Krantenlezers, de EU en Juvenalis

Onze kranten zouden 15% meer lezers hebben lees ik op de site van het Vlaams Journalistiek Fonds. Nu had het Centrum voor Informatie over de Media deze keer een nieuwe meetmethode gebruikt, en dat maakt vergelijken met vorige metingen moeilijk. Overigens spreekt het CIM niet over de ‘methode’ maar gebruiken zij de term ‘methodologie’, methodeléér dus. Een woord dat hier niet te pas komt (zoal ergens) maar wel indrukwekkend in de oren klinkt. Karel van het Reve zei al dat je niet met een ernstige tekst te maken hebt als die term erin voorkomt.

Het artikel zelf van het Journalistiek Fonds is niet kwaad maar leest moeizaam. Zo ontgaat de betekenis van ‘quasi’ onze man of vrouw: ‘Je kan de resultaten ervan echter quasi onmogelijk vergelijken met de cijfers van vorig jaar, terwijl de meeste berichtgeving nochtans daarop focuste.’ Uit welk soort brein komt zo’n miserabel zinnetje? Niet uit een brein dat op taal is ‘gefocust’.

Sluipend gif

Verderop lezen we  een weinig geruststellend bericht. De Europese Commissie wil een European Digital Media Observatory lanceren. Dat observatorium ‘moet als een hub fungeren voor factcheckers, academici, mediaorganisaties en experts in mediageletterdheid’ en het moet ‘de EU-markt van factchecking services voorzien’. Mooi dat ze aan dienstverlening willen doen, en nog mooier is dat de EU, ongeacht haar democratisch deficit, een nieuwe naam heeft bedacht voor ‘gedachtepolitie’. Politiewerk begint natuurlijk bij observatie, en zoiets mag gerust een paar miljoen kosten. Ze kunnen als vingeroefening misschien die beweerde 15% eens checken.

Het Fonds heeft nog een mooi weetje:
‘En er was nog factcheck-nieuws deze week. Gisteren raakte bekend dat Knack als eerste Belgische nieuwsmedium het certificaat van het International Fact-Checking Network (IFCN) krijgt. Dat is hét internationale keurmerk voor factcheckers, en wordt bijvoorbeeld ook gebruikt door Facebook en Google om hun algoritmes bij te sturen.’
Dat laatste mag wel tot aanbeveling strekken.

Een dichter aan het woord

Dus daar in dat IFCN kan men factcheckers factchecken!
Helaas komt hier een bezwaar van Juvenalis voor de geest: Quis custodiet ipsos custodes?  Wie zal de bewakers zelf in de gaten houden?
Wel had de dichter het specifiek over het bewaken van de slaapvertrekken van lichtzinnige echtgenotes – in Rome, niet in Straatsburg of Brussel – en bestaat er ook enige twijfel over de authenticiteit van de tekst (hij komt uit een 12de-eeuws handschrift, en bij Loeb zijn die verzen gemarkeerd met O, voor Oxonian, naar dat handschrift), maar dat doet niets af aan zijn bedenking.