Landelijk Vlaanderen zit op zijn tandvlees

Het mag in feite niemand écht verwonderen. In landelijk Vlaanderen is er voor de meeste mensen maar één vraagstuk dat er op 9 juni echt toe doet: migratie en haar gevolgen voor onze samenleving.

Het migratiethema kleeft aan één Vlaamse partij in het bijzonder. Een aantal partijen zullen het als de pest trachten te vermijden. Maar CD&V mag zich niet verliezen in een soort zwijgstrategie die zou moeten voorkomen dat extreemrechts kan kapitaliseren op deze ongerustheid. Dat is ze aan haar achterban op het platteland verplicht. De partij dient het voorbeeld van NSC van Pieter Omtzigt en BBB van Caroline van der Plas in Nederland te volgen, die op een verstandige en empathische manier met de problemen en besognes van de mensen omgaan.

Een verschil in mentaliteit

Uiteraard verschillen mensen op het platteland niet volledig van degenen in een stedelijke omgeving. Maar de plaats waar men woont heeft weldegelijk een belangrijke invloed op iemands mens- en maatschappijvisie. progressieven kunnen maar moeilijk begrijpen dat thema’s zoals mensenrechten en klimaat voor mensen die in hun recreatiedomein wonen minder van tel zijn. Hetzelfde geldt voor veel conservatieven die zich onmogelijk kunnen voorstellen dat mensen die wonen in een grootstad, in hún werkomgeving, kunnen leven in een diverse, multiculturele samenleving.

Heel wat mensen zijn diep verbonden met de plaats waar ze wonen en delen de mentaliteit die er heerst. Mensen op het platteland zijn doorgaans gehecht aan rust, stabiliteit en herkenning. Terwijl mensen in de stad meer gericht zijn op bedrijvigheid, diversiteit en nieuwigheid. ‘Mensen willen gewoon dat hun problemen opgelost geraken’ is een zinnetje dat klinkt uit de mond van veel politici. En ze hebben gelijk, natuurlijk. Maar laten we ophouden met te doen alsof alle mensen dezelfde problemen ervaren en ook dezelfde oplossingen verlangen, want dat is eenvoudigweg niet het geval.

Het projecteren van de eigen gevoelens, verlangens en ideeën op andere mensen is vandaag heel erg in de mode. Het is vreemd dat men in een tijd waarin men zelf- en identiteitsontwikkeling zo belangrijk vindt, zich moeilijker kan verplaatsen in de ander. Of is dat net het probleem? Wie zal het zeggen.

Materiële welvaart

Terug naar de kern: waarom heeft een grote groep in onze samenleving zo’n groot probleem met immigratie? In de nasleep van de Nederlandse Verkiezingen was ook dat opnieuw de grote vraag bij onze politici en opiniemakers. En steeds opnieuw is men daar met hetzelfde idee, namelijk dat van de winnaars en verliezers van de globalisering. Dat gaat dan over de materiële welvaart en het gebrek aan uitzicht op sociale mobiliteit. Zo zie je in steden in de Denderstreek, dat Dominique Willaert in zijn recente boek als een ‘Vlaamse rustbelt’ omschrijft, dat er heel veel woede en onbehagen is bij mensen die een zwakkere sociaaleconomische positie bekleden.

Dat is natuurlijk waar. Niettemin dienen linkse en liberale partijen te erkennen dat ‘meer materiële welvaart’ niet de allesomvattende oplossing vormt voor het probleem. De culturele component, vooral prominent bij mensen in de welgestelde middenklasse op het platteland, mag je niet uit het oog verliezen.

Hoewel deze groep de ‘voorrangsmythe’ van het Vlaams Belang in hun discours overneemt, vrezen ze niet zozeer het verlies van hun sociaaleconomische positie, maar vooral de vervreemding van hun directe omgeving. Zoals eerder aangegeven, richt de dominante groep op het platteland zich op stabiliteit en herkenning. Ze worden constant geconfronteerd met veiligheidsproblemen in de media, deels als gevolg van ontoereikende integratie, en vrezen dit weldra bij hen te zullen moeten ervaren.

Het onveiligheidsgevoel neemt toe…

Mensen ervaren een toename van de criminaliteit in de voor hen anders zeer rustige directe omgeving. Het onveiligheidsgevoel op het platteland is de laatste jaren enorm toegenomen. Hetzelfde geldt wat de bezorgdheid betreft voor het behoud van tradities, die al wankelden door de afbrokkeling van ons sociaal weefsel. Het onbekende boezemt plattelandsbewoners angst in, en als men denkt dit op te lossen met enkel meer welvaart en dienstverlening, via bankautomaten en overheidsdiensten, dan dwaalt men.

De enige mogelijkheid is de versterking van het lokale niveau en het sociale weefsel van onze samenleving, samen met (en dankzij) een doeltreffende aanpak van het integratieprobleem en een algehele beperking van en controle op migratie. Op Europees niveau heeft staatssecretaris Nicole De Moor (CD&V) in dat laatste reeds aanzienlijke stappen gezet, en zal men stappen (moeten) blijven zetten.

…en de macht is elders naartoe

Is het probleem ondertussen niet van zulk een omvang dat het stilaan onmogelijk wordt om het op te lossen? Zo ver wil ik niet gaan. Op het platteland is er nog weldegelijk ruimte, maar we moeten er snel handelen, voordat het ook daar te laat is.

Lokale besturen weten wat er speelt bij de bevolking en welke behoeften er zijn op het gebied van migratie en integratie. Niet in het minst op het vlak van onderwijs op het lokale niveau. Helaas ontbreekt het hun momenteel aan de hefbomen en middelen om deze problemen aan te pakken. De politiek is op het lokale niveau gebleven, maar de macht is elders naartoe gegaan.

Stiefmoederlijke behandeling

Het gemeentefonds vormt de belangrijkste financieringsbron voor lokale overheden. Vlaams parlementslid Brecht Warnez (CD&V) heeft herhaaldelijk benadrukt dat er een eerlijkere verdeling van middelen moet komen, aangezien het platteland momenteel een stiefmoederlijke behandeling krijgt. Dit is onverantwoord gezien de uitdagingen waarmee deze gebieden op dat terrein te maken krijgen. Bovendien zouden we fondsen, vergelijkbaar met het Denderfonds, permanent moeten oprichten om gemeenten die met deze problemen kampen, in staat te stellen ze grondig en succesvol aan te pakken.

De lokroep van de extremen klinkt ook op het platteland bijzonder luid. Die lokroep is aanlokkelijk, als gevolg van de vervreemding tussen Brussel enerzijds en gemeenten als de mijne anderzijds. Willen we de lokroep aan decibels doen inboeten, dan dient CD&V prioritair op deze gebieden te focussen, zoals ze dat opnieuw op het landbouwthema doet. We doen dit, of we leveren landelijk Vlaanderen over aan extreemrechts. Onze keuze.