Cordon Bleu

Het cordon creëerde vanaf de invoering, in het begin van de jaren 1990, een comfortzone. Tijdens de hoogdagen van het Vlaams Blok konden, dankzij het cordon, een kwart van de Vlaamse stemmen worden gedesactiveerd. Het wegzetten van kiezers of (vermeende) sympathisanten van het VB was echter democratisch verantwoord en bovendien erg handig voor simpele zielen, want het cordon markeerde immers een duidelijke politieke scheidingslijn tussen het goede en het kwade, de democratische en de ondemocratische politiek. De consequentie van deze waterscheiding was dat ideeën uit het verfoeide kamp enkel en zonder schroom konden worden gekopieerd door partijen die het cordon hadden onderschreven en zo zichzelf in de confortzone plaatsten.

Nu zette Rik Torfs het nieuwe jaar in met een bezinning over de negatieve bijwerkingen van het cordon. Daarom pleitte hij openlijk voor de geleidelijke opheffing ervan. Volgens de bepalingen van het Charter voor Democratie uit 2000 stelde Torfs zich strikt genomen trouwens meteen buiten zijn partij.

Interessant aan zijn, weliswaar laattijdig, inzicht was dat Torfs meteen ook een direct verband legde tussen het cordon en het succes van De Wever. Daarmee gaf hij – ongewild – aan dat zijn afwijzing van het cordon berustte op louter electorale berekening. In het begin van de jaren 1990 vormde eenzelfde afweging het doorslaggevende argument voor de traditionele partijen om de invoering van het cordon te omhelzen. Vandaag is het meteen ook de reden waarom sommigen – met vlotte verwijzingen naar de jaren 1930 – het cordon liefst zouden uitbreiden naar de electoraal succesvolle N-VA.

Gewezen Europees commissaris Louis Michel was er als de kippen bij om Torfs op de vingers te tikken. Michel betoogde het vasthouden aan het cordon op basis van de racistische en discriminerende opvattingen van het Vlaams Belang. Dat herinnerde mij prompt aan het feit dat Louis Michel de man was die eertijds als minister van Buitenlandse Zaken het licht op groen zette voor de levering van FN-machinegeweren aan Nepal. Dat het Nepalese leger er zich bezondigt aan de schending van de mensenrechten was voor Michel destijds geen punt.

Diezelfde Louis Michel maakte ook deel uit van de paarsgroene regering die in 2002 door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg werd veroordeeld voor de collectieve deportatie van Roma naar Slowakije. In zijn jaarrappport noteerde Amnesty International destijds dat de Roma-zigeuners werden gediscrimineerd wegens hun etnische identiteit.

Helaas was er geen journalist in de buurt om Michel daar tijdens zijn mediatiek verontwaardigingsmoment even aan te herinneren. ‘Voor vele politici is het cordon sanitaire als een religieus dogma’, twitterde Torfs. Voor deze categorie had Torfs wellicht beter voorgesteld om het cordon sanitaire te vervangen door een cordon bleu.