Israël trekt op 15 september aanstaande naar de stembus voor de zoveelste herverkiezing van zijn parlement: de Knesset. Want de anti-Bibi-regering heeft er op 30 juni een einde aan gemaakt. Deze coalitie had maar 61 zetels op 120 in het parlement en de belangrijkste synergie tussen al de partners was dat ze allemaal kwaad waren op Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu. 

Netanyahu (°1949) leidt de conservatieve Likud en is ook de langst regerende eerste minister van de republiek. Maar zijn tegenstanders beschuldigen hem van allerlei corruptieve- en nepotistische bedoeningen. Daarom de uitgave van een ongekende coalitie met: Blue & White, Yesh Atid, Zionist Party-Yamina, Labor, Yisrael Beiteinu, Meretz en de Arabische lijsten. De Belgische Vivaldi-coalitie, bestaande uit zeven partijen, wordt dus verslagen door de huidige, in lopende zaken, Israëlische regering qua aantal deelnemende partijen.

Maar wat geven de peilingen weer in de eerste helft van augustus en dus op één maand van de verkiezingen? Dit artikel overloopt de partijen en dat zijn er nogal wat in Israël. Tussen haakjes wordt de uitslag vermeld van de verkiezingen van 2021.

De partijen

Het conservatieve Likud met Netanyahu staat op één met 33 à 35 zetels (momenteel: 29). Met dat resultaat gaat Netanyahu opnieuw als eerste het initiatief krijgen voor de vorming van een nieuwe regering. De oppositiekuur speelt zeker geen parten voor Likud, want de winst kan oplopen tot zes zetels.

Yesh Atid is een centrumrechtse liberale partij en wordt geleid door Lapid (°1963), een gewezen tv-journalist die een eigen partij is begonnen. Momenteel is hij de dienstdoende eerste minister. Deze partij staat ook voor het seculiere Israël en wordt gepeild op 21 à 25 zetels (momenteel: 17)

Blue & White is een seculiere sociaalliberale partij met als kopman de gewezen chief of staf van IDF (Israel Defense Forces): Benny Gatz. Deze laatste is de laatste dagen erg opgetogen omdat nog een gewezen IDF-bevelhebber actief wordt in zijn partij: Gady Eizenkot. Deze partij staat op 10 à 12 zetels (momenteel: 8). Bij de verkiezingen van 2019 was deze nieuwe partij de revelatie met liefst 35 zetels, toen evenveel als Likud.

De ‘Zionist party’ is een fusie van twee rechtste partijen met vooral als pijler: Yamina, de partij van Bennett, die samen met Lapid aan de basis lag om Likud naar de oppositie te sturen. Deze partij staat in de polls op 4 zetels en daarmee lijkt haar prioritaire rol uitgespeeld. Bennett is nog kabinetschef geweest van Bibi en een grootse ruzie tussen beiden ligt aan de basis van de oprichting van Yamina.

Daarnaast telt Israël ook een aantal religieuze orthodoxe joodse partijen met Shass (8 à 9 zetels in de peiling en dat is een status-quo), de ‘United Thora Judaism’ met 7 zetels (ook een status-quo) alsook de sociaal-conservatieve zionistische partij met 9 à 11 zetels (momenteel: 6). Vandaag zitten deze drie partijen in de oppositie. Maar in het verleden hebben zij Likud aan een meerderheid geholpen. Hun electorale waarde is te situeren tussen de 24 en de 27 zetels. Zij zijn tegen het seculiere karakter van de maatschappij en hebben het ook verkregen dat de Thora-studenten geen militaire dienst moeten doen in het IDF. De Israëlische dienstplicht bedraagt momenteel 30 maanden voor mannen en 18 maanden voor vrouwen.

De arbeiderspartij heeft haar hoogdagen gekend met Rabin, Perez en Meir. Maar deze partij haalt nog hooguit zeven zetels in de peilingen (momenteel: 5). In feite is deze partij een vergane glorie geworden in het politieke landschap.

Het groenlinkse Meretz staat op 4 à 5 zetels (momenteel: 4). En dan zijn er nog de Arabische lijsten. Raman is de orthodoxe islamitische partij en heeft 4 zetels. Daar zou er één kunnen bijkomen. De andere Arabische lijsten hebben de ‘Joint list’ en die staat op 5 à 6 zetels (momenteel: 6). De conclusie is hier dat Raman een zetel kan afsnoepen van de ‘Joint list’.

Een buitenbeentje is de partij van Lieberman: Yisrael Beiteinu. Dit is een conservatieve seculiere partij, die gebouwd is op de vele Russische joodse inwijkelingen. Momenteel heeft die partij zeven zetels maar volgens de peilingen gaan daar 1 tot 2 zetels vanaf. Lieberman heeft ook een historische ruzie gehad met Bibi.

En nu?

De huidige coalitie gaat niet meer aan een meerderheid geraken in de Knesset. Maar Likud en de drie religieuze partijen geraken, met hun beste peiling, samen aan 62 zetels. Een samengaan van Likud met Yesh Atid geraakt misschien aan de niptste meerderheid. Het zal alweer een moeilijke oefening worden om een regeerakkoord te bereiken.

Kortom het is nog niet duidelijk hoe men snel aan een regering zou kunnen geraken. Maar Likud staat er het beste voor en deze partij kan verwijzen naar het gebrek aan beleid van de bonte anti-Bibi-coalitie. Eigenlijk zijn er te veel politiek partijen in de Knesset vertegenwoordigd. Maar om het kiesstelsel te wijzigen is er ook geen meerderheid voorhanden. Dit wordt de vijfde verkiezing in een termijn van drie en een half jaar. Sinds 1996 is de gemiddelde levensduur van een Israëlische regering er een eentje van 2,6 jaar! De veiligheidssituatie speelt de regering ook parten alsook de oplopende inflatie. Met nog één maand te gaan, kijken de partijen vooral naar de 73-jarige Netanyahu.