Is Dries Van Langenhove een bedreiging voor de (lieve) vrede?

Een vredescharter inzetten om de vrijheid van vergadering preventief te beknotten. Je moet maar durven. Maar misschien is er ook een probleem voor de IJzerwake zelf. Wat weet u van WOI?

Goede bedoelingen kunnen kwalijke gevolgen hebben. Sterk vasthouden aan goede principes kan erg slechte gevolgen hebben. Het vredescharter van Ieper is een goed voorbeeld van hoe goede bedoelingen politiek worden gebruikt om andersdenkenden monddood te maken.

Driest met Dries

Wie Dries Van Langenhove geen sympathieke man vindt, of wat hij zegt verwerpelijk vindt, die gaat niet naar hem luisteren. Ook niet op de IJzerwake. Zo eenvoudig is dat. Wie de IJzerwake een warm hart toedraagt maar Dries Van Langenhove niet, die zal een afweging moeten maken wat het zwaarst doorweegt.

Maar de stad Ieper heeft zich daar niet mee te bemoeien. Zeker niet omdat ze via de omweg van het vredescharter, op inhoudelijke gronden een manifestatie wil verbieden. Dat is beschamend. Om de vrede te bewaren verbieden ze alles wat niet binnen hun visie op vrede past. En wil u een avond zingen? Gelieve dan de liederen door te sturen op voorhand, dan kunnen we al dan niet goedkeuren. Daarnaast verwacht de gemeente ook nog het rijksregisternummer van wie er de orde moet bewaren. Nog iets? Hoe ver mag de controle en de voorafgaandelijke censuur gaan alvorens we dit schandalig vinden?

Zal de stad Ieper een kameraadschapsavond verbieden van de PVDA als ze communistische strijdliederen zingen van de Sovjet-Unie over Cuba tot China? Ik hoop het niet. Maar het zou perfect kunnen. Die liederen zingen, mag je afkeuren. Het is niet verboden. Gelukkig maar. Wansmakelijk, fout, politiek van een andere overtuiging. Het moet kunnen. Ook in Ieper. De doden zijn al lang dood

Maar er is nog iets. Ook de IJzerwake heeft een probleem. Net als de IJzerbedevaart. Meer dan honderd jaar na het einde van WOI is de politieke relevantie van die oorlog nul. Beide manifestaties moesten op zoek naar een andere politieke invulling van die erfenis. De ene zoekt het in progressieve woorden als vrijheid, vrede en verdraagzaamheid. De andere zoekt het identitair rechts.

Een herdenking van de fronters in WOI die naadloos overgaat in een waarschuwing voor islamisering en een pleidooi tegen massamigratie. Echt? En oud-parlementslid Dries Van Langenhove, in een editie voor de verkiezingen, echt? Het is weinig subtiel.

Familieruzie

Beiden zorgen voor heibel. De ene al wat minder dan de ander. Omdat het gebeuren onder de toren in media en politiek al wat makkelijker in de markt ligt. Al zal het misschien ook aan het aantal aanwezigen liggen. In Steenstrate komt nog vrij veel volk bijeen, maar niet voor die oorlog van meer dan honderd jaar geleden. Ze proberen er een nieuwe draai aan te geven met IJzerfolk en IJzertreffen. Net het verwijt dat ook midden jaren ’90 aan de Bedevaart werd gegeven.

Makkelijk is het niet. Maar ik heb voor 2018 al gezegd dat de Vlaamse beweging een beweging is van levenden, niet van doden. We moeten onze doden blijven herdenken. Maar als we zelfs dat niet samen en eensgezind kunnen, wat voor beweging zijn we dan?
Laat ons één keer per jaar de doden eren van voor, tijdens en na WOI en WOII. Laat ons dat samen doen. En laat ons daar niet te veel politiek bij betrekken. Over de doden niets dan goed. En bij een herdenking hoort sereniteit.

En dan?

Daarnaast is er plaats voor meer. Het Vlaams Nationaal Zangfeest slaagt er ieder jaar nog in om een groot deel van de Vlaamse beweging samen te krijgen. Ook daar moet men zich stap voor stap bevrijden uit vastgeroeste scenario’s. Bij de IJzerbijeenkomsten is dat nog erger. Het gehele scenario lijkt in steen gebeiteld. De verwijzingen naar de oorlog zijn gekunsteld en hebben geen politieke relevantie. Het zou beter zijn om al die energie in een hedendaags nieuw en wervend concept te investeren. Niet ergens achter de IJzer.

Maar laat ons eerlijk zijn. Ook dan wordt het zoeken naar een bindende factor. Onafhankelijkheid of confederalisme? Communautair of identitair? Liberaal of sociaal? Ook binnen de Vlaamse beweging is groeiende polarisatie. Die verhindert nieuwe initiatieven en samenwerking.

Polariseren kan je leren

In een democratie is polarisatie in se niet slecht. Het zet aan tot denken. Het zet aan om keuzes te maken en zich in een keuze te engageren. Democratie werkt maar als er ook echt iets te kiezen valt.

Dan wel op voorwaarde dat iedereen zijn of haar politieke mening kan uiten. Een of andere overheid mag niet censureren op basis van een vredescharter of het politieke gebruik van mensenrechten. De mensenrechten zijn er om de burger tegen de overheid te beschermen, niet omgekeerd. In een echte vredesstad hoort censuur niet thuis.