Darfur: de vergeten crisis in Soedan

De Europese diplomatieke dienst (EEAS) kwam eerder deze maand met een persbericht naar buiten ter ‘veroordeling van (…) dramatische escalatie van geweld’. Het ging daarbij dan niet over het conflict in Gaza, maar over de situatie in Darfur, een regio in het westen van Soedan.

Volgens de EEAS zijn er ‘geloofwaardige ooggetuigenverslagen over hoe meer dan duizend leden van de Masalit-gemeenschap werden gedood in Ardamta, West-Darfur, in iets meer dan twee dagen, tijdens grote aanvallen uitgevoerd door de Snelle Strijdkrachten (RSF) en de daaraan gelieerde milities. Deze laatste wreedheden lijken deel uit te maken van een bredere etnische zuiveringscampagne van de RSF met als doel het uitroeien van de niet-Arabische Masalit gemeenschap uit West-Darfur, en komen bovenop de eerste golf van grootschalig geweld in juni’.

Daarbovenop volgde de waarschuwing: ‘De internationale gemeenschap kan niet de ogen sluiten voor wat er gebeurt in Darfur en toestaan dat er nog een genocide plaatsvindt in deze regio.’

Dubbele standaarden

Een duizendtal slachtoffers is nogal wat, maar desondanks kreeg de ernstige heropflakkering van dit oude conflict bijzonder weinig aandacht in de media. Slachtoffers in Gaza, Israël en Oekraïne hebben allemaal een verschrikkelijke ervaring, maar het mag duidelijk zijn dat het ene conflict een heel stuk meer aandacht krijgt dan het andere.

De vraag is waarom. Misschien ligt het aan het feit dat buitenlandse correspondenten vanuit Israël relatief gemakkelijk verslag kunnen doen, in vergelijking met bijvoorbeeld Soedan.

Als het gaat om Oekraïne, gebeurt dat op het Europese continent, dus is het logisch dat Europeanen er meer naar kijken. In het Israëlisch-Palestijnse conflict is een van de twee partijen een westerse democratie. Bovendien doet het feit dat een van de partijen Joods is bij sommigen een speciaal soort onderbuikgevoel bovenkomen. Zowel voor als tegen.

Gelijkenis

In elk geval zien we over Darfur geen massademonstraties of berichten op sociale media hierover. Het is moeilijk te ontkennen dat de morele verontwaardiging wordt voorbehouden voor bepaalde slachtoffers en niet voor anderen.

De vlag van Palestina is algemeen bekend, die van Soedan niet, al lijken de twee vlaggen op elkaar. Het conflict in Darfur werd niet besproken op Europees topniveau. Toch kan daar het dodental deze maand oplopen tot 1.300, waarbij er ook 2.000 gewonden zouden zijn en 310 vermisten.

De relevantie voor Europa

Het conflict begon in alle ernst twintig jaar geleden, wanneer niet-Arabieren in opstand kwamen tegen de regering en klaagden over discriminatie. De Soedanese regering reageerde daarop met het mobiliseren en bewapenen van deze voornamelijk Arabische milities, die bekend werden als de Janjaweed. Die waren betrokken bij eerdere grootschalige wreedheden en zijn ook nu verantwoordelijk voor het recente geweld. Later gingen velen van hen op in de Rapid Support Forces (RSF), de paramilitaire groep die nu samen met het reguliere leger vecht.

Nu al zijn er in buurland Tsjaad meer dan een miljoen ontheemden, waaronder bijna 400.000 Soedanezen uit Darfur. In de afgelopen maand zijn de RSF opgerukt in Darfur en hebben hele steden en dorpen in de uitgestrekte regio overgenomen. Ondertussen zijn vredesonderhandelingen in Saoedi-Arabië, met ook bemiddeling door de VS, mislukt.

Wegkijken

Het zou niet verstandig zijn om weg te kijken van dit conflict. Men hoeft zich alleen maar te herinneren hoe Soedan ooit Osama bin Laden, de oprichter van Al Qaeda, onderdak bood. In grote delen van Afrika hebben islamisten de laatste jaren verwoestingen aangericht.

Vooral voor Europa verdient de situatie in West-Darfur meer aandacht. De regio ligt vlak naast Libië en Egypte. Als er iets is dat Europa kan missen, dan is het wel instabiliteit in Egypte, dat bijna 110 miljoen inwoners telt en maar een paar honderd zeemijlen van Kreta ligt. Bovendien is de migratiedruk op Europa vandaag al ongelofelijk hoog, aangezien de opvangfaciliteiten over het hele continent zo goed als vol zitten.

Daarbovenop is er het feit dat politici blijven weigeren om bewezen oplossingen voor de migratiedruk te overwegen. De Australische aanpak bijvoorbeeld: wie via smokkelaars binnenkomt wordt overgebracht naar een locatie buiten het grondgebied – in dit geval Papoea-Nieuw-Guinea.

Wagner

Terwijl Europa weinig interesse toont voor West-Darfur, hebben anderen dat wel. Het Russische terroristische huurlingenleger Wagner is bijvoorbeeld actief in Soedan…

Het is natuurlijk menselijk om zich meer betrokken te voelen bij de ene crisis dan bij de andere, maar uiteindelijk moeten onze  veiligheidsbelangen, en niet media-aandacht, bepalen hoeveel aandacht beleidsmakers aan een conflict schenken. In het geval van Darfur mag dat flink wat meer zijn.