De ‘hufterige journalistiek’ van Pownews

Powned (Publieke Omroep Weldenkend Nederland En Dergelijke) – een spinoff van De Telegraaf en de weblog GeenStijl.nl – trad in 2009 toe tot het Nederlandse publieke omroepbestel. Het vlaggenschip van de piepjonge zender, Pownews, veegt elke weekdag voor een kwart tot een half miljoen kijkers, de journalistieke conventies bruut van tafel. Het late-night nieuwsmagazine, gedragen door anker Dominique Weesie en interviewfenomeen Rutger Castricum, brengt verschroeiende up-tempo-televisie, welmikkend op zij die massaal afhaken tijdens de afgeborstelde nieuws- en duidingsprogramma’s van de traditionele zenders. Terwijl de gladde journalistiek de politieke bovenlaag overwegend met geur- en kleurloze zeep aanpakt, haalt Pownews liefst het schuurpoeder en de hogedrukreiniger boven. ‘Rauw, provocerend, dwars, intelligent en ongecensureerd’ schrijft hun handleiding voor. Het resultaat is een confronterende cocktail van ogenschijnlijk vrijblijvende ongein en onthullende journalistiek die, wars van politiek favoritisme of maatschappelijke taboes, met de regelmaat van de klok nagalmt tot in de Tweede Kamer.

Loden behanger

Het verwondert dan ook niet dat programma- en opiniemakers Pownews met meer dan doordeweekse belangstelling en argwaan volgen. Ze doen dat afwisselend chagrijnig en misprijzend tot zelfs in Vlaanderen. Amper drie maanden na de lancering, zette Lieven Van Gils in Reyers Laat zijn minachting voor Pownews meteen om in een wens: ‘Het zal wel ophouden, laat ons hopen!’ Ook Bart Peeters luidde met veel pathos de alarmbel: ‘Dit is de dood van alles!’. De zanger-presentator typeerde Castricum als een ‘loden behanger’ en zijn interviewstijl als ’talentloos, idioot en spastisch gedoe’. Peter Vandermeersch vatte Pownews samen als een ‘onfris fenomeen’ en verweet de makers ‘hufterige journalistiek’: ‘Dit is de vierde macht zoals die vooral niet moet zijn’. Toen Pownews daarop bij NRC aanklopte, slikte de hoofdredacteur bedremmeld zijn oordeel in en zette Castricum hem genadeloos te kijk als een opportunistische windhaan.

Eerste hulp bij Pownews

Politici in Den Haag spijkeren hun mediatraining ondertussen fors bij om dergelijke genante opwachtingen in het Pownews te voorkomen. Van Mark Rutte (VVD) tot Emile Roemer (SP): ze zijn zich maar wat bewust dat ze in dit gedeelte van het programmarooster niet op automatische piloot kunnen overschakelen. Bij Pownews bepaalt de redactie trouwens welke politicus, waar, wanneer en waarover wordt geïnterviewd ¬– en niet omgekeerd! Sedert Ella Vogelaar beseffen ze in Den Haag ook dat onderduik- en vluchtgedrag bij Pownews geen optie is: de voormalige PvdA-minister verstijfde ooit minutenlang voor de camera toen Rutger Castricum haar ondervroeg over haar nieuwe mediatrainer. Binnenkort verschijnt er zelfs een hulpgids, die potentiële doelwitten met tips wil bijstaan wanneer de gevreesde roze plopkap van de Pownews-microfoon onaangekondigd in het portiek opduikt.

Afzeiktelevisie

Pownews wegzetten als ‘afzeiktelevisie’, zoals programmamaker Felix Rottenberg onlangs probeerde, is iets te gemakkelijk. De laatdunkende reacties vanuit salonfähige journalistieke hoek verraden nogal wat afgunst. Pownews heeft – ondanks zijn miniredactie, de schaarse zendtijd en het onvriendelijke uitzenduur – ondertussen meer parlementaire bemoeienissen uitgelokt, dan alle traditionele parlementaire nieuwsrubrieken samen. Dat levert, naast verzuurde reacties, regelmatig ook expliciete waardering en felicitaties op van zowel linkse als rechtse politieke hoek; tot zichtbare frustratie van vele programmamakers. Het maakt meteen duidelijk hoe het onverspelbare nieuwsmagazine de druk op de traditionele journalistiek opvoert: een niet geringe verdienste in tijden waarin het publieksvertrouwen in de (politieke) journalistiek blijft slabakken.

Pownews, elke weekdag om 22u45 op Nederland 3 (www.powned.tv)