Bruxelles vaut bien un milliard

Siegfried Bracke stelt zich andermaal zeer constructief op. Ditmaal in het debat over Brussel. Daar speel ik dus graag op in. Eerst en vooral erkent Bracke dat de overgrote meerderheid van de Belgen, Vlaams Belangkiezers incluis, België niet kapot wil. En dan is er ook nog het besef dat Brussel niet gereduceerd mag worden tot hell hole, maar dat het een stad met mogelijkheden is.

Wel legt hij meteen ook de vinger op een aantal etterende Brusselse wonden. Het gemiddelde inkomen in Brussel ligt 15% lager dan het nationaal gemiddelde, terwijl het tegelijk ook het derde rijkste stadsgewest van de EU is. Dat uit zich  in enorme interne sociale tegenstellingen. Tussen Molenbeek en Ukkel, Sint-Joost en Sint-Pieters-Woluwe. En het toont eens te meer dat de transfers in ons land niet wezenlijk verschillen van die in de rest van de wereld. Het zijn zoals overal transfers van arm naar rijk, die slechts ten dele fiscaal worden gecompenseerd.

Een bakkes vol met schuim

Maar waar ligt de oorzaak? Bracke verwijst — deels terecht — naar het onwaarschijnlijke bestuurlijke imbroglio. Wat ik daar zelf wil aan toevoegen: dat imbroglio is het resultaat van weinig doordachte staatshervormingen uit het verleden, die onder andere hebben geleid tot een dure en niet-functionele oververtegenwoordiging van Nederlandstalige Brusselaars binnen dat gewest. Om het met de beeldspraak van Bracke zelf te zeggen: in het verleden hebben we véél te veel tandpasta uit de tube geduwd, waardoor we nu met ons bakkes vol schuim staan.

En er is méér: bij mijn weten is er geen enkel land in Europa en zelfs in de wereld dat het ooit in zijn hoofd haalde om een cordon sanitaire rond zijn eigen hoofdstad te leggen. Het lot van Brussel is wat dat betreft slechts vergelijkbaar met dat van West-Berlijn tijdens de Koude Oorlog. Geen goed recept om economische welvaart te creëren.

Retrograde gevechten

Maar wat hebben nationalisten toch altijd met retrograde gevechten? Als het gaat over de strijd tegen de klimaatopwarming, dan zetten ze de hakken in het zand. Alsof Vlaanderen in Europa het patent heeft op kostenefficiëntie. Alsof het feit dat Europa teveel kost (met een Commissie in Brussel en een Parlement in Straatsburg bijvoorbeeld) niet voortvloeit uit allerhande nationalistische gevoeligheden.

Als het gaat over de kernuitstap om de weg vrij te maken naar de duurzame energietransitie: hakken in het zand. En ook als het gaat over een Brusselse stadstol: hakken in het zand, Waalse regionalisten incluis trouwens. Nochtans zijn dat stuk voor stuk internationale evoluties waaraan we niet zullen ontsnappen. Die hakken in het zand zullen het proces enkel langer, pijnlijker, en ja, ook duurder maken.

Wir schaffen das

Laat ons, in het belang van alle Belgen, Vlamingen incluis, vooruit kijken. Als je huis naast een krot staat, dan wordt ook jouw huis minder waard. Vlaanderen heeft dus belang bij een welvarend Brussel. De tandpasta die we in het verleden uitbundig uit de tube hebben geduwd zullen we vanaf nu nuttig moeten aanwenden. En dat kan enkel door samen te werken.

Laat ons inderdaad de stap zetten naar vier volwaardige gewesten, en de gemeenschappen er tussenuit knippen. Laten we een kwaliteitsvol, ééngemaakt, tweetalig openbaar onderwijsnet opbouwen in Brussel. Laten we Brussel volgen op één van die punten waarop de hoofdstad het duidelijk beter doet dan wij: het openbaar vervoer, en laten we onze hoofdstad eindelijk eens op een behoorlijke manier ontsluiten. Laten we een ééngemaakt maar multicultureel beleid voeren in Brussel. Diversiteit, maar gestoeld op het gemeenschappelijke en dwingende respect voor seculiere en humanistische principes, want anders kan je onmogelijk lid worden van de club.

Maar laten we ook bereid zijn om daarvoor te betalen. Bruxelles vaut bien un milliard.

Zal het gemakkelijk zijn om de electorale achterban daarvan te overtuigen? Allerminst. We oogsten wat we hebben gezaaid: een decennialange negatieve beeldvorming over Brussel. Iets wat ik persoonlijk altijd bijzonder pijnlijk heb gevonden, aangezien ik acht mooie jaren van mijn leven in de hoofdstad heb doorgebracht. Maar moeilijk gaat ook. Sloop de Brusselse Muur in de Vlaamse hoofden. Denk verder dan de clichés. Ook de Duitse eenmaking heeft veel pijn, smarten en geld gekost, maar ze heeft uiteindelijk welvaart gebracht.

Wir schaffen das.