De tentakels van het ACW knippen

Het boek van Peter Dedecker, Een zuil van zelfbediening (Pelckmans), brengt een overzicht van de misloop bij het ACW. Toch belangwekkend want deze organisatie is een belangrijke speler op het ‘middenveld’ en levert blijkbaar wel wat leidinggevend beleidsverantwoordelijken. Enige discussie heeft het boek niet losgeweekt. Wordt het doodgezwegen? Dit is evident geen oplossing want het dossier belandt binnen enkele weken in ieder geval op de regeringstafel. Afspraken over het activeren van de staatswaarborg lijken immers onvermijdbaar. Vraag is enkel of we, als eenzame kiezer, deze zullen kennen.

De geschiedenis van de misloop bij het ACW is onvoorstelbaar en zeker onvolledig. We kunnen niet uitsluiten dat het boek enkel de top van een ijsberg bloot legt. Als illustratie de afwikkeling van de bankencrisis in 2008. In het najaar van dat jaar besliste de regering om Fortis te verkopen aan BNP Paribas en leningen toe te staan aan Dexia en KBC. Maurice Lippens stelde vrij kort nadien dat het redden van Dexia en het niet-redden van Fortis een politieke beslissing was. Met wat we vandaag weten, zijn we geneigd deze stelling te volgen. Dat de beslissing vatbaar is voor discussie illustreert het feit dat nu twee van de grootste banken over kop gingen en, misschien, was Fortis wel te redden. Insiders stellen dat de Franse overheid hier druk uitoefende.

Met de informatie uit het boek van Peter Dedecker ontstaat dan toch de indruk dat er een gezamenlijk belang was bij de Franse overheid en het ACW om Dexia geld toe te stoppen en terzelfdertijd Fortis op te offeren. Dat een Franse bank hier haar voordeel bij deed zal ook geen toeval zijn. Beide groepen aandeelhouders van Dexia poogden wellicht zo toe te dekken dat ze in hun bestuurstaken waren gefaald. Het blijft een open vraag of de factuur van het Dexia-debacle kleiner zou zijn geweest bij een faillissement in 2008.

Hiermee zitten we bij de kern van de zaak: wat brengt de toekomst? De afhandeling van de financiële gevolgen van het onverantwoord beleggingsbeleid is hier een belangrijk, maar niet het belangrijkste onderdeel van.

Transparantie

Als belastingbetaler interesseren mij twee zaken. Eerst, een situatie waarbij een coöperatieve vereniging totaal ontspoort, is niet voor herhaling vatbaar. Op vele vlakken zijn hier fouten gebeurd en de coöperanten hebben toch ergens geoogst wat ze hebben toegelaten. Tegenover iedere tegemoetkoming van de belastingbetaler moet dan ook volledige reorganisatie van het ACW en verwante organisaties staan. Hierbij moet transparantie centraal staan. De doelstellingen, financiering, structuren enz. moeten voor iedereen duidelijk zijn zodat, om het hierbij te houden, coöperanten niet meer kunnen argumenteren dat ze werden misleid. Een indruk die het boek van Peter Dedecker opwekt, is dat de top van het ACW systematisch alles heeft gedaan om de organisatie af te schermen van iedere transparantie dan ook. Wat de ultieme bedoeling dan wel was blijft onduidelijk, maar het beeld van het ACW dat geschetst werd is zeker niet gezond. Dit moet veranderen en onmogelijk gemaakt worden.

Ten tweede, moet transparantie naar de regeringsbeslissingen ook perfect zijn. Het lijkt aardig, maar ook heel hypocriet, om te lezen dat eerste minister Yves Leterme de vergadering verliet waarop de regering besliste om de staatswaarborg aan de coöperanten toe te kennen. Waren er dan echt geen andere ACW’ers aanwezig? Mogelijk, maar dit weten we, als belastingbetaler beter via een duidelijke communicatie. Dus iedereen, ministers kabinetsleden enz. die van kort of nabij betrokken was bij het ACW, als lid, adviseur of wat dan ook, zal dit duidelijk moeten vermelden wanneer hij deelneemt aan discussies over dit dossier die een politieke reikwijdte hebben.

Het boek Een zuil van zelfbediening is te koop via Doorbraak. Een e-mail naar [email protected] met uw naam en adres en de titel van het gewenste boek en het boek zit voor €20 in uw bus, inclusief de factuur.