Confederalisme volgens Lucas, Petrus en Judas

Innesto, CD&V en confederalisme. Kent U de parabel van de nieuwe scheuten op de oude ranken? Een triptiek over echte en onechte parabels. Wat is Confederalisme volgens CD&V? Wel, dat is het best bewaarde geheim sedert het oude testament. Kolder, binnen historische krijtlijnen.

Wie herinnert zich niet het mosterdzaadje, de verloren zoon, de wonderbaarlijke vermenigvuldiging, de talenten, het verloren schaap, de wijze en de dwaze maagden, de Farizeeër en de tollenaar, Lazarus, … Parabels die onze jeugdjaren hebben opgesmukt. Nu is er de parabel van de nieuwe scheuten op de oude ranken.

Maar hoe zit het ook weer met die parabel over confederalisme? Staat die in het nieuwe testament, dan wel in het oude? Of gaat het om een apocriefe parabel uit het evangelie van Judas? Of is het gewoon een seculiere parabel? Zo heeft Open VLD al meermaals kiezers gestrikt met seculiere parables. Denk aan de parabel van ‘de burgermanifesten’, de parabel van de ‘Vlaamse Olympische spelen’, de parabel van ‘niet u maar de staat leeft boven zijn stand’, de parabel van de ‘geëngageerde burger’ en nu de parabel van het ‘ontgrendelde België’.

Maar, laten we het over ernstiger dingen hebben dan over blauwe praatjes. Op zoek naar het confederalisme van CD&V, onder het motto ‘al loopt de leugen nog zo snel, kolder achterhaalt haar wel’.

Terug in de tijd

Lang voor de door ‘Farizeeërs gedomineerde tollenaarsregering’ (Ben V:V) en de parabel van ‘de grootste staatshervorming ooit’ (Servais 2011:14), was er de staatshervorming van 1993. In die periode lukt CVP er nog glansrijk in om Federaal Belgisch te zijn, Vlaams in Vlaanderen en Europees in Europa. Het federale België werd verpersoonlijkt door schriftgeleerde Dehaene, eerste minister van vlees en bloed. Europa was het terrein van Wilfried Martens. De V-toets werd, met brio, aangereikt door minister-president Luc Van den Brande.

Deze minister-president heeft ooit Franstalig België op stang gejaagd met zijn wetsvoorstel-Van den Brande. Nog even verder terug, naar 24 juni 1981. Het land wordt geregeerd door een erudiet, een genie, ongetwijfeld een potentieel Nobelprijswinnaar, ene Burggraaf Marc, Maria, Frans Eyskens. Maar de mooiste liedjes duren niet lang, beëdigd op 6 april, viel zijn regering al op 21 september. Na zijn ‘flitscarrière’ als premier, zal Eyskens vooral naam maken met de diepgewortelde objectieve subjectiviteit van zijn politieke analyses. Eyskens slaagt er altijd haarfijn in om aan te tonen dat zowat alles de fout is van N-VA. Daarom wordt hij ook vaak uitgenodigd op Franstalige zenders. Daar hebben ze dat graag. Ze geloven er Eyskens op zijn woord. We wachten op de dag dat Marc Eyskens aantoont dat zelfs de oprichting van de Belgische staat in 1830 eigenlijk een achterlijke zet is van de separatistische N-VA. Want, om een staat te kunnen splitsen, moet je er eerst één hebben.

Zelfs het feit dat Marc Eyskens nooit officieel de titel heeft gekregen die hem toekomt, namelijk van zwakste eerste minister ooit, is de fout van N-VA. De nationalisten gunnen hem deze bekroning gewoonweg niet. Het was pijnlijk om zien dat de Vlaams-nationalisten zelfs getracht hebben om deze titel toe te kennen aan Yves Leterme. Dat was pas vriendjespolitiek! Het is niet omdat Leterme aanpapte met N-VA dat hij die titel zomaar gratuit moet krijgen. Onere wie onere toekomt!

Wat gebeurde er op 24 juni 1981? Wel, …

‘Wel’, dit is het stopwoord waarmee minister van staatsschuld Koen Geens sedert maanden elk antwoord op een vraag begint. Andere CD&V-ers doen het hem vlotjes na. Doorbraak.be wil zeker niet achterblijven, vandaar enkele verzen in allerbeste innesto-wel-stijl. Op zoek naar het geheim van 24 juni 1981 in een fictief interview met de minister van staatsschuld:

Wie deed wat? Wel, net in die gelukzalige tijd van zijne excellentie Burggraaf Marc Eyskens, vloekt het jonge kamerlid Luc Van den Brande luidop in de Belgische kerk.

Wat deed hij dan? Wel, op 24 juni 1981 dient hij zijn wetsvoorstel in om de nationale sectoren te regionaliseren.

De nationale sectoren wat zijn dat? Wel, de staatshervorming van 1980 had de sectoren staal, steenkool, textiel, glasverpakking, scheepsbouw en scheepsherstelling nationaal gehouden.

Moest dit dan veranderen? Wel, al snel bleek dat deze sectoren nationaal moesten blijven om toe te laten het Waalse staal te financieren vanuit de federale kas.

Is dit uniek? Wel, niet echt, om dezelfde reden moet nu de sociale zekerheid federaal blijven.

Waarom was Franstalig België tegen het wetsvoorstel-Van den Brande? Wel, voor hen is dat een duivelse ketterij, want het houdt in dat wanneer Wallonië een onrendabele staatsonderneming in leven wil houden, dit dan maar moet gebeuren met Waals geld.

Werd het voorstel-Van den Brande dan goedgekeurd? Wel neen.

Waarom niet? Wel, Luc Van den Brande kreeg onmiddellijk het deksel op zijn neus van hogepriester-partijvoorzitter Leo Tindemans.

Wat deed Tindemans dan? Wel, hij noemde het wetsvoorstel ‘een communicatiestoornis’.

Wat is een communicatiestoornis? Wel, dat is bijvoorbeeld wanneer men Kathleen Cools aanspreekt met ‘Mevrouw de minister’.

Wel, is dat een stopwoord? Wel, dat moet U aan onze spindoctor vragen.

Gaat U elke zin blijven beginnen met wel? Wel, ik denk van wel.

Het confederalisme van Lucas

Maar Luc Van den Brande bleek een multirecidivist. Als minister-president zal hij meermaals zijn partij voorbijlopen in V-gezindheid. Denk nu niet dat Luc Van den Brande een uitzonderlijk atleet is. Neen hoor, van veel atletische kwaliteiten moet men niet getuigen om CD&V in Vlaamsgezindheid voorbij te lopen. Een rustige vaste wandelpas volstaat en men mag zelfs nu en dan eens uitrusten.

CD&V is namelijk altijd heel Vlaams in de aanloop naar de verkiezingen, maar braaf Belgisch tussen twee verkiezingen in. In aanloop naar verkiezingen pleit CD&V voor een ‘confederaal model’, tussen twee verkiezingen in beoefent CD&V het ‘samenwerkingsfederalisme’. In België heet dit ‘staatsmanschap’, zijn partij ‘overstijgen’ of boven het politieke gewoel ‘uitgroeien’. Elders ter wereld wordt eerder gesproken van ‘kiezersbedrog’.

Luc Van den Brande was echter een buitenbeentje. Hij was Vlaams in aanloop naar de verkiezingen en hij bleef dat ook na de verkiezingen. Hij heeft dat vele malen bewezen, bijvoorbeeld met de schrikkelnota en de resoluties van 1999.

Een schok ging evenwel door het koninkrijk toen Luc Van den Brande op 11 januari 1993 in een interview met La Libre Belgique verklaarde dat de staatshervorming van 1993 slechts ‘een tussenstap is naar confederalisme’. Donderslag bij heldere hemel! Duizend tsjeven en granaten! Zeggen dat Jean-Luc Dehaene – nochtans ook CD&V – dezelfde staatshervorming omschreef als het ‘institutionele dak op het federale huis’.

Maar Luc Van den Brande, hij wist toen al dat het dak lek is en dat de fundamenten van dat huis niet echt stevig zijn. Sedert 1993 werd het huis al twee maal opgelapt, met de staatshervormingen van 2001 en het Vlinderakkoord (2011). Het staat echter nog steeds op instorten.

Minister-president Van den Brande werd prompt ontboden door koning Boudewijn die verontwaardigd was. Een royale colère viel hem te beurt. Maar Luc Van den Brande, hij zette door. Confederalisme werd een wervend begrip. Zo wervend dat zelfs Open VLD er even voor koos, om dat dan enkele weken terug af te zweren in een optimisme-congres dat verdacht veel leek op slecht Vlaams volkstheater.

Luc Van den Brande was op vele punten zijn partij, maar ook zijn tijd voor. Zijn confederalisme lijkt op ‘een zaadje van de mosterdplant dat iemand meenam en in zijn tuin zaaide, waarna het groeide en een grote struik werd, waar de vogels van de hemel in de takken kwamen nestelen’ (Lucas 13:19).

Morgen in deel 2 blikken we terug op het CD&V-congres van 2001, toen het unionistisch federalisme van CVP vervelde tot het confederalisme van CD&V. Maar heeft dit in de feiten iets veranderd?

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>