Bart De Wever en Paul Magnette dansen op de rand van de vulkaan

Bart De Wever (N-VA) wil het confederalisme ‘extralegaal’ forceren, via de normale weg lukt het niet, lukt niets meer. Paul Magnette (PS) is kandidaat premier, hij wil gewoon voortdoen. Het lijkt wel alsof 2024 begonnen is en niet 2023. Alsof ons land niet financieel op instorten staat.

Het is te veel!

Soms wijst alles in een week naar elkaar. Neem nu het weekendinterview van Bart De Wever vorige week in De Tijd. Waarin hij aangeeft dat via de gewone weg geen staatshervormend heil te verwachten is. Alles zit vast, het zal extralegaal moeten gebeuren. Hij kiest daarbij nog de voorzichtigste weg. Bevoegdheden worden in de schoot van de Federale regering effectief gesplitst. Zoals het ooit met onderwijs gebeurde. Het heeft het voordeel dat het ‘out of de box’ ten minste een uitweg uit de impasse toont. Eerlijk gezegd begrijp ik de commotie daarrond niet, Hendrik Vuye vertelde dit al in 2013.

Maandagavond Terzake. Jürgen Vanpraet is te gast. Hij nam ontslag op het kabinet van Annelies Verlinden (CD&V) omdat er van enige staatshervorming niets meer in huis komt deze legislatuur. Hij analyseert de uitspraak van De Wever heel zakelijk. Maar vooral het einde van zijn tussenkomst grijpt aan. Hij is vooral bezorgd over het grote begrotingsprobleem van dit land.

Wie betaalt?

Dinsdagavond, debat in de Debatclub in Edegem. Lode Vereeck en Rudy Aernoudt over de transfers. In de vragenronde draait het debat naar de begroting. Aernoudt zegt ‘je kan met schulden twee dingen doen: ze afbetalen of ze doorschuiven naar de volgende generatie. We doen nu het tweede.’

Maar de beide economen schatten de kans dat het hier fout loopt reëel in. Het is mogelijk dat ‘de trojka’, net zoals in Griekenland dit land dwingt tot ingrijpende maatregelen. Vereeck heeft ooit in Argentinië (waar hij lesgeeft) meegemaakt wat er gebeurt als een land failliet gaat. Dan betalen ze de staatsschuld met het spaargeld van de inwoners. Dan worden hervormingen opgelegd. De kans dat die hervormingen de vorm aannemen van verdere confederalisering is… eerder gering.

Schuld, grote schuld

Op donderdag publiceert Herman Matthijs hier op doorbraak een artikel met cijfers. Daaruit blijkt dat de schuld van Wallonië 253% van de inkomsten zijn. Voor het Brussels Gewest is dat 150%, dat betekent anderhalf jaar niets uitgeven en enkel je schulden betalen. Federaal loopt dat op tot 334%. Je hebt de inkomsten van meer dan drie jaar nodig om de schuld af te betalen. En de rente op die schuld begint te stijgen.

Het water staat ons aan de lippen. En dan komt Magnette zeggen dat hij premier wil worden van een zo links mogelijk kabinet. Hij wil zijn ‘verantwoordelijkheid nemen’. Ziet u de regering Magnette 6 miljard per jaar besparen? En vooral, ziet u deze regering De Croo nog iets noemenswaardig hervormen?

Duidelijke keuze

De kiezer heeft bij de volgende verkiezingen een duidelijke keuze.

• Ofwel blijft het status quo tot de internationale instanties optreden en met Vlaams spaargeld de Belgische schulden betalen.
• Ofwel voert België een ‘Vlaams beleid’ en worden de financiën op orde gezet
• Ofwel wordt er verder gesplitst zodat Vlaanderen niet meegesleurd wordt in de val.

De eerste optie is een ‘Vivaldi II’, Premier Magnette die de race naar de muur doorzet. Optie twee is zo goed als onmogelijk. De PS zal nooit zo maar drastisch hervormen. De werklozen en steuntrekkers zijn hun kiezers. Die gaan ze niet tegen de haren strijken.

Dood of gladiolen

Dan blijft optie drie. Maar zoals De Wever aangaf, ook die zal niet eenvoudig verlopen. N-VA schijnt daarbij de federale weg te willen blijven volgen. Vlaams Belang kiest daarvoor de weg van het Vlaams Parlement. Het zijn allebei wegen die geen gegarandeerde uitkomst bieden.

Maar meer Vlaanderen is een ‘moeten’. Er is geen tijd meer te verliezen. Dit land staat financieel op instorten. Het wordt tijd dat ook dat in het politieke debat een rol gaat spelen. Het was lang de unieke positie van de N-VA dat ze de economische toekomst van Vlaanderen kon verbinden met het communautaire programma. Dat is weggedeemsterd, maar zeer actueel. Vlaanderen wordt meegezogen in het financiële Belgische moeras

Vulkaan

De Wever en Magnette dansen hun politieke tango, een dans van aantrekken en afstoten, op de rand van de vulkaan. Vallen we er samen in, of raken we er veilig weg? Laat u niets wijsmaken, het gaat niet om ‘communautaire oprispingen’, of nationalistische praat. Alles in dit land is communautair, zelfs de begroting.

De communautaire keuze die na volgende verkiezingen gemaakt wordt, zal heel verstrekkende gevolgen hebben. Als we Wallonië en Brussel niet meer kunnen redden, zijn we verplicht onszelf te redden.