Stel je voor dat ergens in Vlaanderen een burgemeester een asielcentrum van Fedasil zou laten ontruimen door de politie, in een eerste fase 27 bewoners de straat opjaagt, en dan aankondigt dat de volgende week de 413 anderen op zoek zullen moeten naar een nieuw verblijf, dat er niet is. De verontwaardigde reacties zouden niet uitblijven. Scherpe commentaren over de harteloze verrechtsing van Vlaanderen zouden overal te lezen zijn. Snel zou de burgemeester als een racistische xenofoob worden afgedaan.

Maar het was geen Vlaamse burgemeester die zijn politie inzette tegen asielzoekers. Het was Cathérine Moureaux (PS) die aan het hoofd staat van de Brusselse gemeente molenbeek. Fedasil had vorige jaar het rusthuis Sebrechts dat al lang leegstond gekocht en daar een opvangcentrum voor meer dan 400 mensen in ondergebracht.

De socialiste Moureaux is daar niet mee akkoord. De gemeente weigert een bouwvergunning af te leveren voor aanpassingswerken en zet zo Fedasil in wat zij de ‘illegaliteit’ noemt. Al twee keer liet de gemeente de federale organisatie daarvoor veroordelen. Staatssecretaris voor asiel en migratie Nicole De Moor (CD&V) is verontwaardigd. ‘Ongezien en onmenselijk’ vindt Fedasil. Door een dergelijk centrum lopen volgens Moureaux de spanningen met de buurtbewoners nodeloos op en doet haar gemeente al genoeg om kwetsbare groepen op te vangen.

Tentjes aan het kanaal

Moureaux was een paar maanden geleden bij de eersten om verontwaardigd te zijn over de vele Afghanen die rond het kanaal aan hun lot werden overgelaten, in tentjes net over de grens van haar gemeente. Maar een leegstaand gebouw in haar gemeente dat aan asielzoekers een menselijk onderkomen biedt, dat vindt zij teveel van het goede. Net als haar Anderlechtse ambtsgenoot Fabrice Cumps, ook een socialist, vindt zij dat trop teveel is. Molenbeek vangt al 1483 mensen in precaire situaties op, Anderlecht 950. Beiden zeggen dat asielzoekers veel meer over het Gewest en daarbuiten zouden moeten gespreid worden.

Ze hebben een punt. De collaterale gevolgen voor de gemeente van een opvangcentrum moeten we niet onderschatten : Moureaux zegt dat dit dit meer dan 20 personeelsleden bezig houdt, gaande van straatvegers tot sociale assistenten. Armoezaaiers komen vooral terecht in de gemeenten rond het kanaal, niet in de Woluwes, Ukkel of Watermaal-Bosvoorde.

Sterker Gewest

Een evenwichtiger beleid en een betere spreiding is enkel mogelijk met een sterker Gewest. Maar zowel Moureaux en Cumps zijn grote verdedigers van de gemeentelijke autonomie. Maar de gemeenten kampen zowat alle met grote financiële problemen. Ze staan voor hun uitgaven onder gewestelijke curatele.

Het logische gevolg zou zijn om eindelijk te gaan voor een sterke gewestelijke macht, met hieraan 19 hiërarchisch ondergeschikte gemeenten, tot districten omgevormd. Maar over die evidentie willen de Franstalige coryfeeën zelfs niet nadenken. In elk voorstel om het Brussels Gewest beter bestuurbaar te maken zien zij de machtshonger van de perfide Vlamingen.

Niet in mijn tuin

Nochtans is het voor elke objectieve observator duidelijk dat het probleem van migranten en daklozen in Brussel  proporties heeft aangenomen die te groot zijn om op lokaal niveau aan te pakken. Maar burgemeesters als Moureaux en Cumps zijn te bezorgd om plaatselijke kiezers te verliezen. Het verzet van de burgemeester van Molenbeek tegen het Fedasil-centrum kwam er vooral omdat het zich bevindt in een betere buurt van de gemeente. Hoewel er nooit problemen zijn geweest, neemt het verzet van de buurtbewoners alleen maar toe, al was het maar omdat ze vrezen dat met de warmere dagen de asielzoekers de straat zullen opkomen. Ook werd er geklaagd dat er teveel duiven waren die aangetrokken werden door etensresten en dat de huizen in waarde dalen. Een mooie illustratie van het NIMBY (niet in mijn eigen tuin)-principe.

De spanningen zijn veel groter in de centra van Samusocial voor daklozen. Vooral rond het Zuidstation is de situatie stilaan onhoudbaar. Het gebied ligt op het territorium van drie gemeenten, evenveel politiezones en een brede boulevard met parkings die gewestelijk beheerd worden. Mede door de metrowerken die nog wel een decennium zouden kunnen duren is de buurt onleefbaar aan het worden. Het labyrint van werven en schuttingen tussen het Zuidstation en metro Lemonnier is een paradijs voor criminelen en drughandelaars. In een reportage van Le Soir zegde een bewoner van het Samusocial-centrum Poincaré dat hij het te gevaarlijk vindt om de straat op te gaan. Winkeliers en restaurateurs zien met lede ogen aan hoe hun wijk aan haar lot wordt overgelaten. Vorige week legden een groot aantal sociale organisaties rond het Zuidstation hun activiteiten stil omdat hun medewerkers het geweld waarvan ze dagelijks het slachtoffer zijn, beu waren.

Brandende matrassen

Karikaturaal was een recente uitspraak van burgemeester Moureaux waarin ze daklozen die matrassen in brand hadden gestoken noemde als voorbeeld van ondraaglijke onveiligheid. Een paar jaar geleden deed zij brandstichtende jongeren tijdens Oudejaar nog af als feestvierders. Een goede illustratie van een even onevenwichtig als onhoudbaar beleid met twee maten en evenveel gewichten, dat electoraal opportunisme in de eigen gemeente verkiest boven een visie op de toekomst van het hele gewest Brussel.

Brussel is te belangrijk om nog langer over te laten aan politici die geen sterke schouders hebben en waarvan de horizon niet verder gaat dan de komende verkiezingen. Cathérine Moureaux is blijkbaar vergeten dat elk congres van haar partij wordt afgesloten met het zingen van de Internationale, waarin de verworpenen der aarde opgeroepen worden om te ontwaken. Maar dan liefst niet in haar gemeente Molenbeek.