Luc de Vos en ik, meer dan een mening

Kijk, ik heb Luc De Vos nooit gekend, tenzij via de media. Ik weet dus niet of hij dus echt links was, of (zoals nog wel anderen) uit veiligheid een linkse pose aannam, om niet uit de inner circle der culturo’s te worden gebannen. Walter Pauli (in Knack 3 december 2014) ziet in een opmerking van Jean-Pierre Rondas, die je in die richting zou kunnen interpreteren, ‘politieke recuperatie’. Hij trekt daar de conclusie uit dat we het zo moeilijk hebben om toe te geven dat De Vos links was. Dat we het moeilijk hebben om mensen met een andere politieke mening als vriend te zien.

Culturo’s

Het beeld van Luc De Vos dat ik heb, is dat van de linkserige culturo die liedjes zong in het Nederlands. Fijne liedjes, je wist nooit echt helemaal waarover het ging en dat maakt deel uit van de magie. Hij leek te samplen met zinnen, uitdrukkingen die algemeen voorkomen of in het nieuws komen. Ik vond het fantastisch dat hij dit deed in het Nederlands. Ook Engelstalige teksten van – populair of zelfs subcultuur – zangers en groepen lijken vaak zo wat bij elkaar gezette zinnen. Je moet als luisteraar zelf je betekenis invullen. Ik heb altijd genoten van die interpretatievrijheid.

Ik ga er dus van uit dat Luc De Vos wou gepercipieerd worden als een linkse Nederlandstalige zanger. Ik heb daar geen probleem mee en het staat mijn appreciatie niet in de weg. Maar interessanter dan die vaststelling is voor mij de vraag: is daarmee alles over die man gezegd? Valt die man samen met zijn politieke overtuiging? Neen toch. Dat lijkt me ook het punt dat Walter Pauli wil maken in Knack (al lijkt me de weg naar dat punt in zijn stuk toch wat glibberig). Neem nu Luc De Vos zelf. Als je wat gaat grasduinen in wat er de jongste tijd allemaal via de sociale media is rondgestuurd, dan bleek die man ook religieus te zijn. Hij wordt zelfs kerkelijk begraven door de bisschop van Gent. Is dat dan religieuze recuperatie van de man door de kerk? Luc De Vos was ook echtgenoot, vader, zoon, vriend, …

Vrienden

Ik hou ervan om de mensen te laten wie ze zijn. Ik zal het werk van een artiest niet negeren omdat hij links is. Ik wil het werk graag beoordelen op wat het mij zegt. En neen, ik selecteer ook mijn vrienden niet op basis van hun politieke overtuiging. En, ook neen, ik ga met mijn vrienden met een andere overtuiging niet altijd in discussie over politiek of wat dan ook. Ik ben in mijn leven ook graag eens gewoon vader, vriend, echtgenoot, broer, collega, … Ik hoef niet altijd enkel en alleen hoofdredacteur van Doorbraak te zijn. Al ontkom ik daar vaak niet aan.

Het is geen gebruik dat enkel op rechts voorkomt, mensen reduceren tot hun politieke overtuiging. Toen ik net afgestudeerd was, zocht ik werk in de journalistiek. Ik stelde een mooi cv op. Op dat moment was ik al een tiental jaar actief als leider bij het Vlaams Nationaal jeugdverbond (VNJ), dat engagement voor jongeren maakt deel uit van hoe ik mezelf zie. Dus stond dat in mijn cv. Het gevolg was enkele sollicitatiegesprekken die uitsluitend over het VNJ leken te gaan en niet over de rest van mijn cv. Mijn kennis en kunde, mijn diploma’s, het scheen in het niet te verzinken bij dat ene onderdeel. Ik werd afgewogen op een detail, meestal door iemand wiens perceptie niet getuigde van enige kennis. Ik heb het eruit gezwierd. Sindsdien zweeg ik over mijn jeugdbewegingsengagement. Ik sprak er niet over dat jaar dat ik bij Radio Contact werkte, ook niet dat jaar bij teletekst op de VRT. Mijn collega’s hebben nooit echt geweten wie ik was. Ik had geleerd om te zwijgen, zelfcensuur. Ondertussen staat het er opnieuw op, naast mijn (al dan niet vroegere) engagement in de Vlaamse Volksbeweging, het Davidsfonds en de parochie. Engagement zit in het DNA van de familie. Ik ben wie ik ben. Te nemen of te laten. Intussen heb ik al ervaren dat hoofdredacteur zijn van Doorbraak voor sommigen al een te hoge drempel is. Al begrijp ik dat niet. Iedereen kan zien en zoeken wat ik schrijf. Toon me dan die ene zin Waarin ik roei van de verkeerde plecht. (Van Anton Van Wilderode die de reductie tot politieke ideeën neerschreef in het gedichtVerweer)

Verder

‘Waarom moet een tegenstander een vijand zijn? Waarom kan hij zo moeilijk een vriend blijven? Waarom kunnen wij andere meningen niet respecteren?’, vraagt Walter Pauli zich af. Inderdaad! Trouwens, geldt dat ook voor Vlaams Belangers? Ik ken anders genoeg verhalen van mensen die vrienden verloren, omdat ze zich tot het Vlaams Belang bekenden. Vrienden van jaren die je plots niet meer willen groeten. Ik ken ook verhalen van gebroken families. Die fijne vriendelijke tante wordt plots gereduceerd tot ‘Vlaams Blokster’. Een vriend waarmee je al jaren samen fietst moet een ander peloton opzoeken. Misschien bent u het niet eens met de politieke visie van de vrouw/man, maar moeten ze daarom uit de familie of uit de vriendengroep? Zijn die mensen plots niet meer dan dat? Zoiets leek bij links en centrum-rechts toch algemeen aanvaard?

Onze maatschappij dualiseert in deze tijd opnieuw, wat vroeger in families en vriendengroepen gebeurde met Vlaams Blokkers dreigt nu opnieuw tussen N-VA’ers en ‘vakbondsmensen’. Verdelen is heus niet het voorrecht van rechts georiënteerde medemensen.

Als de dood van Luc De Vos dan tot iets heeft gediend, dan misschien deze discussie: welke samenleving willen we. Er wordt – terecht – verontwaardigd gereageerd als mensen worden gereduceerd tot hun afkomst, laat ons even oprecht verontwaardigd zijn als mensen worden gereduceerd tot hun politieke of maatschappelijke overtuigingen. Niet selectief, maar altijd oprecht verontwaardigd.

Foto © Reporters