De Wever, de N-VA en de natieopbouw

Gisterenavond vond in Antwerpen de boekvoorstelling plaats van dr. Frank Seberechts’ Onvoltooid Vlaanderen: Van taalstrijd tot natievorming (uitgeverij Vrijdag). Ook N-VA-voorzitter Bart De Wever was van de partij.

Twee democratieën

Eigenlijk zei De Wever niets nieuws. Hij paste enkel de politieke actualiteit in de bestaande strategie. Volgens de Antwerpse burgemeester is België geen democratie, maar de optelsom van twee democratieën. Zolang die twee democratieën niet te sterk van elkaar verschillen hoeft dat geen probleem te zijn, als de verschillen te groot worden, dan wordt alles een probleem. Dat is volgens De Wever de situatie waarin België op dit moment verzeild is geraakt. ‘Ik nodig u uit naar het vragenuurtje van De Kamer. Daar zie je dat er geen interactie is tussen de twee democratieën in dit land. De Franstalige vragen en Vlaamse vragen hebben niets met elkaar te maken. Er worden vragen gesteld over wat elke gemeenschap beroert en dat blijken andere werelden te zijn. Als er tussen die twee gemeenschappen in de Kamer interactie is, dan is het om ruzie te maken.’

Volgens De Wever is het spanningsveld dat vandaag in België bestaat tussen Vlamingen en Franstaligen in België niet langer houdbaar. ‘De vorige regering had geen meerderheid in Vlaanderen, dat was ongezien. Ministers van staat hadden rellen voorspeld als dat ooit zou gebeuren. Maar zie, het gebeurde. “Het zijn maar enkel zetels” klonk het toen. Deze regering vertegenwoordigt maar 25% van de stemmen van een gemeenschap. Hoe lang is dat vol te houden?’

Volgens De Wever reageren de twee democratieën op een tegengestelde manier op de huidige situatie. ‘Als we de peilingen zien als trends, dan zie je dat Wallonië opstandig reageert en opschuift naar het communisme. Vlaanderen reageert heel anders. Zo ontstaat de situatie waar een land als Griekenland het beleid van een land als Duitsland zou kunnen bepalen. Zou Duitsland dat aanvaarden? Bij ons is die situatie zo gegroeid, maar moest ze nieuw ontstaan, we zouden dat niet aanvaarden.’ Met andere woorden, de spanning neemt toe. De Wever outte zich als een optimist, er komt een paradigmashift, een verandering in het model. Wanneer die paradigmashift er komt is niet te voorspellen, maar het ligt in de lijn van de verwachtingen als je naar de geschiedenis kijkt.

Strategie

Daarmee lijkt De Wever te antwoorden op de kritiek op de N-VA strategie, de Franstaligen zullen stoppen om demandeur de rien te zijn. ‘Tot er iets verandert zal de PS blijven zeggen dat ze niets willen veranderen’. Maar antwoordt Bart De Wever daarmee op de kritiek die hij en de N-VA krijgen op de communautaire strategie? Enkele dagen geleden nog gaf Bart Maddens drie redenen om te twijfelen aan de strategie van De Wever. Volgens Maddens is het Belgische beleid niet rechts genoeg om de PS uit te roken, de N-VA is veranderd van, een rebelse- naar een bestuurspartij, en uitstel van een kernprogramma leidt in de politiek naar verwatering en afstel van de programma.

De analyse van De Wever klopt natuurlijk. De twee democratieën drijven steeds verder weg van elkaar. Maar dat is niet noodzakelijk goed nieuws voor de N-VA. De groei van de PTB in Wallonië kan de N-VA even goed uit de volgende regering houden, als ze in een zetel zetten voor de onderhandelingen. De Volgende regering kan ook een Waalse-Belgische regering zijn, met een minderheid in Vlaanderen en een meerderheid in de Kamer. Een ‘Belgische restauratieregering’ met mogelijk desastreuze gevolgen voor Vlaanderen.

Politieke strategieën bieden natuurlijk nooit garanties. ‘Wie zekerheid wil moet niet aan politiek doen, maar ambtenaar worden aan de stad Antwerpen.’ zei De Wever. Op de lange termijn lijkt de spanning inderdaad enkel groter te worden en moeten we naar een zevende staatshervorming of een systeemverandering. Maar hoe lang wordt die termijn en wat dan met de bovenstaande opmerkingen van Maddens? Kan de partij in dat geval die spanning opbouwen? En wat bij een staatshervorming door de klassieke partijen (aangevuld met Belgische revivalisten zoals Ecolo-Groen of PTB-PVDA)? Dat is niet onmogelijk, kijk naar de recente geschiedenis.

Confederalisme en natieopbouw

Tegelijk blijft het jammer dat de N-VA zoveel energie stopt in het uitwerken van het confederalisme. De Vlaamse beweging was al sinds de jaren 90, onder impuls van o.a. Peter De Roover en Jan Jambon, overtuigd van de onafhankelijkheid als beste middel om werk, welvaart en welzijn binnen onze democratie te verzekeren. Het beukwerk van de N-VA heeft een groot deel van dat overtuigingswerk teniet gedaan. Een groot aantal overtuigden kwam op zijn stappen terug en zette zich nu met hart en ziel in voor confederalisme, het nieuwe wondermiddel, wél politiek haalbaar. Separatisme als politiek valabel en mogelijk alternatief, wordt zo door de grootste separatistische partij die Vlaanderen ooit gekend heeft, gemarginaliseerd en als ‘doelstelling op de lange termijn’ geframed. Iets zoals de klassenstrijd bij de socialisten.

Daartegenover staat het nieuwe engagement van de N-VA in de ‘nation building’, de natieopbouw, zeg maar Vlamingen zichzelf als Vlaming helpen zien. Volgens De Wever is de Vlaamse beweging erin geslaagd om Vlaanderen Vlaams te maken, maar dat wordt niet omgezet in een bewust beleefde identiteit: ‘Jongeren zijn grootgebracht en leven in een Vlaamse context. Heel hun referentiekader is Vlaams. Maar zichzelf zien als Vlaming en daaraan een fierheid koppelen, is problematisch. Vlaming zijn wordt bij ons gezien als een politiek statement, bij andere volken in Europa is dat helemaal anders.’ De N-VA heeft nooit geziene middelen om die natievorming uit te bouwen. Al is het problematische natuurlijk dat het net daardoor moeilijk is om het uit het partijpolitieke vaarwater te houden. Misschien toch iets om het middenveld bij te betrekken?

Boek

De bovenstaande uitspraken van Bart De Wever zijn te plaatsen in het kader van de boekvoorstelling van Onvoltooid Vlaanderen: Van taalstrijd tot natievorming (Uitgeverij Vrijdag). Een boek van historicus Frank Seberechts over de geschiedenis van de Vlaamse natievorming. Het boek vertelt het moeizame maar succesvolle verhaal van de Vlaamse beweging. Die beweging startte met de eis om het Nederlands de rechtmatige plaats te geven in België, later doorgezet in een strijd om de Vlamingen een rechtmatige plaats te geven in België en zo werd het een ‘natiestrijd’ met als resultaat een eigen deelstaat. (Een recensie volgt later.)

De N-VA heeft 4.000 boeken aangekocht om die te verdelen onder de kaderleden. Bart De Wever legde uit waarom ze dat doen: ‘Het is belangrijk om de eigen achterban te socialiseren in de Vlaamse Beweging’.

Foto © Doorbraak (vlnr: Frank Seberechts, Bart De Wever en moderator Jan De Meulemeester (VTM))

Onvoltooid Vlaanderen’ iste koop in de webwinkel van Doorbraak(€24,95).