Italië stemt zondag Eurokritisch

Op 15 mei hield Euronews een debat in het Europees parlement tussen de verschillende Spitzenkandidaten. Diverse keren spraken de kandidaten erover hoe men beter nationaal en Europees kon besturen, en elke keer haalde men daarvoor Italië aan als voorbeeld hoe het niet moest. Jammer genoeg, of juist niet, verstaat het merendeel van de Italianen geen andere taal dan die van Dante en Petrarca, en ging deze discussie dan ook volledig aan hen voorbij. En misschien was het maar het beste voor de eurofiele partijen in Italië en daarbuiten.

Lega

Bij de eurosceptische Lega zijn ze sinds de bijeenkomst van de Europese rechts-populisten in Milaan, met onder andere Le Pen en Geert Wilders, een ​​beetje optimistischer geworden. Ondanks de aanhoudende ruzies aan de top van de partij droomt Salvini van 35%, maar bij elk resultaat boven de 30% kan de rechts-populistische leider zeker tevreden zijn. In de peilingen scoort de partij gemiddeld 31%, maar kent ze een negatieve trend.

Het valt te bezien in hoeverre het recente corruptie-onderzoek naar tientallen, voornamelijk rechtse, politici en ondernemers  in Lombardije de partij schade zal berokkenen. Ook de aanhoudende saga rond de hogesnelheidstrein tussen Turijn en Lyon, de TAV, en het invoeren van het leefloon (reddito di cittadinanza) zou de partij stemmen kunnen kosten bij het productieve deel van de bevolking.

Het rijkere noorden van het land wacht ook nog steeds op de beloofde belastingsvereenvoudiging en -verlaging. Vooral in de regio Veneto, bestuurd door Salvini’s partijgenoot Luca Zaia, wordt er uitgekeken naar meer regionale autonomie en volgt men met argusogen de ‘veritalianisering’ van de Lega. Het ziet er wel naar uit dat de Lega in het centrum (Lazio, Toscane, Abruzzo, Umbrië en Marche) en het zuiden van het land de grootste partij zal worden. Al is daar de concurrentie van vooral de Vijfsterrenbeweging (M5S) veel hardnekkiger.

Vijfsterrenbeweging

De Eurokritische Movimento Cinque Stelle  kijkt daarentegen met gematigd optimisme naar de Europese verkiezingen van komende zondag. Vice-minister Luigi Di Maio zette het electorale doel op 24%, en onder dit percentage zou het resultaat voor de pentastellati  teleurstellend zijn. De M5S heeft er het volste vertrouwen in de tweede politieke macht van het land te blijven, voor de Partito Democratico (PD). Een niet al te hoge opkomst zou daarbij zeker kunnen helpen.

Vooral in het armere centrum en zuiden van het land verwacht De Maio door het invoeren van het leefloon en enkele andere sociale maatregelen goed stand te houden. In de laatste peilingen scoort de burgerbeweging gemiddeld 22,5%, met een stijgende trend. Vooral hun eis tot het ontslag van staatssecretaris Siri (Lega), wegens een corruptieonderzoek, uit de geelgroene regering-Conte, legde hen geen windeieren. Ook de terugkeer van de corruptieschandelen in Lombardije, waarbij vooral politici van Forza Italia en Lega betrokken zijn, doet sommige kiezers weer naar de Vijfsterrenbeweging lonken.

Partito Democratico

Reporters

Matteo Renzi, de leider van centrumlinks.

Ook bij de eurofiele Partito Democratico (PD) heerst er een voorzichtig optimisme, door de betere peilingen van de laatste weken in de nasleep van het aanhoudend geruzie in de geelgroene regering. De partij nadert op de Vijfsterrenbeweging en haalt gemiddeld 21,3%.  De laatste week van de verkiezingscampagne voelt men bij de nieuwbakken partijvoorzitter Nicola Zingaretti echter ook de angst opborrelen dat men de Vijfsterrenbeweging zal moeten voorlaten.

Indien de democratici  boven de 20% scoren en beter doen dan bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar, mogen ze reeds tevreden zijn. Vooral het feit dat de Lega hoog zou kunnen scoren in traditionele ‘rode’ regio’s zoals Emilia Romagna, Toscane, Marche en Umbrië zou de sociaaldemocratische wederopstanding wel eens kunnen afblokken. De partij zette in deze kiesstrijd volop in op thema’s zoals werkgelegenheid, sociale maatregelen, investeringen voor de Mezzogiorno, en ecologie. Of de strategie om in elk van de vijf Europese kiescolleges met een andere kandidaat op te komen een goed idee was, zal pas komende zondag duidelijk worden.

Forza Italia

Forza Italia ervaart, afgezien van het verplichte optimisme dat kopstukken in interviews ten berde brengen, de laatste week van de verkiezingscampagne met groeiende ongerustheid. Vooral het voortdurend geruzie tussen M5S en Lega van de laatste maanden, laat weinig ruimte over voor andere partijen om zich in de schijnwerpers te wringen. Het blijft een groot vraagteken of lijsttrekker Silvio Berlusconi nog genoeg charisma overhoudt om de partij over de psychologische drempel van 10% te hijsen.

Gemiddeld scoort Forza Italia zo’n 9,5% in de peilingen, met een negatieve trend. Het wordt ook uitkijken naar hoe Europarlementsvoorzitter Antonio Tajani het er vanaf zal brengen in deze kiesstrijd. Als lijsttrekker in de centrumregio’s moet hij de gematigde centrumrechtse kiezer proberen te overtuigen. Zijn rol in de hoogste regionen van de Europese politiek lijkt na deze verkeizingen echter wel te zijn uitgespeeld.

Fratelli D’Italia

Reporters / DPA

Giorgia Meloni, voorzitter van Fratelli d’Italia, op CPAC

Na de onverwachte grote opkomst tijdens de slotmeeting in Napels werden ze bij de eurokritische Fratelli d’Italia steeds optimistischer. De partij van lijsttrekker Giorgia Meloni neemt onder de naam Sovranisti conservatori  deel aan de verkiezingen, en blijft in de peilingen stabiel standhouden tegen het electorale geweld van de Lega. De laatste maanden zijn ze zelfs aan een opmars bezig in het noorden ten kost van Forza Italia (en misschien zelfs een klein deel van de Lega) en behielden ze hun kleine maar trouwe electorale basis in het centrum en zuiden.

De partij schommelt vandaag in de peilingen rond de 5,2%, en haalt zo als laatste kieslijst de kiesdrempel van 4%. Sommige partijbonzen hopen in een stevige sprint in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen en als vierde te eindigen, vóór Forza Italia. Meloni zette vooral in op de bescherming van Made in Italy  (het keurmerk voor Italiaanse producten) tegen internationale namaak, de migratieproblematiek, een confederale visie op de Europa Unie, en een gerichte gezinsondersteuning. De partij evolueert de laatste maanden steeds meer van een rechts-populistische visie op de samenleving naar een conservatieve.

Linkerzijde

Ter linkerzijde groeit bij het eurofiele +Europa van Emma Bonino (ex-Radicali) de hoop op een mooie verkiezingsuitslag. De  partij komt samen op met Italia in comune  en heeft als lijstrekker de oud-burgemeester van Parma en voormalig pentastellato Federico Pizzarotti. Ze hopen erop om enkele percentjes te ‘stelen’ van de Partito Democratico (vooral onder de ontgoochelde medestanders van voormalig premier Matteo Renzi), waardoor ze boven de kiesdrempel van 4% eindigen. In de recentste peilingen schommelde de partij rond de 3,2%. Indien +Europa enkele Europarlementariërs wil afvaardigen na komende zondag zal ze nog minstens een percent moeten stijgen.

Dit laatste lijkt dan weer een onmogelijke opdracht voor radicaal-linkse kieslijst La Sinistra, een samenraapsel van communisten, ecologisten en nog enkele kleine mini-partijtjes. De grootste Italiaanse partij komende zondag wordt met zekerheid die van de thuisblijvers. Ook heeft 42% van de kiezers nog niet beslist voor wie ze gaat stemmen. Het is dus niet uitgesloten dat deze Europese verkiezingen nog enkele verrassingen in petto heeft.

Vast staat dat de Italiaanse afvaardiging in het Europese parlement er na 26 mei helemaal anders zal uitzien dan in 2014, toen de Partito Democratico onder leiding van Matteo Renzi nog meer dan 40% haalde. Maar of de overwinning van de eurokritische en eurosceptische partijen, zowel in Italië als in de rest van de Europese Unie, groot genoeg zal zijn om de werking ervan te beïnvloeden, blijft een groot vraagteken.