In mei legt elke rechter een ei

Mei 2021 is geen mei 1968. En de term ‘historisch’ wordt al te vaak misbruikt. Maar de voorbije maand verscheen het woord wel eens terecht in de nationale perscommentaren. Dat heeft alles te maken met gerechtelijke uitspraken.

Shell

Als de uitspraak van een Nederlandse rechter tegenover Shell ongewijzigd blijft, heeft die een serieuze impact op zowel klimaat als economie. Daar is zowat elke commentator het over eens. ‘De rechterlijke uitspraak veroorzaakt een schokgolf. Andere bedrijven vrezen al dat zij in de toekomst hetzelfde lot beschoren zijn.

Meteen roept het de vraag op of de grenzen van de rechtspraak hiermee niet worden overschreden, omdat rechters in deze zaak lijken op te treden als makers van beleid in plaats van controleurs van beleid’, schreef Inge Ghijs in ‘De Standaard’ van 27 mei.

Voorpost

Ook in ons land ontstond er beroering toen een Mechelse rechter besliste over twee woorden die op een spandoek stonden, gedragen door vier Voorpost-militanten. Het deed Astrid Roelandt in ‘Het Laatste Nieuws’ van 28 mei schrijven: ‘Het is niet omdat er verbanden kunnen zijn, dat het één het rechtstreekse gevolg is van het ander. Een gek of getroebleerd persoon kan het heft om velerlei redenen in eigen handen nemen. Daarom moet de vrijheid van meningsuiting nog niet op de schop. Of gaan we straks ook slogans als ‘stop de verfransing’ bestraffen?’

Inflatie, crypto’s, patenten en de elektrische auto

Of er andere onderwerpen een historische schaduw vooruitwerpen? Zullen we de evolutie van de inflatie toch maar in de gaten houden?  En bekijken wat er met cryptomunten te gebeuren staat? In het oog houden of de geest van de ‘weg met covidpatenten’ beweging weer in de fles geraakt?

En dan is er nog de beslissing over de vergroening van het wagenpark. De commentaren hierover zijn ideologisch interessant: ‘Het echte debat moet nog komen’ weet Bart Eeckhout (De Morgen, 19 mei), en dan heeft hij het over de vraag of de bedrijfswagen nog wel een toekomst mag hebben. Baert Haeck schrijft dan weer dat: ‘de weg naar de elektrische auto de juiste is. Alleen speelt het hardnekkige probleem van groen beleid ook hier weer op: de factuur is onduidelijk en nog niet betaald’ (De Tijd 19 mei).

Sociale partners belangrijker dan regering

Syndicalisten en linkse partijen beloofden het kapitalisme rond 1 mei een definitieve slag toe te brengen, nu zij de baas zijn in de regering.  Maar de sociale partners kwamen niet tot een akkoord over de loonnorm en dus nam de regering over. Liesbeth Van Impe schreef op 5 mei: ‘dat het wel duidelijk was dat de federale regering niet op de sociale partners moest rekenen om het compromis te smeden.’

Dat vindt Beatrice Delvaux van ‘Le Soir’ heel spijtig, want het sociaal overleg is hét cement dat Belgie bijeenhoudt (7 mei). ‘Dankzij hun overleg hebben patroons en vakbonden jarenlang banden tussen de verschillende geledingen van de samenleving verstevigd. Ze moeten dit volhouden en dit niet aan de regering overlaten… De Zweedse regering moest niet weten van de sociale dialoog en wou de almacht van de vakbond breken omdat die voor hen een obstakel was voor de fundamentele hervormingen die ze wilden doorvoeren.’  Neen hoor, voor Delvaux moet de politiek zijn plaats kennen, en dat is voor haar duidelijk niet waar sociale beslissingen genomen worden.

Het was trouwens niet de enige keer dat de eenheid van het land in gevaar was de voorbije maand. De Franstalige plannen om de schoolvakanties te hervormen konden Belgie ernstige schade toebrengen, wist ‘La Libre Belgique’ op 14 mei. ‘Het is toch ongehoord dat Brusselse ouders die kinderen in het Franstalig en Nederlandstalig onderwijs hebben, nu met twee verschillende vakantieregimes worden geconfronteerd?’

De waan van de dag

Er zijn gebeurtenissen die een perscommentator aan het schrijven zetten. Soms zijn het ‘dingetjes’. Soms verdwijnen ze als een steekvlam. De pedagogische tik, nog iemand? Soms wordt de gebeurtenis aangegrepen om een maatschappelijk probleem uit te vergroten. Zo was er ‘La Boum’. ‘Crapuleus gedrag van de deelnemers’ liet Conner Rousseau op 3 mei in ‘Het Nieuwsblad’ optekenen. Maar al snel werd het evenement aangegrepen om politiegeweld aan te kaarten. (La Dernière Heure 3 mei): ‘Zelden kon je zoveel artikels lezen of hoorde je zoveel klachten over het vermeende politiegeweld. Als je dat allemaal moet geloven, is Belgie niet ver verwijderd van de politiestaat van Poetin of van China.’

Vanaf 20 mei werd de zwartepiet doorgegeven aan het leger. Ene Jurgen zorgde ervoor dat defensie in het vizier (excuseer) kwam. De bevoegde minister bleef in de pers eigenlijk buiten schot (excuseer bis). Ook hier verlieten de commentatoren vrij vlug de feiten – ‘hoe is het in godsnaam’ mogelijk’ – om een discussie op gang te brengen over ‘extreemrechts’ in de maatschappij in het algemeen en in het noorden van het land in het bijzonder.

Mei 2021 en corona

En dan was er corona in al zijn varianten. Terrassen, traiteurs en plexiglas waren even het belangrijkste gespreksonderwerp van de eeuw. De burgemeester van Sint Truiden, Veerle Heeren, deelde mee in de klappen (Heeren vertrekt, kopte Het Nieuwsblad op 6 mei in haar beste Ronde van Vlaanderen-filosofie). Maar er waren ook items als vaccin nijd, patenten, Club Brugge en – hoera- eindelijk sterk dalende cijfers.

‘Dat hebben we vooral aan ons allemaal te danken’, schreef Pater, excuseer Peter Mijlemans in ‘Het Nieuwblad’ van 28 mei. De deur naar de vrijheid staat open. Die hebben we samen geforceerd. Het bewijst het ongelijk van de stokende criticasters in de marge à la Siegfried Bracke, de antivaxxers en wie dacht te moeten rebelleren.  …  Samen sterk, het klinkt melig. Het voorbije anderhalf jaar bewijst wel dat het resultaten oplevert. Waarvoor ook onze gemeende dank aan iedereen’.

Ja, het klinkt niet alleen melig, het is zelfs goed voor de ‘meligheidsprijs van de maand’. Het voorbije anderhalf leerde alvast dat Mijlemans kritische opmerkingen op het gevoerde regeringsbeleid ‘des duivels’ vond’. Waarvoor hij ongetwijfeld ook de gemeende dank van de regering in ontvangst mag nemen.