Avondland en Identiteit: verval en wederopstanding

In België ontstond een rel rondom N-VA-voorzitter Bart de Wever. Hij sprak zich uit over misdaadcijfers bij migrantengroepen, meer specifiek de Berbers. Volgens hem is deze criminaliteit niet te verklaren vanuit inkomensongelijkheid en racisme, zoals in progressieve kringen wel gebruikelijk is: ‘Ik heb nog nooit een Aziatische migrant ontmoet die zegt slachtoffer van racisme te zijn. Ook in de criminaliteitscijfers zie ik hen nauwelijks.’ Hij zei dat ‘racisme te snel word opgevoerd als verklaring voor persoonlijk falen,’ en voegde daar aan toe dat België te veel van het ‘verkeerd soort immigranten heeft toegelaten.’[1]

Deze uitspraken leidden er toe dat de N-VA voorman nu is aangeklaagd wegens racisme, wat de vraag opwerpt of men over deze zaken überhaupt nog debatteren kan. In het boek Avondland en Identiteit (Aspekt 2015) betoog ik dat West-Europa zich een politiek correcte cultuur heeft aangemeten. Daardoor wordt men sociaal bestraft voor het benoemen van pijnlijke feiten. Zo zette in Zweden het parlementslid Andrew Norlén zich in voor een wet waarbij mensen vervolgbaar zijn als zij immigratiepolitiek bekritiseren.[2] Nieuwsblad.be berichtte over een Sinterklaasfilm, mede gemaakt door de VRT, waarin ‘Piet niet langer kroezelhaar, gekleurde lippen of oorbellen heeft, maar hippe sportschoenen draagt. Onder de zwarte roetvegen zal zijn witte huid te zien zijn.’[3] Vanuit de christelijke traditie erfden we de identificatie met onderbedeelden, sinds ’68 vertegenwoordigd door de vrouw en de immigrant, die slachtoffers zouden zijn van institutioneel racisme en seksisme. Schuldgevoel knaagt aan de postmoderne Europeaan – hij leeft niet meer in een bakermat van cultuur en wetenschap, maar in een continent van misdaden. Zoals nu ‘het koloniale verleden van Zwarte Piet’.[4]

‘Onze politiek correcte elite is zo beducht voor verwijten van stigmatisering, stereotypen en wat genoemd wordt ‘mensen tegen elkaar opzetten’ dat zij van de weeromstuit vergeet voor welke waarden onze beschaving heeft te staan.’[5] Dit schreef rechtsfilosoof Paul Cliteur reeds in 2004 – ruim tien jaar voor Charlie Hebdo en de grote antiterreuractie in België. Recent ontstond onrust doordat salafistische predikers uit België in Utrecht komen spreken. Zoals Abo Chayman en Abdelkader Chouaa. Chayman is in België veroordeeld en was volgens het Brusselse hof van assisen aanwezig toen een jonge vrouw in 2004 bij een duiveluitdrijving werd gedood. Chouaa is volgens zijn zoon verantwoordelijk voor de training van jonge strijders in Syrië en Afghanistan.[6]

Het is bekend dat veel van de strijders van de Islamitische Staat inderdaad uit Europa afkomstig zijn. Wat zegt dit over de staat van het Westen? Lukt het ons überhaupt nog om jonge mensen intellectuele bagage, morele richtlijnen, cultureel erfgoed en ideologisch houvast mee te geven? Of zitten we nu met generaties voor wie de westerse beschaving niets meer betekent dan ‘gymschoenen en mobieltjes’? Die daarom hun ankers zoeken in de wortels van islamitisch fundamentalisme? In Avondland en Identiteit betoog ik dat de grote Westerse waarden zijn uitgehold. Politieke correctheid en consumentisme zijn daar debet aan.

Mijn levenspad ervaar ik als de weg die een post-adolescent aflegt door de ‘spirituele ruïnes van het Westen’. Het mechanisch-causale wereldbeeld van Spinoza, uitgewerkt door de verlichtingsdenkers en encyclopedisten, heeft zijn wetenschappelijke superioriteit bewezen. Daarmee is een op religie gebaseerde levenswandel met ‘wonderen’ en een persoonlijke God die gebeden verhoort, min of meer uitgesloten. Voor mij en voor velen van mijn generatie. Wat overblijft zijn drie zuilen die het intellectuele landschap doorkruisen: de kerkverenigingen van diepgelovige christenen, de ‘linkse kerk’ en ten slotte de islam. In dat spanningsveld bevindt zich een grote groep ‘ontheemden’; mensen die geen ‘levensbeschouwelijk huis’ meer hebben en waar partijen als D66 nu hun schepnetjes omheen slaan. Als laatste zijn er in Nederland media als GeenStijl en Powned, die de drie genoemde zuilen afwijzen maar niet de ambitie hebben om een eigen intellectueel huis op te bouwen – tegenover intellectualisme staan zij zelfs wantrouwend. Juist de linkse zuil noemt deze media daarom ‘nihilistisch’ en ‘sensatiebelust’. In Vlaanderen gloort er mogelijk een helderder licht aan de horizon, daar de taalstrijd voor een sterker bewustzijn van nationale identiteit en volkskarakter heeft gezorgd. Een gedeelde beleving van geschiedenis en tradities.

In Vlaanderen zijn er aanknopingspunten terwijl die in Nederland nauwelijks aanwezig lijken. Juist hierom hoop ik met mijn boek een breed publiek van Vlamingen te bereiken. Het punt van Avondland en Identiteit is dat we niet moeten afdwalen in slachtofferschap. Juist nu de volkssteun onder de achtenzestigers afbrokkelt is het nodig dat er jonge mensen opstaan die met concepten kunnen stoeien. Tegelijkertijd constateer ik dat jonge mensen het wel degelijk moeilijk hebben: ze zullen hogere belastingen moeten afdragen, minder sociale zekerheid genieten en meer van hun tijd aan mantelzorg besteden. We hebben het hier over een enorm debat omtrent sociale voorzieningen, lastendruk, baanzekerheid en pensioengaranties. Om mij heen zie ik dat jongeren het zwaar hebben om een vaste baan te vinden, om een stabiel inkomen te vergaren dat nodig is voor het opbouwen van een gezin. Hoogopgeleide mensen stellen dat dikwijls uit of komen er door carrièrestress überhaupt niet aan toe. Andere groepen gaan daar losser mee om – zij krijgen de kinderen gewoon en ‘zien dan wel’. Ook dit beïnvloedt het toekomstige aangezicht van de Europese bevolkingssamenstelling.

Ons doel moet zijn om verenigd en met hernieuwde geestdrift ons continent in de wereldorde op de kaart te zetten. Deze ‘herbronning’ zal gepaard moeten gaan met een realistische geopolitieke strategie, die noodzakelijk is om de toekomst van het Avondland te garanderen. Dat kan nu nog, want de Europese naties hebben gezamenlijk het hoogste bruto nationaal product ter wereld, en ook het grootste aandeel in het wereldwijde handelsverkeer. Maar toen Europese landen in 2011 ingrepen om een massamoord in Benghazi te voorkomen, hadden zij bij hun militaire operatie de ruggensteun nodig van de Amerikaanse vijfde vloot en Amerikaanse tankvliegtuigen. De Europese legermachten bleken niet op eigen kracht te staan. De Amerikaanse zesde vloot is aanwezig op de Middellandse zee en beschermt Europa tegen het destabiliserende Noord-Afrika – voor hoe lang nog?

De Amerikanen bewaken op hun kosten momenteel de zeeën rondom de Arabische golf, de Perzische Golf, de Rode Zee en de oostkust van Afrika.[7] Terwijl de Europese defensie-uitgaven de afgelopen jaren met gemiddeld 2,5 procent per jaar slonken, namen deze uitgaven elders in de wereld juist toe. China is na de VS inmiddels de tweede militaire wereldmacht en Rusland heeft het op twee na hoogste defensiebudget ter wereld. Tegelijkertijd zien de bevolkingscijfers er voor Europa niet best uit: Eurostat voorspelde dat het aantal kinderen in Europa tussen de 0 en 14 jaar daalt van ruim 78 miljoen in 2010 tot 66 miljoen in 2050. Van de 500 miljoen inwoners in de EU werkten er in 2010 239 miljoen, in 2050 zal dat afnemen tot circa 188 miljoen. Tegelijkertijd zal alleen al Nigeria in 2050 een bevolking hebben van 440 miljoen – groter dan de Verenigde Staten.[8] Aan het eind van deze eeuw zal het inwonertal van Afrika 3,5 miljard bedragen, wat hoogstwaarschijnlijk in een groeiende groep vluchtelingen uitmondt. Voeg daar de eerder genoemde conflicten rondom de politieke islam aan toe, en doemscenario’s zoals beschreven in The Camp of the Saints (Raspail) en Soumission (Houellebecq) komen akelig dichtbij.

Alleen al de staat van Brussel, als stad, is toonaangevend voor het verval van ons continent. Stoeptegels liggen los en wie vanuit Schaarbeek naar het Europees Parlement wandelt ziet overal aftakelende winkeltjes en kleine eettentjes die altijd leeg en verlaten ogen en waar nauwelijks klanten komen. Toch zijn het juist deze plekken die bij iedere verkiezing volledig bedekt zijn met het rood van socialistische kandidatenposters. Het beeld maakt duidelijk dat we van de gevestigde orde weinig hoeven verwachten. Sterker nog wie het verval wenst te keren zal tegen de politiek-correcte cultuur in opstand moeten komen – zal een eigen elite moeten vormen. Als Bart de Wever werkelijk voor zijn uitspraken veroordeeld wordt, is dat eens temeer een bewijs dat de instituties van de ‘bovenbouw’ voor ons verloren zijn. Gecompromitteerd door de achtenzestigers en hun ‘lange mars door de instituties’.

Sid Lukkassen is een Nederlandse historicus en filosoof en auteur van het recent verschenen boek Avondland en identiteit (Aspekt).