Groen wint de framing van de peiling

‘N-VA verliest pluimen’, ‘Groenen overal in opmars’, zo werd de info van de jongste peiling in titels verpakt. Bizar, want Groen scoort minder goed dan in de vorige peiling. Voor Vlaanderen bevestigt de peiling dat alleen een monsterverbond van de traditionele partijen en Groen de N-VA uit beeld kan halen.

Het vergelijken van peilingen is best boeiend. Nu La Libre Belgique haar eigen peilingen stopzet, blijven er nog twee politieke barometers (geen verkiezingsvoorspellers), die van VTM/HLN (Ipsos) en van VRT/DS (TNS). De vandaag (17 oktober) gepubliceerde peiling van TNS werd uitgevoerd tussen 11 september en 8 oktober. We kunnen ze vergelijken met die van Ipsos tussen 25 augustus en 3 september. We kunnen ze ook vergelijken met voorgaande, teruglopend tot de verkiezingen van 2014, of nog verder.

Zweden houdt stand

De N-VA behoort volgens VRT/DS en volgers tot de ‘verliezers’, ook al scoort ze met 28 procent iets beter dan in de jongste lentepeiling (26,3%) en vorige herfstpeiling. Maar goed, het criterium is de verkiezingsuitslag van 2014 (32,4%). Van die vier procent verlies – helemaal geen nieuws eigenlijk – zal Bart De Wever niet wakker liggen. Er is bovendien ook nog dat wat gunstiger resultaat in de septemberpeiling van VTM/HLN (30,2%).

CD&V zakte in 2014 naar een historisch dieptepunt (18,6%) en zou nu uitkomen op 19,4 procent. De beste peiling sinds de verkiezingen. Maar ook hier toch dat opmerkelijk verschil met wat VTM/HLN vorige maand meegaven (16,1%). Heeft Beke de jongste maand iets bijzonders gedaan? Laat ons twijfelen.

Ook Open Vld kraaide bij monde van Gwendolyn Rutten al victorie, om dezelfde reden: ‘15,5 procent is de beste peiling na de verkiezingen van 2014’. Maar ook hier dat verschil met de peiling van de concurrentie (12,1%).

Samengevat zouden de Zweedse regeringspartners samen een paar procenten minder waard zijn dan toen ze aan de macht kwamen (62,9% versus 65,5%). Beter dan in de voorbije twintig peilingen met vooral scores onder de 60 procent. Geen slecht rapport.

Politieke bloedtransfusie

Dat is geen goed nieuws voor de oppositiepartijen, die ter plaatse blijven trappelen, weliswaar met een politieke bloedtransfusie tussen socialisten en Groen.

Groen doet het met 13,9 procent significant beter dan bij de jongste verkiezingen (8,5%), maar minder goed dan in de vorige peiling (14,7%). De sp.a kijkt aan tegen een povere 11 procent, zo’n drie procent slechter dan in 2014 en het slechtste resultaat van alle peilingen sinds dat jaar.

Wie sommige commentaren hoorde in kranten en bij de VRT moet gedacht hebben dat Groen een soort politieke aardverschuiving had veroorzaakt. In Wallonië en Brussel misschien, maar in Vlaanderen vast niet. Groen scoort nauwelijks beter dan vorig jaar (13,3%) en minder goed dan in de lentepeiling van de VRT (14,7%). Toch werden op enkele redacties de vreugdevuren maar aangepookt.

Of dat politiek voor links Vlaanderen zo’n lekkere lekstok is, durven we betwijfelen. Wat er bijkomt bij Groen, ging er deels af bij de sp.a, die het moet stellen met 11 procent versus 14,1 procent bij de verkiezingen. De slechtste score sindsdien.

Radicaal rechts gezever

Voor radicaal rechts zal het signaal van de peiling van TNS dan weer slecht nieuws zijn. Met 6,5 procent blijft Vlaams Belang hangen in de buurt van het dieptepunt van 2014 (5,9%). Ook dat resultaat is het slechtste van alle peilingen sinds 2014, en dat zijn er toch een kleine twintig. Volgens de meeste ervan kroop VB opnieuw boven de grens van tien procent. Voor Tom Van Grieken wordt het tijd om iets te doen, vooral ook omdat Ipsos in september voor zijn partij ook al de zwakste score sinds 2014 noteerde (7,9%). Op de sociale media zullen sympathisanten wel weer uithalen naar het gezever van peilingen, naar manipulatie ook, maar je kunt jezelf van alles wijsmaken. Bij alle recente verkiezingen zaten TNS en IPSOS er nauwelijks naast.

Vanwaar die zwakke score? Omdat de asielcrisis minder acuut werd, omdat Francken en Jambon veel VB-kiezers overtuigen. Omdat De Wever al langer wist dat een rationeel conservatief verhaal (zoals ook gebracht door de Oostenrijkse verkiezingswinnaar Sebastian Kurz) makkelijker aanslaat dan het pikante poeder waarmee je alleen in de politieke marge scoort. En tenslotte ook omdat de blijvende aanwezigheid van een onverzoenlijke Dewinter als lood weegt op de partij. Van Grieken blijft aarzelen om daar onderuit te kruipen.

Misschien vindt VB troost in de vergelijking met de altijd iets gunstiger peilingen van Ipsos een maand voordien. Het is beslist onwaarschijnlijk dat de voorkeur van de kiezer in twee bijna samenvallende peilingen zo snel kantelt. Dat verschil moet te maken hebben met een licht afwijkende methodiek. Maar TNS zat er bij vorige prognoses voor Vlaams Belang (winnende én verliezende periode) vaak dicht(st) bij.

United Links

De PVDA ten slotte (5,1%) blijft flirten met de kiesdrempel. Meer valt er over die partij niet te vertellen, tenzij de bevestiging dat het communistische verhaal in Vlaanderen niet aanslaat. Wallonië blijft een rood bastion, met hoge scores voor links. De PS (21,5%), Ecolo (18,5%) en PTB (14,8%) halen er samen 54,8 procent van de stemmen. In Vlaanderen zijn sp.a (11%), Groen (13,9%) en PVDA (5,1%) samen goed voor 30 procent van de stemmen. Zolang die kloof blijft wat ze is, zal politiek België geen duidelijke keuzes kunnen maken.

Links Vlaanderen zonder de PVDA , in 2014 amper goed voor 22,6 procent van de kiezers, zou nu 23,9 procent halen. Niet meteen een wereld van verschil. Wordt de communistische PVDA een aanspreekbare bondgenoot, dan gaat United Links er wél zo’n vijf procent op vooruit. Er is voor links evenwel weinig reden om uit de bol te gaan.

De kleine Sprong Voorwaarts

We herinneren ons hoe Ivan De Vadder (VRT) en Bart Sturtewagen (DS) vorig jaar in een zoveelste een-tweetje met Meyrem Almaci lyrisch werden bij de electorale Sprong Voorwaarts van Groen, hoe Kristof Calvo op werkelijke alle VRT-platformen luidop mocht komen dromen over een machtsgreep van de progressieven, hoe Almaci in De Ochtend al meteen pleitte voor het overlopen van CD&V naar een linkse coalitie.

Dat zelfs met CD&V erbij Groen en sp.a in Vlaanderen bij elke peiling maar een goeie 40 procent van de kiezers aanspreken, verliest ze maar even uit het oog. Almaci en Calvo ratelen maar door. Op alle mediamarkten. Maar wat in Antwerpen al onwaarschijnlijk is, lijkt voor Vlaanderen pure sciencefiction.

Wie de N-VA wil wegsturen, kan er met de moed der wanhoop dan maar de liberalen bijnemen (Vlaams niveau) en/of opnieuw samenwerken met de PS (federaal) en een regering met een Vlaamse minderheid accepteren. Een Vlaams en/of federaal monsterverbondje, dus? Dat lukt één keer, tot er vroeg of laat een afwaait.

Hoe dan ook, het wordt nog een boeiend politiek jaar. Uitkijken of Bart De Wever de CD&V niet wat meer als zijn natuurlijke bondgenoot gaat behandelen. Sociaal-conservatief (daar is nog werk aan) en Vlaamsgezind (identiteit), dat is in deze tijden geen onaardige formule.