Digitale oorlog bij Justitie

Minister Koen Geens (CD&V) heeft de digitalisering van justitie uitbesteed, niet via een openbare aanbesteding, maar via een protocol met de beroepsgroepen. Daardoor werd de toegang tot het digitale platform om ‘stukken neer te leggen’, DPA-deposit, verplicht en betalend voor advocaten. Dat kon u op Doorbraak al lezen. Maar de beroering in de gerechtelijke wereld houdt aan.

Boze magistraten

Niet alleen is er beroering bij advocaten, ook bij de magistratuur is er ongenoegen over de gang van zaken in verband met het verplicht gebruik van DPA-deposit dat sinds vorige week van toepassing is. Dat ongenoegen vond ondertussen een weg via de sociale media en e-mailgroepen. De Orde van Vlaamse Balies, die alle Vlaamse advocaten groepeert (en eigenaar is van de firma die DPA uitbaat), deed via een  open brief een oproep ‘om de digitale oorlog bij justitie te stoppen’.

Pieter Bauwens | Doorbraak.be

De folder van het Hof van Beroep te Antwerpen die advocaten de weg wijst om de wet te omzeilen.

De aanleiding voor de open brief is een brief van de Eerste voorzitter van het hof van beroep te Antwerpen, een opiniestuk van een magistraat in De Juristenkrant en een door het hof van beroep verspreide folder die aanzet om een wettelijke regeling te omzeilen (en die ook bij Doorbraak terechtkwam, zie hiernaast).

Inderdaad, u leest het goed. Het hof van beroep in Antwerpen heeft een folder verspreid die aan advocaten uitlegt hoe ze toch gratis stukken kunnen neerleggen via E-deposit, dat enkel voor burgers is bedoeld. Een KB van Minister Geens verplicht advocaten DPA-deposit te gebruiken. De magistraten verspreiden die folder omdat ze in het DPA-platform een ‘privatisering van Justitie’ zien.

Wettelijke basis

De OVB probeert dat te weerleggen. ‘De digitalisering van justitie gebeurt niet in het luchtledige. Er is een wettelijke basis. De Orde van Vlaamse Balies (en de Ordre des barreaux francophones et germanophone (OBFG)) zijn door de wetgever aangewezen als de verantwoordelijke.’ De OVB begrijpt niet dat de magistraten zich verzetten en zelfs een folder verspreiden om dat KB te omzeilen: ‘Dat is nochtans de wil van de wetgever en de scheiding der machten gebiedt dat de rechterlijke macht de keuzes van de wetgever respecteert. Die keuzes zijn overigens niet in strijd met hogere normen.’

De OVB wijst ook op het kostenplaatsje van de investeringen die Diplad, de maker van DPA-deposit al heeft gemaakt. ‘De OVB heeft zich daarin sterk geëngageerd, omdat het zowel in het belang van de rechtzoekende als de advocatuur is dat de digitalisering van justitie vooruitgang boekt. De advocatuur heeft in het project al meer dan 8.000.000 EUR geïnvesteerd. Er zijn weinig beroepsgroepen die zoveel investeren in de werking van een overheidsdienst.’ Maar net dat zorgt voor tandengeknars bij advocaten die zien dat hun — verplicht — lidgeld wordt geïnvesteerd in een softwarebedrijf, waaraan ze zelf nog eens moeten betalen. Wat de Orde er niet bij vertelt is dat het DPA-platform ook een monopolistisch verdienmodel is. Dat werd wel door de CEO van Diplad tegengesproken op Doorbraak.be: volgens Johan Van Driessche is het niet de bedoeling om geld te verdienen met Diplad.

Raad van State

Een volgende stap zou nu zijn dat enkele advocaten of magistraten het KB, dat de verplichte invoering van DPA-deposit tegen betaling regelt, aanvechten bij de Raad Van State. Dan zal blijken of de wettelijke basis van de hele regeling inderdaad niet in strijd is met hogere rechtsnormen.

De vraag blijft of de minister inderdaad via een protocol met de beroepsgroepen een deel va de digitalisering van Justitie mag privatiseren, zonder aanbesteding. Als er een juridische veldslag komt, dan zou de versnelling van Justitie wel eens wat vertraging kunnen oplopen.

Wordt vervolgd.