De wankele pilaar van een Europese Islam
België biedt weinig hoop voor verwesterde moslims
Interreligieuze dialoog en identiteit
foto © Reporters / DPA
Dialoog met een Franse top-imam en allochtone jongeren: pijnlijke waarheid over de zwakke Belgische identiteit en gevolgen voor islam
Aangeboden door de abonnees van Doorbraak
Dit gratis artikel wordt u aangeboden door onze betalende abonnees. Als abonnee kan u ook alle plus-artikelen lezen. Doorbreek de bubbel vanaf €4.99/maand.
Ik neem ook een abonnementRed Pill
Een goede bekende van me is actief als anti-jihadiste. De dame in kwestie komt uit een moslimland, maar is seculier opgevoed en woont al een lange tijd in België. Toen in dit land de Partij Islam werd opgericht, is ze geredpilled geraakt. Dit wil zeggen dat ze zich zorgen maakt over toestanden in het Midden-Oosten, die zich hier — in haar analyse — kunnen herhalen. Als het verschil in vruchtbaarheid tussen moslims en niet-moslims maar groot genoeg is, dan is het een kwestie van tijd totdat moslims hun stempel gaan drukken op niet alleen de cultuur, maar ook op de wetgeving: uiteindelijk zal de eigenheid van de rechtstaat veranderen.
Mainstream politieke islam
Zij maakt zich deze zorgen omdat ze de parallen ziet met haar thuisland. Daar werd ook altijd geroepen: ‘De politieke islam zal hier nooit komen!’ — inmiddels is de politieke islam daar mainstream. Het is een kwestie van demografie: types die de religie letterlijk nemen, planten zich vaker voort dan seculiere kosmopolitische hoogopgeleiden. Tegelijk voegt de gematigde groep zich uit angst en conformismedrang naar de radicalen. In mijn boek Kerkgangers en Zuilenbouwers zijn de cijfers na te lezen (blz. 165):
Interreligieuze dialoog
Nu we dit weten, is het tijd voor het vervolggesprek, dat zich afspeelde tussen mijzelf, de betreffende dame, een top-imam uit Frankrijk en een aantal jongeren. Deze studenten namen deel aan een gesubsidieerd project om een ‘interreligieuze dialoog’ op gang te brengen. Dit had als doel om wederzijds begrip te kweken en radicalisering af te remmen.
Het was naar mijn indruk een vertegenwoordiging van wat men de ‘Europese islam’ zou noemen. Moslims uit gezinnen van hoogopgeleide ouders, een kring waar men ook antisemitisme en antihomogeweld als problemen ziet — een geluid dat waarschijnlijk direct zou verdwijnen zodra Westerse overheden stoppen met het subsidiëren ervan. Er was beveiliging aanwezig en eerlijk gezegd was dit niet om als beschutting te dienen tegen ‘extreemrechts’ (hoewel de mainstream media ons dit graag zouden doen geloven).
Dus ja, er zijn liberale, seculiere of zo u wil ‘progressieve’ moslims, maar dit zijn mensen die zeker beseffen welk risico zij lopen. Ze tellen hun knopen, wat wil zeggen dat zij verlicht moslim zullen blijven zolang ze kunnen omgaan met andere hoogopgeleide verlichte moslims en Westerse kosmopolieten. Maar zij voelen ook aan wanneer het tijd wordt om een ander standpunt te betrekken. Het ongesluierde gezicht wordt een fleurige hoofddoek en die hoofddoek wordt uiteindelijk gitzwart — geef het een paar generaties.
Morrende aartsconservatieven
Een nadeel is ook dat Westerse regeringen deze verlichte en vooruitstrevende deelgroepen binnen de islam niet al te openlijk als richtinggevend voorbeeld kunnen opvoeren; precies omdat de meer talrijke aartsconservatieve hoofdstroming dan begint te morren. Dit verklaart tegelijk waarom dergelijke bijeenkomsten ‘ter dialoog en geestverruiming’ plaatsvinden in beveiligde achterkamers.
Het verklaart ook hoe landen als Turkije kunnen omzwaaien. Een hoogopgeleide, grootstedelijke en verwesterde elite legt het demografisch gewoon af tegen religieuze scherpslijpers met een talrijk conservatief gevolg in het achterland. De meest cynische verklaring — takiyya — laat ik dan nog achterwege: laat het volstaan te zeggen dat er sinds de casus Mohammed Anfal weinig reden tot geruststelling is.
Umma
Toen begon de Franse top-imam over Israël en Palestina. Radicale moslims nemen het lijden en de strijd van de Palestijnen als uitgangspunt, om Westerse moslims te raken en te mobiliseren. Fundamentalisten maken de claim van de Umma – de wereldwijde broederschap van moslims. Westerse moslims zouden solidair moeten zijn met hun geloofsgenoten in Palestina. Moslims worden dag en nacht op de hoogte gehouden van wat er speelt bij andere moslims, die in de verdrukking leven. Het beeld ontstaat dat de Westerse wereld onrechtvaardig is en moslims haat.
Geen wonder dus, dat iets meer dan de helft van de Europese moslims meent dat ‘het Westen erop uit is om de islam te vernietigen’. Radicale moslims blijven dit voortdurend voeden en zo raken Westerse moslims steeds meer ontworteld en toenemend gericht op de Umma en de jihad.
Deze Umma-strategie maakt dat moslims zich meer betrokken voelen bij hun geloofsgenoten in het buitenland, dan bij de identiteit en cultuur van België. De dame stelde daarom voor om positieve Belgische tegenvoorbeelden in te brengen. Hierop bracht ik in dat het concept ‘België’ erg moeilijk ligt — ik merk het zelf ook. Hoe meer tijd ik in Brussel doorbreng, hoe meer ik me Nederlander voel. Vlamingen zijn betrokken op Vlaanderen — Walen zijn betrokken op Wallonië. Als er nationaal voetbal is voelt iedereen zich even Belg, en anders niet. De identiteit van het Belg-zijn, is naar mijn analyse zo zwak en vluchtig, dat dit voor de Vlamingen en Walen al moeilijk ligt. Wat zou de Belgische identiteit dan in godsnaam voor moslims betekenen?
Ook Brussel kan hier als voorbeeld dienen — ik heb het vaker gezegd — een stad met eilandjes van identiteiten die op zichzelf zijn teruggeplooid. Tussen de Waalse en Vlaamse identiteit bestaat een vacuüm, een no man’s land. In deze leemte heeft de islam zich genesteld, en omdat deze identiteit binnen een vacuüm bestaat kan ze steeds verder radicaliseren.
Normalisering van het radicale
Dit wordt erger naarmate er meer moslims zijn. Een moslim die in een monoblanke wijk woont, die wil zijn kinderen wellicht niet opvoeden met halalvoedsel, omdat zoiets met marginaliteit en met een gebrek aan sociale stijgingskansen wordt geassocieerd. Maar naarmate er voldoende moslims zijn om halalwinkels levensvatbaar te maken, wordt het fenomeen genormaliseerd. Zo gaat het ook met hoofddoeken en uiteindelijk boerka’s. Om deze reden zijn in sommige moslimlanden boerka’s op het strand wettelijk verboden: zij weten maar al te goed dat zelf-islamisering en zelf-radicalisering vanuit de islam geen begrenzing kent.
De dame die mij voor de dialoogbijeenkomst had uitgenodigd raakte nu gepikeerd — ze vond mijn bespiegeling op het vacuüm van identiteiten te somber. Deze gedachten had ik geheim moeten te houden — deze jongeren hadden hoop nodig: mijn analyse zou te hard zijn voor hun kneedbare zielen! Maar plots sprak één van de jongeren in het Nederlands, en liet weten dat hij precies snapte wat ik zei. En de imam zelf kon, ondanks het gebrekkige Engels, er ook wel in mee. Die voelde zich immers eerder Fransman dan Belg.
Slotsom
Ik concludeer dat een ‘Europese islam’ een zeer wankele pilaar is om op de bouwen. Tóch is het nodig om deze pilaar te onderhouden. Het alternatief — deze jongeren overlaten aan radicalisering — is namelijk nog erger.
Sid Lukkassen (1987) studeerde geschiedenis en filosofie. Hij is onafhankelijk denker, vrijwillig bestuurslid van de Vlaamse Club Brussel en inspirator van De Nieuwe Zuil. Hij schreef onder andere 'Avondland en identiteit' en 'Levenslust en Doodsdrift'. Hij promoveerde op 'De Democratie en haar Media'.
‘Delirium’ brengt de roerige periode rond de moord op Theo van Gogh weer tot leven. Het boek is echt de moeite waard!
Waarom stemden centrumrechtse kiezers vroeger liberaal of christendemocratisch en nu op partijen rechts daarvan? Eppink geeft een verklaring.