De energiesector heeft een schokeffect nodig

‘Atoomenergie is bij nader inzien groene stroom’, schrijft Siegfried Bracke in De Morgen van 30 november. Hij pleit ervoor om een erfenis van Belgique à papa, de kerncentrales, tien jaar langer open te houden. Nucleaire energie is inderdaad groene stroom, in die zin dat de productie ervan geen koolstofdioxide uitstoot, en dus geen impact heeft op de opwarming van het klimaat. De problematiek die verbonden is aan kernenergie situeert zich op twee andere vlakken: veiligheid en radioactief afval. En er is natuurlijk ook het waterverbruik: er is gigantisch veel water nodig om de centrales te koelen. In heel Europa gaat het over een waterverbruik gelijk aan dat van 82 miljoen EU-burgers.

Doch dat geheel terzijde. Waarom worden er niet enkel in België, maar in heel Europa weinig tot geen kerncentrales meer gebouwd, en dat op een ogenblik dat de strijd tegen de klimaatopwarming toch uitermate urgent wordt? Het antwoord op die vraag staat in een studie van het Massachusetts Institute of Technology: kernenergie is veel te duur. Met andere woorden: wie zal dat betalen? Om Siegfrieds opiniestuk te citeren: ‘U weet waar dat geld one way or another altijd vandaan komt.’

Kernenergie? Nee, te duur

Naast het feit dat we het in Europa niet meer gewend zijn om dergelijke centrales te bouwen, en dat, om de prijs te drukken, deze centrales in feite in serie zouden moeten worden gebouwd in een kerncentralefabriek in plaats van op afzonderlijke werven, spelen ook de alsmaar strengere veiligheidseisen een rol. Nu zou men zich de vraag kunnen stellen: zijn al die veiligheidseisen niet wat overdreven ? Tenslotte kan Tsjernobyl op conto geschreven worden van een kaduuk Sovjetsysteem, liep het in Fukushima mis door een tsunami, en is men Harrisburg en Sellafield al lang vergeten. Maar overdreven of niet, de angst voor het nucleaire is reëel bij de bevolking. Kernenergie is voor links wat migratie is voor rechts: hoewel de economische voordelen van beiden gekend zijn, hoeden we ons voor bepaalde negatieve gevolgen en risico’s.

Die stijgende veiligheidskosten leiden op hun beurt tot stijgende kapitaalkosten. In minder democratisch georiënteerde landen lost men dat simpel op: daar worden kerncentrales gebouwd door de staat. Ik denk niet dat de N-VA daar al klaar voor is. Maar, zal u tegenwerpen, de N-VA wil helemaal geen nieuwe kerncentrales bouwen. Ze wil enkel twee centrales tien jaar langer openhouden. Dat is waar, en volgens het huidige regeerakkoord is dat niet eens helemaal uitgesloten.

Pappen en nathouden

Maar meer dan wat tijd winnen is dit niet. Want wat vast staat is dat onze centrales rijp zijn voor de schroot, en dat er geen vervolg komt. Op thoriumcentrales is het nog wachten tot 2050 of later, en tegen dan moet Europa al lang klimaatneutraal zijn. Maar welk effect heeft het openhouden van kerncentrales dan op de noodzakelijke transitie naar duurzame energie ? Dat hebben we de afgelopen decennia gezien: een remmend effect. Daardoor moeten we nu helaas in allerijl gascentrales gaan bouwen om de kernuitstap mogelijk te maken. Voor al dat pappen en nathouden is ook de N-VA verantwoordelijk.

Je suis Frank Vandenbroucke

Om het duidelijker te stellen: met alle respect voor de duizenden mensen die er hun boterham verdienen, de energiesector en bij uitbreiding de strijd tegen de klimaatopwarming heeft een schokeffect nodig. Dat heeft ook het Antwerpse stadsbestuur onder leiding van Bart De Wever begrepen. Daar ontstaat zowaar een leefbare versie van het ecorealisme, zelfs al kost het 2,6 miljard euro.

Wat mij in het opiniestuk van Siegfried Bracke echter verheugt zijn twee zaken. Ten eerste zijn opmerking dat een onafhankelijk Vlaanderen geen passe-partout is voor elk wereldprobleem. Dat zal hem in eigen kringen door niet iedereen in dank worden afgenomen, en het is dus moedig. Ten tweede dat de klimaatopwarming inderdaad een majeur probleem is. Dat vormt een mooi vertrekpunt voor het volgende pittige maatschappelijke debat, namelijk de uitvaart van de luchtvaart. Energieproductie is tenslotte slechts verantwoordelijk voor twintig procent van onze CO2-uitstoot, en ze is essentieel. Met onze vliegverslaving liggen de kaarten anders.