Regering organiseert chaos

De grote beslissingen van de langverwachte Veiligheidsraad zijn met een sisser afgelopen. Dit land kampt met een gezondheidscrisis, een economische crisis, een systeemcrisis en een crisis van de politiek en de politici. Bij elk van die crises volgt de rekening.

Veiligheidsraad

Gisteren zat iedereen te wachten op de uitkomst van grote vergadering van de veiligheidsraad. Inclusief persconferentie live op tv, en journalisten op de stoep. De Veiligheidsraad is de plaats waar de regeringsleiders van dit land en de experts samen de grote beslissingen nemen in de coronacrisis. De grote verwachtingen werden niet ingelost. In plaats van duidelijkheid schiep deze vergadering nog meer verwarring.

We moeten tot het besluit komen dat deze politici het niet kunnen. Wat we graag weten, weten we nog niet. Zomerkampen, vakanties, het heropenen van de scholen, het hernemen van het werk? Na de langverwachte vergadering hebben we nog geen antwoorden op het of en hoe van deze vragen van velen.

Het kan natuurlijk dat de verantwoordelijken over drie weken toegeven ‘dat ze niets communiceerden omdat er geen draagvlak voor was’. Meer dan waarschijnlijk zijn politici en experten het onderling niet eens. Meer dan waarschijnlijk zijn de politici het onderling ook nog eens oneens.

Doe-het-zelf

Wat is wel beslist? Dat de ‘Doe-het-zelfwinkels en tuincentra zullen opnieuw kunnen openen, onder dezelfde voorwaarden als voedingswinkels. De veiligheidsafstanden zullen moeten worden gerespecteerd.’ Als we de bouw niet kunnen verplichten, dan maar de doe-het-zelf-winkels. Een dringend noodzakelijke maatregel.

De vraag is dan waarom kerkdiensten niet mogen hervat worden onder dezelfde voorwaarden. Of waarom andere winkels niet open mogen ‘onder dezelfde voorwaarden’. Welke lobbygroep heeft hier een slag thuisgehaald?

WZC

Volgende grote besluit: ‘We staan ook toe dat bewoners van residentiële voorzieningen – d.w.z. rust- en verzorgingstehuizen of centra voor personen met een beperking – bezoek mogen krijgen van een vooraf aangeduid persoon. Voorwaarde is wel dat de persoon in kwestie de afgelopen twee weken geen symptomen van de ziekte heeft vertoond. Het moet ook altijd dezelfde persoon zijn. De residentiële voorzieningen zullen deze bezoeken zelf kunnen organiseren. Deze regels zullen ook van toepassing zijn voor mensen die geïsoleerd leven en die zich niet kunnen verplaatsen.’

Amper enkele uren later blijkt dat die maatregel genomen is zonder overleg met de veel geplaagde sector van de woon-zorgcentra. Sterker nog, amper enkele uren na de mededeling van premier Sophie Wilmès (MR) na de Veiligheidsraad, meldt Vlaams minister van zorg Wouter Beke (CD&V) dat die maatregel best on hold wordt gezet.

Twee pikante details, In de Veiligheidsraad zitten de minister-presidenten van de deelstaten mee aan tafel. Beke zet dus zijn MP Jan Jambon (N-VA) in de wind. Ook Bekes partijgenoot Koen Geens (CD&V) had al eerder de lof over de maatregel gezongen. En dan blijkt dat Beke zijn kabinet het voorstel tot dat besluit op voorhand had gekregen en er geen verzet tegen aantekende. De pijnlijke onmacht van de onkunde ligt zo op straat. Wie of wat kan Beke nog redden?

Doe-het-zelfregering

We moeten na deze Veiligheidsraad vaststellen dat we geregeerd worden door politici die niet kunnen beslissen en wat ze besluiten is onbenullig of slecht.

En het is niet dat niemand weet wat er moet gebeuren. Er moet een manier gevonden worden om onze verschillende belangen te verzoenen: gezondheid en economie. In Nederland slaagt men erin om door duidelijke regels de bouwsector aan het werk te houden. Dat kan in dit land blijkbaar niet. In tegendeel, na vijf weken lockdown beginnen de politici nu werk te maken van die regels voor de heropstart.

‘Volgende week wordt er een nieuwe Nationale Veiligheidsraad georganiseerd met als doel de volgende stap in de afbouw van de maatregelen nader uit te werken. Ons doel is om dat vanaf begin mei te organiseren. […] Deze strategie zal gebaseerd zijn op verschillende pijlers, namelijk de veiligheidsafstanden, grootschalige screening maar ook tracing, de ontwikkeling van nieuwe regels die in de bedrijfswereld moeten worden toegepast.’

Een nieuwe Veiligheidsraad, met live persconferentie. Een slechtere beurt dan deze kunnen ze niet maken.

Crisis van de politiek

We hebben politici verkozen om, ook in moeilijke tijden, keuzes te maken. Maar diezelfde politici slagen er niet in om in moeilijke tijden enig vertrouwen uit te stralen naar de bevolking toe. Integendeel.

We hadden het kunnen weten bij het begin van de crisis. Toen duidelijk werd dat covid-19 meer zou zijn dan een gewoon ‘griepje’, slaagden onze politici er niet in de standaard politieke tegenstellingen te overstijgen in het belang van het land. Eendracht maakt macht, dat moeten ze toch geweten hebben? Neen, we kregen een schimmenspel. We hebben sterke politieke persoonlijkheden nodig die weloverwogen beslissingen kunnen en durven nemen. Die goed omringd zijn met competent personeel op hun kabinetten.

Sterker dan de economische fall-out en de gezondheidscrisis dreigt een politieke crisis een voorbode te worden van de complete politieke chaos in dit land. Die politieke crisis mag niet weggelachen worden. Zonder sterke politieke structuren en zonder democratisch politiek leiderschap geraken we niet uit de politieke crisis, noch uit de economische. We dragen nu al de gevolgen van het malgoverno van eerdere tijden.

Na deze crisis zal de rekening volgen. Die zal zwaar zijn. Naar gezondheidszorg, economie én politiek. En we krijgen niet de indruk dat de politici ook maar in het minst een idee hebben hoe eruit te geraken. Of ze hebben tegengestelde ideeën. Dan loert een Belgisch compromis om de hoek. God beware ons daarvoor!

Democratisch moeten we door een loutering. Die ziet er als volgt uit: eerst een onderzoekscommissie die de fouten blootlegt in het behandelen van de crisis. Daarna verkiezingen. Politici beseffen best dat als ze niet op een volwassen manier zichzelf kunnen evalueren, dat de rekening ook voor hen in de verkiezingen zwaar zou kunnen uitvallen. Het mag uit zijn met die derderangspolitiek in dit land.