Pastor George: ‘Islamitische Staat is tikkende tijdbom die elk moment kan ontploffen’

‘Het is belangrijk dat er druk wordt gezet op Turkije zodat de militaire operaties in Syrië een halt worden toegeroepen. Turkije mag de islamitische milities niet toelaten en moet ons met rust laten.’ Pastor George windt zich op. Het gaat niet goed met zijn gemeenschap, noch met de stad Kamishli en de Koerdische regio waarin hij woont.

Met pastor George staan we midden in de chaos van Koerdisch Syrië. ‘Wij zitten al een jaar zonder elektriciteit en velen zitten al maanden zonder stromend water. De Turken hebben de elektriciteitscentrale gebombardeerd. Elke keer als de Koerdische autoriteiten ze opnieuw opbouwen, bombarderen ze die opnieuw.’

Pastor George is een protestantse voorganger in de Syrische stad Kamishli. Dat is de grootste en belangrijkste stad van de Koerdische regio in Syrië. Een multi-etnische stad waar Koerden, Arabieren, Assyriërs en Armeniërs de samenleving na de terreur van de Islamitische Staat (IS) moeizaam opnieuw proberen op te bouwen.

Controle overgenomen

Sinds het uitbreken van de Syrische burgeroorlog in 2011 hebben de Koerden in Noord-Syrië, geleid door de Democratische Uniepartij (PYD) en hun gewapende vleugel Volksbeschermingseenheden (YPG), de controle over grote delen van het noordoosten van Syrië overgenomen.

Maar Turkije beschouwt de Koerdische milities zoals de YPG als een verlengstuk van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), die door Turkije als een terroristische organisatie wordt gezien. Daarom heeft Turkije verschillende militaire interventies uitgevoerd in Noord-Syrië. Ook vandaag zijn er nog milities, gesteund door Turkije, actief in de regio. Daardoor blijft de situatie in de regio onstabiel, getuigt pastor George. ‘De onveiligheid in onze regio is een groot probleem. De mensen zijn bang dat de instabiliteit door de Turkse interventies ervoor kan zorgen dat de IS kan terugkeren’, zegt hij.

Weinig gelovigen

De protestantse kerk van pastor George telt nog zo’n honderd gelovigen. De katholieke kerk telt er ongeveer evenveel en dan zijn er ook nog zo’n drieduizend Syrisch-orthodoxe christenen in Kamishli. Dat was vroeger anders. In de jaren 1980 was 20 tot 25 procent van de bevolking van de stad christelijk. Daar blijft na jaren politieke instabiliteit en de doortocht van de IS weinig van over.

‘Wie kon is vertrokken. Enkel wie niet kan migreren is gebleven. We kunnen in onze stad als christen leven en kerkdiensten houden. In principe, want de onveiligheid is te groot. Mensen durven niet naar de kerk omdat ze niet op straat durven komen’, gaat de pastor verder.

‘De toekomst is onzeker, dus eigenlijk willen de meeste mensen vertrekken. Er is geen werk en economisch gaat het erg slecht. Wie voor de overheid werkt krijgt 30 dollar per maand als salaris. Binnen mijn parochie is er een gezin dat bestaat uit vijf personen. Zij moeten overleven met 60 dollar per maand. Hulpgoederen raken amper tot hier. Dat komt door de gesloten grenzen en de onveilige situatie waarin de regio zich bevindt, maar ook omdat de wereld ons vergeten is. Iedereen denkt dat de oorlog in Syrië voorbij is, en dus wordt er ook minder hulp gestuurd.’

Amper elektriciteit en water

De schaarste maakt basisbehoeften erg duur in de instabiele regio. ‘Je kan elektriciteit kopen bij wie een generator heeft, voor 5 tot 7 dollar per ampère. Met een maandloon van 30 dollar heb je dan niet veel. Want in de periode dat er geen water is, moet je ook dat erg duur aankopen. Dat zorgt voor wanhoop en dat leidt tot misdaad, diefstal en prostitutie. De situatie almaar erger.’

Voor christenen is de situatie dan nog een stuk moeilijker. Al wonen ze er al eeuwen, de geschiedenis heeft hen geleerd dat ze altijd op hun hoede moeten zijn, ook vandaag. ‘De Turken en de milities die door hen gesteund worden zijn antichristelijk. Ze viseren echt christelijke gebouwen en families. Naast de Koerden die ze haten natuurlijk’, vertelt George.

De christenen zijn ook bang dat de Turkse interventies de IS zal terugbrengen. ‘Wij weten dat de IS niet verslagen is, ze komt terug. Het is een tikkende tijdbom die elk moment kan ontploffen. In de gebieden waar Turkije actief is, leggen ze de IS geen strobreed in de weg. Ook dat draagt bij tot de onveiligheid.’

Oorlog in Libanon

Ook de oorlog in het Midden-Oosten is voelbaar in Syrië. ‘De oorlog in Libanon maakt het ons nog moeilijker. Syrische vluchtelingen in Libanon vluchten nu terug naar hun thuisland. Maar we hebben hier geen huizen voor hen, noch eten, water of elektriciteit. Straks komt de winter eraan en dan staan we hier voor grote problemen. Wie hier gebleven is, heeft ook geen middelen om de mensen die terugkeren te helpen. Inwoners kunnen zelf al amper overleven. Ook onze kerk heeft niets om hen te helpen. Pas op, dan ligt Kamishli nog heel ver van Libanon. De situatie moet in steden dicht bij Libanon nog veel erger zijn.’

In Syrië speelt ook Rusland nog altijd een belangrijke rol. Dat land beschermt het Syrische regime omwille van de legerbasis aan de kust. ‘Ze helpen het Syrische regime, niet het volk. Rusland houdt de opening van belangrijke grensovergangen tussen Syrië en Turkije of Irak tegen. Die zouden voor meer handel kunnen zorgen in de regio en dus een beter economische situatie, maar dat is niet in hun strategisch belang’, klinkt het.

Solidariteit

In deze moeilijke tijd is er gelukkig ook solidariteit onder de bevolking, moslims en christenen. ‘De situatie is goed nu. Als de IS komt is de kans wel groot dat de moslims die opnieuw zullen helpen. Na de IS weten we dat er altijd vuur brandt onder de kolen. Maar het zelfstandig bestuur van de Koerden is goed. Ze beschermen de christenen en proberen een goed bestuur uit te bouwen.’

‘Toch wordt dat bestuur niet erkend, ook niet door Syrië. Daarom gedragen velen zich afwachtend ten opzichte van dat bestuur, uit angst voor het Syrische regime. Mensen houden zich aan wat verboden is. Het Syrische regime maakt het niet altijd even makkelijk voor christenen. Samenkomen is moeilijk en de vrijheid om je geloof te belijden is in Syrië ingeperkt, maar onze grootste angst vandaag is Turkije. Het Westen moet echt druk uitoefenen op president Erdogan zodat hij zijn troepen uit het gebied wegtrekt. Zijn acties brengen de IS immers terug.‘

Pastor George staat door zijn geloof nog meer in het vizier. ‘Vooral de Syrische staat ziet ons als collaborateurs. Christenen worden makkelijk gezien als agenten van het Westen. Zeker protestanten worden beticht samen te werken met de Amerikanen, het Westen en Europa. Dat zorgt voor veel problemen. Protestanten en zeker voorgangers worden vaak opgeroepen voor verhoor bij de politie. Je weet nooit wat ze precies willen.’

Doorbraak kon pastor George spreken via de ngo Open Doors die vervolgde christenen steunt.