Durft N-VA voet dwars zetten in Vlaams onderwijsdossier?

Het debat over die onderwijshervorming wordt voortdurend in een bepaald sjabloon gedrukt. Het wederkerend refrein luidt dat het hoog tijd is voor die hervorming want het Vlaams onderwijs boert achteruit en alleen enkele elitaire enkelingen die niet bij de tijd zijn verzetten zich tegen de brede consensus. Lees bijvoorbeeld wat Guy Tegenbos in zijn commentaar in De Standaard schreef op 25 april 2013: ‘Een deel van de N-VA is bang van de kleine elitegroep uit enkele colleges die elke verandering nivellering noemt. Die N-VA’ers hechten aan die mening meer belang dan aan die van de hele ondernemerswereld en het hele sociale veld: die smeken beide om de hervormingen die andere landen ons al voordeden.’ Hier wordt geen loopje genomen met de waarheid maar een hele marathon. Zo smeekt het gros van leerkrachten alvast vooral om bijvoorbeeld de hervormingen die Nederland doorvoerde onder geen beding na te volgen.

Dat het Vlaams onderwijs er op achteruit gaat, staat buiten kijf. De leerkrachten weten dat beter dan wie ook. Als ze dat opmerken, krijgen ze van Pascal Smet te horen dat ze niet meer in de negentiende eeuw leven. Waarom zouden we echter voetstoots moeten aannemen dat die neergang door de hervorming die nu wordt klaargestoomd kan worden gekeerd? Misschien zorgt die er juist voor dat de kwaliteit nog sneller en dramatischer zal terugvallen. Of telt hier het adagium: bij problemen is elke hervorming beter dan geen hervorming?

Zo komen we bij die beweerde overeenstemming tussen onderwijsdeskundigen. ‘Over de uitgangspunten en doelstellingen zijn alle partners het eens’, schrijft De Standaard ook op 25 april. Die bewering is dus absoluut onjuist maar verklaarbaar. Ivan van de Cloot vertelde in dat verband in het gesprek dat ik met hem had (en dat op onze webstek staat) het volgende: ‘Het Vlaams parlement beschikt over middelen om academici voorbereidend werk te laten uitvoeren. Maar voor de hervorming van het onderwijs werden alleen mensen geraadpleegd waarvan men bij voorbaat wist dat ze de ideeën van minister Smet genegen zijn. Wie er anders over denkt, kwam niet als adviseur in aanmerking blijkbaar.’

Die zogenaamde consensus is een gemanipuleerde eensgezindheid die in feite niet bestaat. Net op dezelfde dag waarop in de media weer eens wordt beweerd dat de ‘hele onderwijswereld’ smeekt om die hervormingen door te voeren, wordt een studie bekend gemaakt die aantoont dat liefst 73% van een grote groep ondervraagde leerkrachten daar tegen is.

Er bestaat trouwens zeer onderbouwde kritiek op de kernpunten van de plannen van Smet, waaronder het uitstellen van de leeftijd om een keuze te maken in het middelbaar onderwijs. Wie het debat in de kranten wat volgde, moet stekeblind zijn om dat niet opgemerkt te hebben, zelfs al blijven die kritische stemmen relatief ondervertegenwoordigd in de media. Zo komen we tot een duivelse logica: de pers laat kritische onderwijsstemmen minder aan bod en beweert daarna dat die er niet zijn.

Regeerakkoord echt naleven

Tegenbos richt zijn pijlen manifest op de N-VA in het algemeen en Bart De Wever in het bijzonder, terwijl een groot deel van de onderwijswereld alle hoop juist op die partij heeft gevestigd. Ook bij CD&V bestaat veel scepticisme tegen de plannen maar het gevoel bestaat dat alleen N-VA het verschil kan maken.

Bart De Wever toonde zijn politiek talent toen hij in Terzake, vanuit het Antwerps stadhuis, applaus losweekte op zowat alle onderwijsbanken en bij vele ouders door de hervormingen van minister Smet gevat van antwoord te dienen. De minister zelf zat in de studio zenuwachtig gesticulerend op een indrukwekkende stapel bestelde studies te trommelen maar geraakte niet meer uit het defensief.

Als N-VA de moed heeft om hier op tafel te slaan en de nefaste hervorming af te blokken, slaakt een groot deel van onderwijzend Vlaanderen terecht een zucht van verlichting. Desnoods moet Bart De Wever het machtswoord uitspreken want de indruk bestaat dat bij sommige leden in de Vlaamse fractie van N-VA de neiging bestaat om toch een heel eind mee te gaan met Smet. Dreigt hier een vorm van Stockholmsyndroom, waarbij men zich na veelvuldige gemeenschappelijke vergaderingen met de ministeriële plannen gaat vereenzelvigen? Mocht N-VA toch de kant van deze hervormers kiezen, dan zou dat zowel inhoudelijk als electoraal een geweldige blunder zijn.

Het argument dat het Vlaams regeerakkoord moet worden gerespecteerd door alle regeringspartijen pleit zeker niet voor de hervorming. De visie van de commissie-Monard vormt volgens dat akkoord ‘een basis’ om de discussie te voeren. Die vormt dus zeker geen in stenen gebeiteld akkoord. In tegendeel. Dat Vlaams regeerakkoord voorziet ook dat de vernieuwing moet steunen op ‘een breed draagvlak bij alle stakeholdersgroepen’. Wel sedert vandaag kunnen we het ook met cijfers onderbouwd zeggen: de leerkrachten zeggen massaal neen. Minister Smet verbreekt het Vlaams regeerakkoord als hij doorzet met zijn hervormingsplannen die afgewezen worden door een van de belangrijkste stakeholdersgroep, namelijk de leerkrachten. Denkt er echt iemand dat onderwijs zinvol kan herschikt worden tegen de leerkrachten in?

Laten we hopen dat het Antwerps Schoon Verdiep niet alle aandacht van de N-VA-voorzitter opslorpt en dat hij de tijd vindt om er voor te zorgen dat het belang van het onderwijs doorweegt tegen de neiging om leerlingen en leraars op te offeren op het altaar van het eeuwigdurende experiment. Leerlingen zijn te belangrijk om er mee te gaan avonturieren op basis van ideologisch geïnspireerde pedagogennota’s.

Uit het Vlaamse regeerakkoord:

Lees ook: Leerkrachten afkerig van voorgestelde hervorming secundair onderwijs