VRT doet geen extra inspanning in Goede Week

Volgende zondag viert de katholieke kerk Palmzondag. Het begin van de Goede Week, de aanloop naar Pasen, de belangrijkste christelijke feestdag. Door de anti-coronamaatregelen kunnen christenen niet naar de kerk in deze Goede Week. De openbare omroep VRT komt hen niet tegemoet. De kerk deels.

In de kou

Op een normale zondag in oktober gaan er volgens het recentste rapport van de Kerk in België zo’n 238.000 naar een zondagsviering. Op kerstdag stijgt dat tot meer dan 500.000. We kunnen er dus van uitgaan dat op een belangrijke zondag, zoals Palmzondag, het aantal kerkgangers ergens daartussen moet liggen.

Die kerkgangers moeten hun zondagsviering op een andere manier beleven. Online bijvoorbeeld. Zeker als de openbare omroep niet afwijkt van haar strikte uitzendschema van misvieringen om de maand is er ook een uitzending van demens.nu, en daartussen zijn er ook Protestantse of Orthodoxe erediensten.

Op 29 maart, een zondag met misviering op tv, haalde de online live-uitzending van de mis met Bisschop Johan Bonny (Antwerpen), op het You Tube Kanaal van de kathedraal, 3.300 kijkers. Een week eerder, zonder tv-viering, 6.800. Andere onlinevieringen blijven daar beduidend onder. De Abdij van Averbode piekt rond de 600 kijkers van hun online live-liturgie. Het gemiddelde van de jongste zes eucharistievieringen op één (tv), was volgens de VRT 69.415 kijkers.

Een niet te bereiken doelgroep

Het verschil tussen de online missen en de tv-mis is frappant, maar verwondert niet. Een deel van de doelgroep kan de kerk online niet bereiken. Volgens de jongste studie van Imec, gebruikt 56% van de 55-64 jarigen maandelijks Youtube. Dat zakt naar 38% bij de 65+’ers. Die cijfers zijn omgekeerd evenredig met lineair tv-kijken. Van de 55-64 jarigen doet 59% dat dagelijks, bij 65+ stijgt dat naar 69%.

Video casten (van de pc naar de tv) is ook voor diezelfde doelgroep een probleem. Van de 55-64 jarigen zegt 19% dit niet te kunnen of te hebben en nog eens 54% zegt dat nooit te doen. Bij 65+ stijgen die percentages naar 27% en 58%. Bij de categorie ‘laptop aan tv aansluiten’ meet Imec ongeveer dezelfde percentages. Een groot deel van die doelgroep slaagt daar niet in. Zeggen dat iedereen zich online kan behelpen is dus niet waar.

Waar is de VRT?

Het lijkt dan logisch dat de VRT een tandje zou bijsteken. Zeker om hun basiswaarden ‘voor iedereen en iedereen mee’ en ‘identiteit in verscheidenheid’ waar te maken. Als de VRT een publieke omroep is van alle Vlamingen, dan ook van de oudere Vlaamse christenen, verstoken van vieringen in coronatijd. Maar religie en VRT, het is en blijft een moeilijk huwelijk. De VRT blijft het voorafgesproken schema uitvoeren. Op Pasen wordt door de VRT in eurovisie een viering vanuit Parijs uitgezonden. Dat wordt een mis vanuit een tv-studio, voor de coronaveiligheid. Zo doen ze dat daar al enkel weken. Die mis wordt voorafgegaan door een protestantse eredienst vanuit Zwitserland.

Bij de VRT verwijzen ze naar de gemaakte afspraken. De relaties met de kerk zijn goed. De contacten met het bisdom om de geplande uitzendingen mogelijk te maken verlopen heel constructief. Ook al is het niet evident om dat conform de coronamaatregelen geregeld te krijgen. Het evenwicht tussen de levensbeschouwingen wordt op de VRT ook in coronatijden gehandhaafd. Geen extraatjes.

Gemakshalve wordt verwezen naar het Nederlandse NPO2. Daar is er zo goed als elke zondag een eucharistieviering op tv. Zo ook op Palmzondag. Er is de kruisweg op Goede Vrijdag en de paaswake op Stille Zaterdag. Een mens moet zich afvragen waarom dat in Nederland kan en in Vlaanderen niet.

En de Kerk?

Vanuit de bisschoppen krijgen we te horen dat de kerk geen extra uitzendingen gevraagd heeft aan de VRT. Ze zijn er dankbaar voor dat de VRT, ondanks de moeilijke omstandigheden, de jaarplanning volgens de afspraken wil nakomen. Dat is elke week een radiomis en 14-daags een tv-mis. Ook hier verwijst de woordvoerder van de bisschoppen naar de Nederlandse tv.

De Katholieke Kerk neemt zelf extra initiatieven. Wegens de uitzonderlijke omstandigheden zorgen de bisdommen voor livestreaming via Kerknet van een viering van Palmzondag, Witte Donderdag, Goede Vrijdag en de Paaswake. De online-vieringen van de Vlaamse kerk worden voorgegaan door respectievelijk de bisschop van Hasselt, van Gent en van Antwerpen. De paaswake wordt uitgezonden vanuit de abdij van Westvleteren met de abt als voorganger.

Een overzicht van de alternatieve vieringen online en op de radio is te raadplegen op Kerknet. Er is meer te vinden online. Zeker voor wie de weg kent op sociale- en andere online media. Maar zoals hoger geschreven, daar heeft een groot deel van de doelgroep niets aan. En ja die kunnen op NPO terecht. Maar waarvoor hebben wij dan een openbare omroep?

Maar meer nog dringt de vraag zich op: waarom vraagt de kerk aan de VRT geen extra inspanning? En zijn er geen christelijke politici meer die het voor die groep willen opnemen? Voor een sportwedstrijd kan de hele programmatie omgegooid worden. Waarom dan niet voor iets dat gelovigen zo nauw aan het hart ligt?

The Passion

Als we de programmering goed bekijken, dan blijkt er dus enkel op Witte Donderdag geen dienst op tv of radio, tenzij op Radio Maria. Er is die dag op NPO 1 (Nederland) om 20u30 wel The Passion. Gek genoeg vermeldt Kerknet dat niet.

The Passion is een hervertelling van de laatste uren van het leven van Jezus in de vorm van een groot muzikaal evenement, met bekende artiesten, die bekend Nederlandstalig repertoire zingen, dat door het verhaal een nieuwe betekenis krijgt. Een modernisering van het oeroude passiespel dus.

De Nederlandse religieuze omroepen EO en KRO-NCRV organiseren The Passion  samen. Het doel is ‘om het grote publiek op een eigentijdse manier kennis te laten maken met het verhaal van Jezus Christus’. 2020 is het tiende jaar dat dit religieus tv-evenement plaats vindt. Ondertussen is het een vaste waarde op tv op Witte Donderdag in Nederland. Het live-onderdeel, dit jaar in Roermond, is afgelast door Corona, maar de uitzending gaat wel door. Het thema dit jaar is ‘Geef me je angst’.

In Vlaanderen is er ook een Passion, naar Nederlands voorbeeld, maar zonder medewerking van een tv-zender. Dit jaar zou het in Sint-Niklaas plaatsvinden. Maar door de coronamaatregelen is het afgelast.