Dit land is op

Zo diep zijn we dus gevallen. Zelfs een grote en acute gezondheidscrisis, is in dit land niet genoeg om tien maanden na de verkiezingen een crisisregering te vormen. Eens te meer blijken de Franstalige partijen de politieke koers te bepalen.

Verantwoordelijkheid is niet besmettelijk

Er leek even hoop dat de coronacrisis een golf van verantwoordelijkheid naar de Wetstraat bracht. Oef, toch enige normaliteit in turbulente tijden. Maar sommige politici genezen snel van een opstoot van verantwoordelijkheid. Te snel. In tegenstelling tot verantwoordelijkheid is zinsverbijstering blijkbaar wel besmettelijk in de Wetstraat.

Live in C’est pas tous les jours le dimanche op RTL torpedeerden de Franstalige partijen PS, MR en Ecolo de onderhandelingen voor een crisisregering. Die waren de nacht voordien positief geëindigd. Terwijl de Franstalige politici op tv de zaak kelderden zaten medewerkers van de partijen nog het akkoord van vorige nacht uit te werken. Ze verkiezen een crisis boven een regering.

Niet eens een crisisregering

Het is lang geleden dat politici erin geslaagd zijn bij mij zulke grote emoties los te maken. Meestal sla ik het politieke bedrijf gade met enige afstandelijkheid en ironie. Nu voel ik woede.

Terwijl artsen en verplegenden zich uit de naad werken om een catastrofe te voorkomen, kunnen politici niet meer helder nadenken. Hun ego’s, veto’s en politieke berekening staan in de weg. We zitten niet te wachten op een zoveelste Belgische mossel-noch-visregering. Ik ben altijd kritisch geweest voor het idee van een noodregering in tijden dat er geen nood is. Maar dat er nu niet eens een federale crisisregering kan gevormd worden… Onbegrijpelijk en niet uit te leggen.

Politiek fatsoen

Dat de grootste partij van het land het premierschap opeist en de leiding wil nemen in de crisis, is in dit land een schande. Dat deze regering, bevolkt met overblijvers en tweedekeuspolitici aan boord moet blijven tijdens een grote crisis, is onbegrijpelijk. Dat MR dat verdedigt, nu ze overproportioneel aanwezig is in de restregering, is te begrijpen… in een normale tijd, niet tijdens een crisis zoals deze. Dat Groen dat steunt, met het riedeltje dat je niet van ploeg moet wisselen tijdens een crisis, getuigt van naïviteit of perfiditeit. Onvoorstelbaar dat de haat tegenover N-VA ook nu alles beheerst. Zelfs een crisis slaagt er niet in de politici en hun militanten (check Twitter) uit hun loopgraven te laten komen.

Wat we nu nodig hebben, waar we recht op hebben, is de beste regering, niet één die er toevallig zat. Premier Sophie Wilmes (MR) is geen toppolitica. Pieter De Crem (CD&V) en Maggie De Block (Open Vld) konden gerust blijven. Maar goed. Dat is praat voor de vaak. We krijgen geen topregering. We moeten het stellen met de regering in lopende zaken die gedurende zes maanden volmachten krijgt.

Ik reken erop dat de politici na zes maanden volmachten het democratisch fatsoen bezitten om daarvoor verantwoording te vragen aan de burger. Al maak ik mij geen illusies.

Veto tegen N-VA

Aan Franstalige kant blijft er een systematisch veto tegen de N-VA, de grootste partij van Vlaanderen en de grootste partij van het land. Het is een systematisch misprijzen van de Vlamingen, want zonder N-VA is er geen regering met Vlaamse meerderheid mogelijk. In normale politieke tijden is dat met politiek vuur spelen. In crisistijd is het om te kotsen. Wie nog geen afkeer had van de politiek, heeft dat sinds gisterenavond of deze morgen.

Telkens en telkens en telkens opnieuw hebben we het verhaal gehoord. De onderhandelingen vorderen even en dan voelt Paul Magnette (PS) tegenwind bij zijn achterban. Vervolgens komt hij op tv met enkele straffe verklaringen om die achterban te sussen. Hij zoekt steun bij MR en Ecolo en hun slippendragers van Groen. Die blijven dromen van hun Vivaldicoalitie, zonder meerderheid. ‘Jamais avec la N-VA’. En het is game over. De impasse is opnieuw een feit.

De kloof

Elke kloof kan overbrugd worden. Zeker in tijden van nood — als je de overkant nodig hebt. Maar als het werk van overdag ’s nachts wordt afgebroken, dan komt die brug er nooit. Dat is wat in de Belgische politiek al tien maanden lang gebeurt.

Een mens moet zich toch afvragen wat de bedoeling daarvan kan zijn? Waar het toe leidt, is dan weer wel duidelijk. Na een volgende verkiezing heeft Magnette niet Bart De Wever (N-VA) maar Tom Van Grieken (Vlaams Belang) voor zich om de onderhandelingen mee te weigeren. Magnette schijnt niet in te zien dat enkel een compromis met N-VA zijn geliefde België kan redden. Voor even, maar dat is toch beter dan niets?

Lijmen?

Deze coronacrisis zou weleens de crisis te veel kunnen zijn. België en de Belgische structuur zijn op. Het lijkt zelfs niet meer mogelijk om in deze structuur een nieuwe werkbare structuur te maken. Deze politieke structuur is niet meer in staat om de antwoorden te bieden op de — nu zelfs acute — vragen en noden die er zijn. Wat moet er gebeuren als zelfs deze coronacrisis niet genoeg is om een Belgische crisisregering te vormen?

Het hoerageroep om ‘het signaal’ en ‘de verantwoordelijkheid’ dat de tien partijen geven door volmachten te geven, is een kreet van onmacht. Het klinkt hol en vals. In de Belgische politiek houdt iedereen elkaar in een houdgreep. Iedereen rekent erop dat de andere zal afkloppen. Maar niemand doet het. En dus blijft alles zijn verkrampte zelve.

Ik ben het beu om in zo’n land te leven.