Kamikazeregering, torpedoregering of #congov, alles heeft zijn tijd.

Opgrimbie

De voorbeelden zijn gekend. Er was een dag dat Yves Leterme een coalitie in de Kamer zonder Vlaamse meerderheid zou bestrijden van Opgrimbie tot in De Panne. Maar toen de regering Leterme I in de loop van 2008 de steun verloor van de zes N-VA-kamerleden, bij de splitsing van het kartel CD&V-N-VA, had die geen meerderheid meer aan Vlaamse kant. Toen een unicum in de recente politiek geschiedenis. De optie om een regering zonder Vlaamse meerderheid te maken was eerder geopperd door Herman De Croo en Guy Verhofstadt. Het was een mogelijkheid om uit de politieke impasse te geraken. Onaanvaardbaar volgens Leterme die liet optekenen: ‘Dat zal niet passeren. Dan bevechten we u te land, ter zee en in de lucht, van Opgrimbie tot De Panne’. Volgens het toenmalige CD&V-boegbeeld zou een regering zonder CD&V en zonder Vlaamse meerderheid een regering tegen Vlaanderen zijn, die niet de wil van de Vlaamse kiezer zou vertegenwoordigen. In 2008 kon de situatie door de CD&V nog goed gepraat worden door de split van het kartel en door de internationale economische situatie, het was niet de tijd voor politieke avonturen. Na de volgende verkiezingen deden ze hun stunt gewoon opnieuw. Na de langste crisis ooit werd zonder blozen een regering gevormd zonder meerderheid in Vlaanderen. Het had alleen iets meer … tijd gekost om het juiste moment te vinden. Ah neen, dat noemen we een momentum. Juist.

Er lijkt voor alles een momentum te komen, vooral als je lang genoeg wacht. Als je kan of durft te wachten. Na de verkiezingen van juni 2007 speelde Madame Non op de tijd. Waar het ondenkbaar was dat de PS in de regering zou komen na de verkiezingen, werd dat toch mogelijk. Er ging tijd over. Sire Albert II had meer dan honderd dagen moeten geven om een regering op de been te krijgen.

Welk spel?

Welk spel wordt er op dit moment gespeeld? CD&V en N-VA lijken sterk aan elkaar vastgeklonken in Vlaanderen. Maar waar staat de N-VA als haar grootste bondgenoot de CD&V blijkt te zijn? In Wallonië en Brussel hebben cdH en PS een verbond gesloten. De PS liet fijntjes weten dat ze de cdH de vrijheid geeft (om zelf neen te zeggen). Ondertussen is de framing al begonnen. Een regering met aan Franstalige kant enkel de MR, volgens N-VA-kringen een koekje van eigen deeg voor de Franstaligen, noemt de PS een ‘kamikazeregering’. De pers neemt die benaming en dus ook die framing even gretig over als destijds het nogal eufemistische ‘vlinderakkoord’ of ‘vlinderregering’. De pers zou toch iets meer afstand mogen houden van die politieke spinning. Of zou iedereen het overnemen mochten wij de coalitie tussen cdH en PS de ‘torpedo coalitie’ noemen? Hun snelle akkoord was nochtans een torpedo gericht naar het centrum van het Belgische systeem. Iemand? Of #congov, want het was een onvervalst confederalisme wat PS en cdH daar deden. CD&V voelde zich echt belachelijk gemaakt door wat ze zagen als een trouwe Belgische factor. Blijkbaar is voor alles echt een tijd. Op de realisatie van het confederalisme moest niet zo lang gewacht worden, kort na de verkiezingen van juni 2014 was het in de feiten al zover.

Maar welk spel wordt gespeeld? Wat er ook gebeurt, een Belgicist zal er toch niet met genoegen naar kijken. Wordt het een regering met enkel MR, dan opent dat de deur naar een sociaaleconomische herstelregering. Hou je vast voor stevige actie van de socialistische zuil. Die zullen, zeker in Wallonië, alles uit de kast halen. Een soort herhaling van de ‘staking tegen de eenheidswet’, als ze daar nog toe in staat zijn, zullen ze dat graag doen. De stabiliteit van het land komt dat niet ten goede. De polarisering in de dubbeldemocratie België zal er enkel door toenemen.

Of wordt het een klassiek tripartite? Met rampzalige gevolgen voor de toekomst, want van grondige hervormingen zal dan geen sprake zijn. Ook dat zal de polarisering tussen Vlaanderen en de Franstalige politieke ruimte enkel vergroten. En het geeft de kiezers de indruk dat verkiezingen er niet toe doen. Wat er ook, gestemd wordt, de PS bepaalt wie in de regering zit.

Of wordt het de #congov? De regeringen van de deelstaten die samen een regering vormen van de federatie? Het zou de ultieme toegeving zijn. N-VA zou kunnen zeggen dat ze het confederalisme in de feiten heeft gerealiseerd. Dan moet het enkel institutioneel vastgelegd worden. Maar welke regering zal dat zijn? Met de PS en zonder staatshervorming? Daar komt N-VA niet mee weg.

Of was de verkiezing van Patrick Dewael een voorafname van een ‘omgekeerde kamikaze’-coalitie? Een coalitie met de liberale en socialistische families, cdH en Groen/Ecolo, zonder CD&V en N-VA en dus zonder meerderheid aan Vlaamse kant. In de Franstalige hoop dat de ‘gele golf’ in Vlaanderen binnen vijf jaar voorbij is. Er is over deze coalitie bitter weinig gezegd.

Tijd. De politieke vraag is hoe lang duurt het om de N-VA in een positie te brengen zodat kan gezegd worden dat ze zelf aan de kant zijn gaan staan? Zodat de alliantie CD&V en N-VA kan gebroken worden. Een netelige situatie voor CD&V, want die komt dan tussen de Vlaamse hamer en het federale aambeeld. Wat er ook van zij, hoe langer het duurt, hoe groter de kans op een regering zonder de N-VA.

‘“There must be some way out of here,” said the joker to the thief “There’s too much confusion, I can’t get no relief’ zong Bob Dylan in 1967. Misschien het lijfnummer van koning Filip dezer dagen. Ik hou het bij ‘Time is on my side’, want het moment komt dichterbij dat we de onmogelijkheid moeten vaststellen om nog een Belgische federale regering te vormen die de twee delen van het land het beleid kan geven waar ze bij de verkiezingen voor gestemd hebben. Eigenlijk is dat nu al zo, maar nog niet iedereen beseft het.

‘Alles heeft zijn tijd’, zegt Prediker.

Foto © Reporters