De herfstpeiling en haar Vlaamse gevolgen

Elke drie maanden publiceert DPG Media met RTL en Le Soir de nationale peiling. Op basis van deze uitslag probeert dit artikel de zetels te berekenen voor het Vlaams Parlement en wat er de gevolgen van kunnen zijn. 

Europees

Maar eerst de berekening van deze peiling op de zetelverdeling voor het Europees Parlement, want die verkiezingen komen eraan in mei 2024. Hier hebben Vlaanderen en de Vlaamse Brusselaars recht op 12 zitjes. Deze herfstpeiling zou dan het volgende resultaat geven voor de verdeling van die 12 Europese zetels.

• N-VA en VB: elk drie zetels,
• Vooruit: 2 zetels
• Open Vld, Groen, PAB (PVDA-België) en CD&V: elk één Europese zetel.

De conclusie is dat dit resultaat  één zetel meer opbrengt  voor Vooruit en PAB ( in vergelijking met 2019 ) en ook telkens één zetel verlies optekent voor Open Vld en CD&V. Groen , N-VA en Vlaams belang blijven status quo in vergelijking met 2019. Wetende dat de Europese lijst nogal veel interesse krijgt bij een politieke partij vanwege de riante verloning en het Europese ‘fin de carrière’ scenario, brengt  deze peiling dus zeker slecht nieuws voor de liberalen en de christendemocraten. Want er is maar één zetel te verdelen onder alle kandidaten. De socialisten hebben terug zicht op een tweede zetel. Bij de twee Vlaams-nationale partijen  is er, met drie zetels, veel meer politieke handelsmarge. Er moet ook op gewezen worden dat, in de herfst van 2024, de federale regering een beslissing moet nemen over de naam van het nieuwe Belgische lid in de Europese Commissie. Na de vijf jaar van Didier Reynders is het normaliter terug aan een Vlaming.

Vlaams Parlement

Op basis van deze peiling zouden de 118 Vlaamse zetels , in de vijf provinciale kiesgebieden, en de 6 Vlaamse zetels in het BHG als volgt worden verdeeld (vergelijking met 2019) en dat op een totaal van 124 zetels in het Vlaams Parlement:

N-VA:  30 zetels  (min 5) en 21,5%,

VB: 29 ( plus 6) en 21,6%,

Vooruit: 23 ( plus 10 ) en 16,8%,

Open Vld: 12 (min vier ) en 11,1%,

CD&V: 11 Vlaams ( min 8 ) en 9,8%,

Groen: 10  ( min 4 ) en 8,6%,

PAB: 9 ( plus 5 ) en 8,7%.

Op basis van het bovenvermelde  geeft dat de volgende mathematische berekeningen voor coalities in zetels:

• Zweeds: 53 op 124 zetels
• Vivaldi: 56
• N-VA met VB: 59
• N-VA met Vooruit en CD&V: 64
• N-VA met Vooruit en Open Vld: 65
• N-VA met CD&V ( minderheidskabinet ) met steun VB: 70
• N-VA en de drie traditionele partijen: 76

Hieruit zijn de volgende conclusies te trekken. De N-VA blijft de king/queen-maker van een volgende Vlaamse regering, waarbij drie combinaties er niet geraken: de Zweden en Vivaldi alsook de Vlaams-nationale regering. Opnieuw bevestigt deze peiling dat de Jambon-ploeg al virtueel zwaar in het rood rijdt en deze combinatie zien we in 2024 niet meer terug. Dat heeft ook tot gevolg dat de drie huidige partners al moeten uitkijken naar alternatieven. Vivaldi had in 2019 juist 62 op 124 zetels als resultaat van de verkiezingen. Die staan nu op 56 en zijn lichtjes gestegen door de winst van Vooruit. De coalitie van N-VA en Vlaams belang geraakt er nu niet, maar er zijn al peilingen geweest waarbij die twee partijen er wel nipt geraken.

De regeringskern van de N-VA met Vooruit en één derde partij komt nipt over de helft van de zetels. Maar door de winst van Vooruit komt er wel een nieuw scenario naar voor, namelijk dat N-VA en Vooruit samen een akkoord maken over een regeringsbeleid en een derde partij kiezen om te komen tekenen. Inderdaad, dit gegeven verstevigt zeker niet de positie van de liberalen en de christendemocraten.

Een minderheidskabinet zoals in Scandinavië zou volledig nieuw zijn voor Vlaanderen, doch is op zijn minst een theoretische oefening waard. Het hoogst aantal zetels behaalt de vierpartijencoalitie met  76 zetels, maar wie zit daar op te wachten?

Afwijkingen

Deze peiling heeft een afwijking van drie procent en dat geeft merkwaardige gevolgen. De twee leidende partijen kunnen dus tegen de 25% eindigen of onder de 20% zakken. De onderste afwijking van N-VA en VB kruist de bovenste afwijking van Vooruit. Dit gegeven is iet nieuws in deze peiling. Maar de onderste afwijking van Vooruit kruist ook de bovenste afwijking van de liberalen. Het verschil tussen Open Vld en de communisten, Groen en CD&V is zo klein dat hier nog alle posities mogelijk zijn. Vooral de 9,8% voor CD&V zet de druk op de nieuwe partijvoorzitter. De politiek strategische vraag stelt zich al langer of deze partij wel kan groeien in het huidige model van een dubbele regeringsdeelname ?

Conclusie

Voor de Zweedse samenstelling van de Vlaamse regering is er geen toekomst meer en dat wordt nog eens bewezen door deze peiling.  Met andere woorden de partijen zullen een strategie moeten ontwikkelen voor de periode van de onderhandelingen na de Vlaamse verkiezingen van mei 2024. Maar eerst de lange herfst met al zijn energieproblemen en dan afwachten wat de winterpeiling van december 2022 gaat brengen…