Er zijn maar liefst acht federale coalities mogelijk…

Na de verkiezingen van 9 juni heeft de N-VA, als grootste  fractie in de Kamer, van de koning de leiding gekregen van de federale regeringsvorming. Op Vlaams niveau is het Vlaams Parlement de gangmaker van de regeringsvorming. Maar wat is er nu mathematisch mogelijk in beide formaties? Nogal wat politieke waarnemers gaan er blijkbaar van uit dat op het federale niveau een coalitie van N-VA, Vooruit, cd&v, MR en Les engagés de enige mogelijkheid is. Niets is minder waar.

Vlaams

Dat is helemaal anders in Vlaanderen. In het Vlaams Parlement moet er een meerderheid zijn voor het Gewest (60 op 118 zetels) én voor de gemeenschapsmateries (63 op 124 zetels). Bovendien is die coalitie alleen werkbaar als ze ook in de parlementscommissies een meerderheid heeft (8 op 15).

De combinatie N-VA, CD&V en Vooruit is dan de enig mogelijke coalitie: er zijn 63 zetels (op 118) voor het Gewest, 65 zetels (op 124) voor de Gemeenschap en 8 zetels in de commissies.

Federaal

Een meerderheid in de Kamer moet minstens 76 zetels hebben. En liefst ook nog een meerderheid in de commissies (9 op 17). Er blijken nogal wat mogelijkheden…

• Een pentapartite (N-VA met cd&v, Les Engagés, Vooruit en de MR) heeft 81 zetels op de 150, én een meerderheid in de commissies (9/17) én een meerderheid in beide taalgroepen;
• Vivaldi (de socialisten, de ecologisten, de liberalen en CD&V) heeft zijn meerderheid behouden, zij het nipt: 76 zetels op 150. Maar er is geen meerderheid in de Vlaamse taalgroep (al moet dat niet) en – in termen van werking belangrijker – er is ook geen meerderheid in de commissie (8/17);
• Vivaldi + Les Engagés (8 partijen) komt uit op 90 zetels. Die coalitie heeft wél een meerderheid in de Kamercommissies ( 10/17) , maar geen meerderheid in de Nederlandse taalgroep;
• Tripartite (socialisten, liberalen en de christendemocraten; 6 partijen) komt uit op 81 zetels, met een meerderheid in de commissies (9/17) maar geen meerderheid in de Nederlandse taalgroep;
• Tripartite met de N-VA (7 partijen) heeft 105 van de 150 zetels, met een meerderheid in beide taalgroepen en ook een ruime meerderheid in de commissies (12/17). Dit is de enige combinatie die genoeg zetels heeft om de grondwet en de bijzondere wetten te herzien.
• Centrumrechts: de N-VA met de beide liberale en christendemocratische partijen (5 partijen) heeft 76 zetels op 150. Deze constructie heeft geen meerderheid in de Nederlandse taalgroep maar wel in de commissies (9/17);
• Centrum-links: (de N-VA met de christendemocraten en de socialisten) heeft 78 zetels in de Kamer met een meerderheid in de commissies (9 op 17) , maar geen meerderheid in de Franse taalgroep;
• Bourgondisch (N-VA met de beide liberale en socialistische partijen) komt uit op 80 van de 150 zetels, met een meerderheid in beide taalgroepen en 9 op 17 leden in de Kamercommissies.

Met andere woorden: Vlaams is er maar één mogelijkheid om een nieuwe regering te vormen, maar federaal zijn er maar liefst ACHT soorten coalities mogelijk, waarbij we dus rekening houden met de veto’s tegenover het VB en de communisten. In de praktijk, los van de cijfers, is een coalitie zonder commissiemeerderheid onwerkbaar. Maar dan nog blijven ZEVEN mogelijkheden over. Als met andere woorden de ene coalitie onhaalbaar blijkt, dan schieten er nog zes andere mogelijkheden over. In Laken weet men dat ook…

De N-VA is incontournable in de Vlaamse regering, maar federaal zijn er twee formules denkbaar waarin deze partij (weer) buiten spel kan worden gezet. Als de N-VA garanties wil voor een staatshervorming dan is er maar één mogelijkheid: de tripartite plus N-VA. Maar dat zal dan wellicht betekenen dat ook de Open Vld in de Vlaamse regering komt.

In elk geval zal de formatiedoorbraak, als ze er komt, deze maand moeten gebeuren. Anders wordt alles over de nakende lokale verkiezingen van 13 oktober getild.