En wie controleert de media?

Het ondertussen veelbesproken redactioneel van Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck vorige week, deed Bart De Meulenaer verslikken in zijn ochtendkoffie. Prompt verweerde hij zich op Twitter en lanceerde de ‘hashtag’ #tothierennietverder. Alle Vlamingen een racistisch gen toeschrijven, is er vér over. En het is symptomatisch voor de Vlaamse pers, aldus de Roeselaarse ondernemer. Het wordt tijd dat kritische burgers zich wapenen en de pers van wederwoord voorzien.

De hashtag ging viraal, en zelfs Charlie Magazine, dat zich doorgaans ver houdt van politieke opiniëring, kapittelde de Knack-hoofdredacteur. De Gentse liberale prof. Boudewijn Bouckaert eiste zelfs zijn ontslag, vreemd voor een liberaal om het ontslag van een personeelslid van een onderneming te eisen. Maar de reactie was emotioneel. Zo emotioneel als doordacht Bultincks stuk was.

Activistische pers

‘De pers in Vlaanderen is vrij activistisch geworden en bovendien niet consequent’. Met dat laatste bedoelt De Meulenaer dat de media op de achterste poten stonden toen Bart De Wever zich veralgemenend uitliet over Berbers (Imazighen, excuus). ‘Maar Bultinck mag dat wel over álle Vlamingen?’ Ter herinnering: Bultinck schreef in zijn redactioneel dat de Vlamingen een racistisch DNA hebben, maar dat ‘Vlaanderen’ niet racistisch is. Letterlijk schreef Bultinck: ‘Wie nog wil ontkennen dat racistische stereotypen diep in het Vlaamse DNA zijn ingebakken, is ziende blind en heeft een uitzonderlijk talent voor geheugenverlies.’ En verder: ‘Dat betekent niet dat Vlaanderen inherent en doelbewust racistisch is.’

N-VA-directeur Piet De Zaeger merkte al een zeker sofisme op in de redenering van de hoofdredacteur van Knack:

De Meulenaer trok op oorlogspad en verzamelde ondertussen een twintigtal mensen die een platformtekst ondertekenden onder de titel #tothierennietverder. Hij pikt de twee maten en gewichten niet langer. De Meulenaer: ‘De media maken zich hier al langer schuldig aan het bashen van de Vlaming, maar dit was de druppel die de spreekwoordelijke emmer deed overlopen.’

https://twitter.com/WouterAvet/status/1036990604683689984

De vijfde macht

Het blijft niet bij het manifest. Met een viertal andere actieve Twitteraars riep hij op tot de vorming van een ‘burgercollectief’. En dat is nu van plan een vzw op te richten. Doel van de nieuwe vereniging: het recht van vrije meningsuiting uitoefenen als tegengewicht voor de soms éénzijdige berichtgeving in de pers. ‘De vijfde macht’ wil doen watniemand anders doet: fake news doorprikken.‘In de Grondwet staat de scheiding der machten. Die houden elkaar in evenwicht. En de pers is er als vierde macht om die scheiding en dat evenwicht te controleren. Maar wie houdt de pers kritisch in het oog? Wie doet er aan mediakritiek? Het wordt tijd dat wakkere burgers zich – vanuit hun grondwettelijk recht van vrije meningsuiting – daar ook mee bezighouden. Want de pers stelt zich ten onrechte op als een alwetende maagd die niets te verwijten valt en nooit fouten maakt.’

Behalve de platformtekst als petitie publiceren, willen De Meulenaer en co nog verder gaan. ‘We willen een website opzetten waar we foute berichtgeving analyseren, aan de kaak stellen en weerleggen. Ook de mainstream pers verspreidt fake news.’ Een beladen term, maar met een verwijzing naar hun advocaat Werner Niemegeers, illustreert De Meulenaer het opzet. ‘Niemegeers mocht recent op Radio 1 in De Ochtend uitleggen wat hij daarmee bedoelt: het gaat vaak om het verdonkeremanen, het verdoezelen van naakte feiten. Je weet wel: het symptomatisch voorbeeld is “de verwarde man”, die doorgaans een gewapende moslimextremist is. Of de verhalen vanuit één gezichtspunt brengen, zonder breed gedragen kritiek ook te vermelden.’ Informatie achterhouden en bewust selecteren, ‘het gaat de laatste tijd in crescendo,’ zegt De Meulenaer.

Ook is ‘De Vijfde Macht’ van plan om Knack en Bert Bultinck tot de orde te roepen. Ze eisen een recht van antwoord in Knack en overwegen – als Vlamingen – een klacht bij de politie voor laster en eerroof.

N-VA

De vijf initiatiefnemers vonden elkaar en stoemelings op Twitter, nadat De Meulenaer de oproep lanceerde wie hem wou helpen, financieel, organisatorisch of door zijn of haar naam te verlenen aan een platformtekst. De vzw zal worden gesticht door ondernemer Pieter Auwaerts, Nathalie Deconinck, ex-N-VA’er Wouter Avet, Kristof Luypaert en N-VA-gemeenteraadslid Bart De Meulenaer. Hoewel de vijf expliciet géén politiek karakter willen geven aan de vzw, valt het op dat de leden uitgesproken Vlaamsgezind zijn. Daarnaar gevraagd zei De Meulenaer dat de vzw en de hashtag volledig los van de partijpolitiek — en dus de N-VA — moeten gezien worden. Nochtans namen ze advocaat Werner Niemegeers onder de arm om hun zaak juridisch te stroomlijnen. Toeval of niet: Niemegeers is eveneens van N-VA-signatuur, al heeft hij een klassiek-liberale achtergrond onder meer als voorstander van de vlaktaks. Ook Philip Roose, de bekende N-VA-criticus signeerde de tekst, net als Iepers N-VA-voorzitter Bernard Van Isacker.

‘Dit initiatief staat buiten de partijpolitiek, en gaat alle Vlamingen aan. De Vlaming wordt hier als Vlaming beledigd, nogal wiedes dat Vlamingen zich in hun ziel geraakt voelen. Het gaat dan ook niet meer om verslaggeving, maar om opiniëring, verpakt als nieuws.’

Het is net dat laatste waar het zogenaamde burgercollectief wil tegen opkomen. Het evenwicht tussen feiten en opinie hopen ze liefst zonder, maar als het moet mét juridische stappen te herstellen. Of de vzw ook naar de Raad van Journalistiek zou stappen, was nog niet uitgemaakt.

Het manifest #Tothierennietverder kunt u hier lezen. Wie wil ondertekenen kan dat op de online petitie die later op 5 september wordt gelanceerd.