De politiek is de pedalen kwijt

Difficile est saturam non scribere, het is een hele opgave géén satire te schrijven, schreef de Romeinse dichter Juvenalis in de eerste eeuw na Christus onder het regnum van keizer Nero. Mij valt het ook steeds zwaarder. Satire is nochtans mijn genre niet. Het vereist een zekere dosis humor. Maar ik wil helemaal geen grap, ik wil beleid, om Raymond van het Groenewoud te parafraseren.

Voor de privatisering van het energiebeleid

Neem nu ons volkomen onbestaande energiebeleid. De beslissing om uit de kernenergie te stappen is binnenkort een kwart eeuw oud. Al in 1999 stond in het regeerakkoord van Verhofstadt I dat de Belgische kerncentrales moesten sluiten na veertig jaar dienst. Aangezien de meeste van die centrales dateren uit de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, is die houdbaarheidsdatum ondertussen al lang verstreken.

Dankzij wetgevend knip- en plakwerk konden alle zeven Belgische kernreactoren open blijven. Dat in tegenstelling tot Duitsland, waar de beslissing om eruit te stappen genomen werd in 2000, en waar nu 33 van de 36 centrales al dicht zijn.

Persoonlijk word ik warm noch koud van nucleaire centrales, maar ik zou graag hebben dat de beslissing om hun levensduur al dan niet te verlengen kadert in een coherent en steekhoudend energiebeleid. Dat is blijkbaar teveel gevraagd. Het enige wat we ondertussen hebben bereikt is dat Engie Electrabel in een fluwelen zetel zit.

Nationalisatie

De grote pleitbezorgers van de levensduurverlenging, Bart De Wever en Georges Bouchez, wisten nochtans al maanden dat daar een gepeperd prijskaartje aan vast zou hangen. Vandaag horen we beide heren niet meer. Of ja, toch wel: Bouchez is ondertussen van thema veranderd en wil nu zakken met geld uitdelen aan jongeren. En de N-VA laat bij monde van Bert Wollants weten nu toch geïnteresseerd te zijn in de nationalisatie van de nucleaire sector. Liefst met Vlaams geld, zodat we bovenop die schroothoop met op de achtergrond een berg nucleair afval een Vlaams vlaggetje kunnen planten en het voortsukkelende Franse elektriciteitsnet met Vlaams belastinggeld voorzien wordt van de broodnodige reservecapaciteit.

Onze journalisten lijken ondertussen al vergeten te zijn dat het nochtans Bart De Wever was die Tinne Van der Straeten ervan beschuldigde zich te laten omkopen door Engie toen ze dat bedrijf wou subsidiëren om piekcentrales op aardgas te bouwen. Vijftien jaar geleden, toen er nog tijd en ruimte was om beleid te voeren, bepleitte ik zélf de nationalisatie van de energiesector. Maar dat heette toe waanzin, of erger nog, communisme te zijn. Vandaag zeg ik: geef mijn deel gerust aan de kat van Engie Electrabel. Dat biedt misschien nog de beste kansen om tot coherent beleid te komen en de centrales te sluiten.

Ineos

In hun kruistocht tegen de gascentrales, die in feite een ordinaire politieke kruistocht was tegen Groen, herhaalden De Wever en Demir het keer op keer: we moeten van het gas af. Dat weerhoudt De Wever niet om hartstochtelijk het INEOS-project in de Antwerpse haven te blijven verdedigen. Het voornaamste argument is dat die fabriek 450 jobs zou opleveren.

Met andere woorden, op een arbeidsmarkt waar we nu al geen volk vinden om onze bejaarden, zieken, gehandicapten en kinderen te verzorgen en/of op te voeden, de Oosterweelverbinding te bouwen en de treinen te laten rijden, moeten we ook nog eens op zoek naar 450 man om iets waar we een tekort aan hebben, namelijk gas, om te zetten in iets waar we teveel van hebben, namelijk plastiek. Strak plan Bart.

Genoeg gekapt op rechts

Maar ook de linkerzijde brengt geen soelaas meer. Vooral in Wallonië is men blijkbaar de wanhoop nabij. Daar overtroeven niet enkel de MR, maar ook de PS en Ecolo elkaar met voorstellen om zakken met geld uit te delen aan jongeren. De bedragen en de modaliteiten willen van partij tot partij nog wel wat verschillen, maar uiteindelijk blijft de basislijn dezelfde: ‘we kunnen jullie geen toekomst bieden, dus neem een zak geld aan en stop met zagen.’

Dat een liberale partij met dergelijke formules komt aandraven valt nog enigszins te begrijpen, maar linkse partijen? Die zouden toch moeten beseffen dat de toekomst gemaakt wordt met verstandige publieke, collectieve investeringen en niet met smeergeld? Dit populisme is links noch rechts, het is gewoon plat. En het financieringsplan is al helemaal een giller: daarvoor hebben ze nog eens een oud bierkaartje van een Leuvense professor uit de schuif gehaald waarop gekribbeld staat dat een vermogensbelasting van één procent op de grote fortuinen aan de schatkist 6 miljard euro zou opleveren.

Maar die plaat horen we nu al meer dan twintig jaar. En tegelijk horen we uit dozijnen kelen en pennen dat het onmogelijk is om de puissant rijken te belasten. Net zoals het in België onmogelijk is om de treinen ‘s nachts te laten rijden, ervoor te zorgen dat er in Vlaanderen terug meer mensen dan varkens rondlopen of om… een kerncentrale te sluiten.

Dus als je over een vermogensbelasting spreekt, voer ze dan in of zwijg erover.

Maar het kan altijd nog erger. In het Enge Koninkrijk zijn ze ondertussen al een station verder.  Daar plakt de rode wijn tegen de muren van Downing Street, als blijvende herinnering aan de heerlijke vergetelheid van de lockdownfeestjes.