Blanco kiezers grootste partij

Nu er al een dun laagje stof ligt op de verkiezingsresultaten van afgelopen zondag, is het goed eens te kijken naar de aantallen blanco kiezers. Voor de verkiezingen werd er al voor gewaarschuwd: nooit zullen zoveel kiezers niet opdagen of blanco stemmen. Phara de Aguirre maakte er een gesmaakte reportagereeks over voor Canvas. Ook in mijn omgeving verzaakten wel wat mensen aan hun opkomstplicht. Maar op verkiezingsavond leek het geen issue meer.

Tel je echter alle blanco’s en niet-opgedaagden samen, dan kom je tot een groep groter dan de N-VA, nog steeds Belgiës grootste partij in het parlement. Maar liefst 1,39 miljoen Belgische onderdanen op 8,2 miljoen kiezers staken pas echt hun middenvinger op. Dat is 17,12% van de Belgische kiezers. In 2014 waren dat er nog 15,79%.

Vooral de grote groep die niet opdaagde, valt op: 11,62% van het Belgische electoraat. ‘Slechts’ 5,36% stemde blanco. Het risico om niet op te dagen, bestaat dan ook niet meer. Er werd vooraf al voldoende op gehamerd dat wie de opkomstplicht niet respecteert, niet zou worden vervolgd.

Tweelandenland

In De Aguirres documentairereeks Blanco werd al duidelijk dat het probleem zich vooral in het Franstalige zuiden van het land voordoet. In een stad als Luik bijvoorbeeld, ging één op vier kiezers niet naar de stembus, vorige keer. Het communautaire verschil doet zich — zoals steeds — ook hier voor. Zelfs blancoland is een tweelandenland.

In provincies als Henegouwen en Namen — en meer specifiek ter hoogte van de rode Borinage-as — is er massaal niét gestemd. In Wallonië daagde 21% niet op, of stemde blanco. In Brussel gaat het om 19,53% (voor de Brusselse Gewestverkiezingen is dat dan 22,09%). In Vlaanderen is het probleem veel kleiner, en zelfs verkleind ten opzichte van 2014.

Independentisten?

En in Vlaanderen doet zich nog een extra eigenaardigheid voor: 12,41% stemde niét voor de Vlaamse Parlementsverkiezingen, 14,5% stemde niét voor de federale Kamer. Vanwaar dat verschil van 2,09%? Overtuigde Vlaamse independentisten die weigeren voor het Belgische niveau te kiezen? Zoals in Spanje als vanouds vele Catalaanse republikeinen thuis bleven bij de Spaanse verkiezingen…