‘On est chez nous’

‘Madame la Présidente?’ We zullen zien. Onlangs was Mister Europe Herman Van Rompuy heel stellig: ‘Le Pen wordt zeker geen president’. Van Rompuy bedoelt eigenlijk: Marine Le Pen wint weliswaar de eerste ronde van de presidentsverkiezingen op 23 april, maar zal op 7  mei de duimen moeten leggen tegen de kandidaat die de steun heeft van al de andere partijen. (Op dit ogenblik heeft Emmanuel Macron de beste papieren.) Maar hoe het ook zij, we beleven een nooit geziene verkiezingscampagne vol onverwachte wendingen. Ook de zege van Trump werd onmogelijk geacht. Anderzijds, met het Franse kiesstelsel had Trump het nooit gehaald, hij haalde wel het grootste aantal kiesmannen maar verloor de ‘popular vote’: Hillary Clinton haalde meer stemmen maar moest toch de duimen leggen.

FN staat alleen

Terwijl vrijwel alle andere partijen de handen in elkaar zullen slaan om Le Pen uit het Elysée te houden, weten ze bij het FN maar al te goed dat geen enkele politieke formatie in de tweede ronde zal oproepen om voor hún kandidate te stemmen. Alléén besturen zit er voor het Front al helemaal niet in: het heeft in de huidige Assemblée als gevolg van het districtenstelsel (winner takes all) maar 2 van de 577 zetels. Zelfs al weet het FN dat aantal dank zij een zege van Le Pen fors te verhogen, in de parlementsverkiezingen die kort na de presidentskeuze zullen volgen is een absolute meerderheid voor het FN niet haalbaar. Of een ad hoc aanpassing van het kiesssyteem haar zou redden valt nog te bezien. Le Pen zou dus een coalitieregering moeten zien te vormen, een schijnbaar onoverkomelijke hinderpaal, tenzij de FN-kandidate te veel water in de wijn doet, wat haar populariteit snel zou doen tanen. 

Aan Marine Le Pen zal het niet liggen, ze heeft de voorbije jaren alles gedaan om haar partij te ‘dediaboliseren’, in zover zelfs dat ze haar vader aan de deur zette. Ze heeft met andere woorden hemel en aarde bewogen om van het FN een ‘fatsoenlijke’ partij te maken die met geen woord meer rept over de holocaust en ook twijfelende PS-stemmers of ontgoochelde centrumkiezers kan aantrekken. Daarmee is het FN nog lang niet salonfähig al krijgt het steeds meer gehoor bij mensen die hun geloof in de traditionele partijen verloren hebben. Precies de partijen die er ondanks alle beloften niet in geslaagd zijn de treurige economische cijfers om te buigen (jarenlang een schamele 1% groei, 25% jeugdwerkloosheid) en de concurrentiekracht van de bedrijven te verbeteren. Dat is trouwens gemakkelijker gezegd dan gedaan, nietwaar Sarkozy en Hollande? Voor heel wat loontrekkenden lijkt het Front in elk geval de beste keuze. Waar is de tijd dat de communistische partij het nog voor hen kon opnemen? Dan maar het FN, dat de ‘sociale afbraak’ à la Fillon krachtig afwijst. De economie zal vanzelf weer gezond worden als we de immigratieregels verstrengen en de rechten van de ‘nieuwe Fransen’ beperken, zo meent het FN.

Mooie beloftes

De prioriteiten van Le Pen klinken steeds meer mensen als muziek in de oren: weer baas zijn in eigen land, een eigen munt hebben om dat beleid te schragen, eigenmachtig economische beslissingen kunnen nemen en zich niet door derden (de EU) de wet laten voorschrijven. De kandidate belooft bovendien allerlei lekkers: volledig, welvaartsvast pensioen na 40 werkjaren en verlaging van de pensioenleeftijd tot 60 jaar, weliswaar bij voorrang voor Fransen. Alleen wie kan aantonen op zijn minst tien jaar in Frankrijk te hebben gewerkt en sociale bijdragen te hebben betaald komt hiervoor in aanmerking, allicht een bepaling die ook te onzent op ruime steun zou kunnen rekenen. Er zit nog ander moois in het beloftepakket van Marine Le Pen: een verhoging van de lage lonen (onder de 1500 euro) met 200 euro netto, te financieren middels een bijkomende belasting van 3% op de import, verlaging van de tarieven voor gas, elektriciteit en spoor met 5%, een verlaging met 20% van de accijnzen op brandstoffen, waardoor de prijs aan de pomp met 12% zakt. Het zijn de energiebedrijven die hiervoor zullen moeten opdraaien.

Le Pen heeft president Trump al gefeliciteerd met zijn protectionistische aanpak en wil ook de Franse industrie beschermen tegen goedkope import van elders. Daarbij verliest ze bewust uit het oog dat de handelspartners wel eens tegenmaatregelen zouden kunnen nemen.  

Migratie

De legale immigratie wil Le Pen beperkt zien tot 10.000 individuen per jaar (tegenover 200.000 nu). Door het afblokken van de immigratie komen er massa’s arbeidsplaatsen vrij, zo luidt het. Illegalen moeten het land uit en daarop zal ook worden toegezien. Het FN wil het ook moeilijker maken om de Franse nationaliteit te verwerven, door afschaffing van de dubbele nationaliteit en door de vereiste dat één van beide ouders al de Franse nationaliteit dient te hebben. Bij een naturalisatieaanvraag zou vooral gekeken worden naar het gedrag van de belanghebbende en de mate waarin hij/zij zich heeft geïntegreerd. Wie minder dan tien jaar genaturaliseerd is, zou zijn Franse nationaliteit verliezen na wegens een misdrijf te zijn veroordeeld tot meer dan 6 maanden celstraf. Volgens de tegenstanders is dit strijdig met de Franse grondwet die een gelijke behandeling garandeert voor alle burgers, ongeacht hun afkomst. Het laat zich evenwel raden dat heel wat mensen hierin geen graten zouden zien.

EU

Het ligt nogal voor de hand dat een partij met zulk programma het Schengenakkoord, de Europese Unie en godbetert de euro van de hand wijst. Le Pen heeft trouwens haar politieke lot aan het EU-lidmaatschap verbonden, en wil een bindend referendum over het EU-lidmaatschap van zodra ze tot president verkozen is. Mogelijk beseft Le Pen dat het verlaten van de EU gevoelig ligt in een land dat, anders dan Groot-Brittannië, aan de wieg stond van het zich verenigend Europa. Onlangs leek het of ze toch niet helemaal van de euro af wil. Ze had het over een nationale munt voor dagelijks gebruik en daarnaast een gezamenlijke munteenheid waarmee de regering en de grote bedrijven dan zouden rekenen. Hoe dat er in de praktijk zou uitzien mag joost weten.

Voor Marine Le Pen is het op 7 mei nu of nooit. Als Herman Van Rompuy gelijk krijgt, blijft het programma van het FN een stok achter de deur, meer niet. Maar we leven nu eenmaal in een tijd waarin ook het onwaarschijnlijke mogelijk wordt.

Foto: (c) Reporters