder Peter Vandermeersch is de krant een andere richting ingeslagen. Er werd afstand genomen van de christendemocratisch-Vlaamse signatuur, de vormgeving werd eigentijdser. Een eerbare piste, een krant moet meegaan met haar tijd.

Ook ik ben, als trouwe lezer, gevolgd. Maar het laatste jaar begon het me ferm tegen te steken. De krant die altijd had gestaan voor een samenleving die gebaseerd was op verlichtingswaarden en respect voor de mensenrechten, gaf een vaste column aan iemand die zich niet altijd achter die verlichte traditie schaart. Ik heb het over Dyab Abou Jahjah, de polemische activist. Vanuit zijn drang om het blanke imperialisme te bestrijden, overschrijdt hij vaak grenzen om dubieuze statements te maken. Zijn discours wordt gekenmerkt door een postmodernistisch aandoend moreel relativisme – zelf omschrijft hij zich als een cultuurrelativist – en gechargeerde, provocatieve uitspraken. Hij is ook de voorzitter van de civil rights-beweging Movement X. De woordvoerder hiervan, Karim Hassoun, verheerlijkte meermaals ene Samir Kuntar, een terrorist die een joods gezin, waaronder een meisje van vier jaar uitmoordde. Enkel de moeder bleef in leven. Als guilty by association-denken ooit opgaat, is het hier, want de mensen die Movement X bevolken zijn niet vies van aangebrande antisemitische cartoons. Denken we maar aan de spotprent die ze in hun AEL-periode maakten, waarbij Hitler in bed ligt met Anne Frank. Ach, het was maar om hypocrisie aan te tonen. Een vleugje moreel relativisme op zijn tijd zal geen kwaad kunnen zeker?

Dat moreel relativisme nam echter absurde vormen aan in de laatste column van Abou Jahjah. In een tenenkrullende vergoelijking van Erdoğan en zijn AKP-regime, waarbij hij, ‘Dries Lesage-gewijs’, een ‘ja, maar-discours’ ontwikkelde om aan te tonen dat Erdoğan en zijn AKP nog de slechtsten niet zijn, kwam de apotheose. Of moet ik zeggen de coup de théatre. De AKP, dames en heren, dat zijn niet meer of minder dan de christendemocraten van de moslims, die de islam verzoend hebben met secularisme en moderniteit. De Turkse filière van de Moslimbroederschap vergelijken met de christendemocratie, il faut le faire. In DS dan nog wel, jarenlang de emanatie ervan. Gekker kan het niet worden. Jahjah weet drommels goed dat zijn stelling wankelt langs alle kanten. Erdoğan heeft zijn ideologische mosterd gehaald bij de fascistische dichter Necip Fazil Kisakürek, een antidemocraat en antisemiet wiens denken gekenmerkt werd door het streven naar een islamitisch Turkije.

Wie meer inzicht wil krijgen in de koers van het AKP-regime richting dictatuur en theocratie, kan lering vinden in de geschriften van deze Necip Fazil.

Van twee dingen één: ofwel is Jahjah hier niet van op de hoogte en pleit dat niet voor hem als vaste columnist. Ofwel – meer plausibel – doet hij bewust aan provocatie. Een provocerende column nu en dan, alla, maar is het nu echt nodig om haast wekelijks de doorgaans zeer gematigde en genuanceerd denkende DS-lezer te trakteren op de provocaties van iemand die democratie en mensenrechten niet hoog in het vaandel voert? Ik zou er nog mee kunnen leven als iemand hem wekelijks van wederwoord zou bedienen, maar nee hoor. De Standaard heeft één vaste wekelijkse columnist en hij luistert naar de naam Dyab Abou Jahjah.

De thin red line is iets te vaak overschreden. Ik trek mijn conclusies. De Standaard heeft een abonnee minder.

De Standaard, waer bestu bleven.

Mi lanct nar di gheselle mijn.

Dat was gheselscap goed ende fijn.

Du coors die-Ab Abou Jahjah, du liets mi De Morgen.

Foto: (c) Reporters