Enough

Genoeg is genoeg. Dat was kort samengevat de reactie van de Britse premier Theresa May na de derde terreuraanslag in tien weken. Volgens de eerste reacties hield May een ‘robuuste’ toespraak voor haar ambtswoning in Downing Street 10. Na alweer 7 doden en tientallen gewonden, van wie velen wellicht voor het leven getekend, moest May ferm uitpakken, niet het minst omdat er over vier dagen verkiezingen worden gehouden en Labour de laatste dagen wat achterstand in de peilingen inhaalde. Sinds de aanslag in Londen op 22 maart, waarbij 5 mensen omkwamen, en die in Manchester op 22 mei waarbij 22 doden vielen, staat het aantal doden door terreur op 34. En dan zwijgen we nog van de talrijke doden en gewonden bij eerdere terreuraanslagen in Groot-Briitannië. De Britse politiek voelt dat het ongeduld bij de bevolking op is. Het kan niet lang meer duren voor de woede en frustratie ertoe leiden dat sommigen het recht in eigen handen nemen. De “rivers of blood” van Enoch Powell zijn geen aangenaam vooruitzicht.  Vandaar dat May enkele, op het eerste gezicht flinke, voorstellen deed.

Ten eerste moet het islamistische extremisme bedwongen worden. Niet alleen door militaire interventies, maar door de geesten van de mensen van die ideologie af te brengen. Een ambitieuze gedachte, maar May vertelt niet hoe ze dat voor elkaar wil brengen. Moeten delen van de Britse samenleving integraal heropgevoed worden? Wie gaat ze daarmee belasten? Het onderwijs? Het leger? De media?  

Ten tweede moet het internet worden aangepakt. Jonge jihadi’s halen hun inspiratie en worden gebrainwasht op talloze haatsites. De providers moeten ertoe aangezet worden om die propagandasites te bannen. Hoe ze die firma’s zover gaat krijgen, zegt May niet. Wie zal bijvoorbeeld oordelen of een site haat zaait of terreur predikt? Waar eindigt politieke propaganda en begint opruiende taal?

Ten derde pleit May voor de voortzetting van de gewapende strijd tegen IS in Syrië en Irak. Betekent dit een actieve deelname van Britse troepen? Maar er is volgens haar “veel te veel tolerantie voor extremisme in het VK”. Dat gedogen en sympathiseren door overheid en maatschappij moet blootgelegd en uitgeroeid worden. “Dat zal moeilijke en vaak onaangename gesprekken vergen,” aldus May. “De Britten mogen niet langer in verschillende groepen naast elkaar leven, maar moeten een waarachtig Verenigd Koninkrijk vormen.” Een vrome wens, want de realiteit is, dat er van een verenigd koninkrijk al lang geen sprake meer is. De bevolking is al decennialang niet meer homogeen blank-christelijk, maar bestaat uit tientallen etnisch en religieus verschillende gemeenschappen. Hoe ze die “melting pot” wil realiseren, vertelt May er alweer niet bij.

Ten vierde moet de terreurafweer van veiligheidsdiensten en politie onder de loep. Veroordeelde islamistische terroristen moeten sneller en langer achter de tralies. Dat is voor May persoonlijk een bijzonder heikel punt, want voor ze premier werd was ze zes jaar lang minister van binnenlandse zaken en dus verantwoordelijk voor de veiligheid. Onder haar bewind schrapte ze honderden banen bij de politie, waardoor ze zich na de aanslag in Manchester verplicht zag om duizenden militairen onder politiebevel te plaatsen. Haar linkse uitdager Corbyn belooft opnieuw meer politiemensen aan te nemen. May gaf de geheime dienst MI5 wel gevoelig meer bevoegdheden. Het aantal beveiligingscamera’s groeide exponentieel,  de wet op de gegevensbescherming werd versoepeld en nieuwe wetten werden goedgekeurd, waardoor zelfs radicalisering bij kleuters kan worden opgespoord.

De stoere toespraak van May bevatte dus een aantal maatregelen die nog geen begin van uitvoering hebben gezien en waarover politiek nog heel wat gebakkeleid zal worden. Ze was wellicht in de eerste plaats bedoeld om de bevolking gerust te stellen. Of ze daarin geslaagd is, zullen we vrijdagochtend zien, nadat de Britten hun stem hebben uitgebracht.

foto ©reporters