Een tijdloze schat aan Vlaams muzikaal erfgoed

Op een verloren zaterdagnacht in 1986 werd het nummer Flesh van A Split Second op 33 toeren afgespeeld in plaats van de normale 45. Daarmee werd niet alleen de basis gelegd voor de ‘New Beat’, maar ook de deur geopend voor de Vlaamse house- en dancescene.

Wist u dat de Vlaamse componiste Nelly Bijl een indrukwekkende bijdrage heeft geleverd aan onze muzikale geschiedenis? Ze schreef meer dan 2.000 liedjes en talloze hits, zowel voor Will Tura als voor Marva. Haar wereldnummer Mooie rode rozen in de sneeuw, gezongen door Marva, is later niet alleen gecoverd door Laura Lynn, maar ook door de onvolprezen Riet, alias Jacko Bond, alias Riet Muylaert.

En natuurlijk wist u dat West-Vlaanderen met bands als Amenra en Stake absolute wereldspelers in huis heeft als het gaat om zware metalen. Of dat de gitarist van postpunkband De Brassers tot voor kort nog commissiesecretaris was in het Vlaams Parlement?

Muzikaal DNA

Dit zijn geen trivia of leuke weetjes. Dit is ons muzikaal DNA, het bewijs van de ongelooflijke muzikale rijkdom en het talent dat Vlaanderen voortbrengt. Muziekgeschiedenis die we overigens allemaal kunnen terugvinden op de website Muziekarchief.be.

Deze website biedt veel meer dan een nostalgisch overzicht van Vlaamse rock, pop en dance. Het is een encyclopedie van ons muzikaal erfgoed die verhalen documenteert en informatie centraliseert over diverse genres en artiesten. Deze online databank zorgt ervoor dat generaties hun culturele wortels kunnen ontdekken en herontdekken. De site maakt de brug tussen ons muzikaal verleden en de toekomst, en dat maakt haar zo interessant.

Toch staat dit erfgoed op het spel. Door een verouderde server en het gebrek aan structurele financiering dreigt deze databank vanaf 2025 offline te gaan. Kunstenpunt heeft de data gelukkig overgenomen, maar zonder een duurzame oplossing voor online toegankelijkheid blijft dit maar een tijdelijke maatregel.

Uitdagingen

Het dreigende verlies van Muziekarchief.be staat symbool voor bredere uitdagingen in ons kunst- en erfgoedbeleid. Het beheer van muzikaal erfgoed wordt gekenmerkt door versnippering en onduidelijke verantwoordelijkheden. Wie moet het voortouw nemen: Kunstenpunt, VI.BE, Cemper of een andere instantie?

Het ontbreekt aan een overkoepelend beleid en structurele financiering. Tegelijk zien we dat kunstenerfgoed in bredere zin met vergelijkbare uitdagingen kampt. Van nalatenschappen van kunstenaars tot jonge kunstcollecties: telkens is er een gebrek aan duidelijke kaders en middelen om dit erfgoed duurzaam te bewaren en te ontsluiten.

De gevolgen hiervan zijn aanzienlijk en vooral onomkeerbaar. Erfgoedcollecties dreigen verloren te gaan. Niet vanwege een gebrek aan waarde, maar vanwege praktische obstakels zoals auteursrechten, privacykwesties en het gebrek aan digitale ontsluiting. Het is eenvoudiger een collectie te verkrijgen dan deze duurzaam toegankelijk te maken voor het publiek.

Erfgoed van morgen

Samenwerking tussen actoren zoals Kunstenpunt, VI.BE en CEMPER is inderdaad de sleutel. Maar samenwerking alleen is niet genoeg. We hebben een visie nodig, een langetermijnplan dat ons erfgoed beschermt en toegankelijk maakt voor iedereen. Dat vergt natuurlijk tijd.

Daarnaast kijken we uit naar de resultaten van de twaalf pilootprojecten rond kunsterfgoed. Deze projecten, waarvan de resultaten in 2025 worden verwacht, bieden een unieke kans om een geïntegreerd beleid te ontwikkelen dat kunst en erfgoed samenbrengt.

En terwijl we werken aan die structurele oplossing moeten we het Muziekarchief.be draaiende houden. Het kost slechts een handvol euro’s om de website in de lucht te houden. Dat is een kleine investering met een enorme culturele impact. De creaties van vandaag zijn het erfgoed van morgen.

Muzikaal geheugen

Op oudejaarsdag stemmen we opnieuw massaal af op De Tijdloze voor een stevige duik in ons muzikaal collectieve geheugen. Wat De Tijdloze is voor onze favoriete nummers, is Muziekarchief.be voor het Vlaamse muzikale geheugen.

Muziekarchief.be is niet zomaar een databank. Het is een digitale jukebox die ons muzikaal erfgoed toegankelijk maakt voor iedereen. Laat ons deze kans niet verloren laten gaan door bureaucratische obstakels of gebrek aan prioriteit.