Viktor Orban is voor brave mensen de duivel. De Hongaarse regering opent een denktank in Brussel voor meer dialoog en inspraak. De directeur is de Hongaars-Britse publieke intellectueel en conservatieve denker Frank Furedi.

Voor de 75ste verjaardag in 2010 van het Xaveriuscollege in Borgerhout, een topschool van de jezuïeten, interviewde ik de socioloog Frank Furedi voor Tertio aan de universiteit van Kent in Canterbury. Onlangs zag u hem ook al bij Doorbraak TV. Furedi hekelde het zachte onderwijsmodel van na mei ’68 en de zelfopvoeding van de stuurloze scholieren. Dat bleek aan te sluiten bij wat het Xaveriuscollege op een pragmatische wijze bestreed.

Politiek correct

Furedi had al andere boeken op zijn naam die botsten met het politiek correcte denken. De angst van ouders, kinderen en intellectuelen was een terugkerend thema in de edities van Culture of Fear en later What happened to the University?. In 2020 volgde Why borders matter. Grenzen en natiestaten zijn belangrijk voor Furedi. De man is Hongaars, Joods en met zijn ouders uitgeweken in 1956 naar Groot-Brittannië voor de val van het IJzeren Gordijn. De universiteit van Kent heeft niks prestigieus en is een volgeling, geen voorhoede. Een zekere intellectuele ballingschap aldaar was Furedi’s deel.

Frank Furedi (75) is de directeur van het Mathias Corvinus Collegium (MCC) in de Europese hoofdstad. Parallel met het MCC ontstond het Brussels Institute for Geopolitics (BIG), eveneens een denktank (naast vele andere in EU-Brussel), met als medestichter Luuk van Middelaar. Die laatste is Nederlander, politiek filosoof, auteur en ex-kabinetsraadgever van EU-voorzitter Van Rompuy. In het Atomium werd de Hongaarse boreling gedoopt. Het MCC is van de regering en wordt voorgezeten door Balasz Orban (geen familie). Hij is wel een politieke raadgever van de naamgenoot.

Culturele spanningen

Furedi beoogt een dialoog over de culturele spanningen in de Europese Unie. Hij betreurt de diabolisering van de Hongaarse premier en oordeelt dat de vijandschap ten aanzien van zijn land van oorsprong een heuse ‘maggyarophobie’ wordt. De resolutie van 15 september van het Europees Parlement waarin Hongarije een ‘electorale autocratie’ genoemd wordt, citeert hij als voorbeeld. Furedi: ‘De democratische achteruitgang in Hongarije is een ideologisch denkbeeld, bedacht om de verkiezing van personen en partijen die tegen de visie ingaan van het Westerse politieke establishment anti-legitiem te kunnen noemen.’

Het Mathias Corvinus Collegium wil een ander verhaal brengen dan het dominerende discours in de EU-bubbel, aldus Furedi. In de Atomium-bol defileerden discussanten die spraken over Europa, waarden, grenzen, christendom, kolonisatie, LGTBQ, met als refrein het recht op de vrijheid van denken. Buiten Furedi en Balasz Orban had geen enkele spreker banden met Hongarije. De disputanten uit Polen, Italië en elders, van conservatieve en linkse snit, deelden één idee: de huidige Europese Unie is klaar voor verandering want ze is té federalistisch, opdringerig, eenzijdig progressief, bot anti-populistisch en zij heeft geen democratisch draagvlak.

Historisch geheugenverlies en geopolitiek analfabetisme

Furedi, een ex-Trotzkist, à la Frank Vandenbroucke (Vooruit), vandaag dicht bij Fidesz (van Victor Orban), voegt daaraan toe: de Europese Unie lijdt aan ‘historisch geheugenverlies’ en ‘geopolitiek analfabetisme’. Voor Balasz Orban bereidt MCC in Hongarije de volgende patriottische generatie voor. MCC in Brussel heeft twee luiken: een cultureel in april met de conferentie ‘Voor wat dienen museums?’ en een politiek. Furedi wil bijvoorbeeld elk jaar een ‘barometer van de angsten’ publiceren. Boedapest wordt voorzitter van de Europese Unie in het tweede semester van 2024.

De oorlog Rusland-Oekraïne heeft de anti-EU-voorvechters à la Viktor Orban, de Poolse premier Morawiecki en de rechtse nieuweling Giorgia Meloni geleerd dat Europa verlaten, afzweren, het laatste is dat zij moeten doen. De actie om de EU minder woke te maken is professioneler door de Hongaarse forints, Furedi en zijn Mathias Corvinus Collegium.