Niet enkel rijken in de Rand

De jongste tijd is er heel wat te doen geweest rond de zogenaamde internationalisering van Vlaams-Brabant. Dit fenomeen verdient veel meer nuancering dan op het eerste gezicht lijkt. Klopt het dat wij in Vlaams-Brabant nu in hoofdzaak talloze hoger opgeleide, welstellende en cultureel erg geëngageerde ‘expats’ mogen verwelkomen? En is het correct dat de verdere verfransing van Vlaams-Brabant tot het verleden behoort en dat we ons daar dus geen zorgen meer om hoeven te maken?

Die bewuste of onbewuste voorstelling van zaken waarbij de Rand in haar geheel wordt aangediend als een welvarende, nieuwe, uitdagende smeltkroes van culturen en daaraan gekoppelde vanzelfsprekende veeltaligheid lijkt ons alvast niet in overeenstemming te zijn met de bevindingen van de studie die deze ‘internationaliseringsgolf’ heeft blootgelegd. Die studie hangt zelf al een veel genuanceerder beeld op.

Migratie naar Vlaams-Brabant bestaat vooral uit niet-West-Europeanen en hun  achtergronden en motieven situeren zich in de minder  welvarende sociale en economische sfeer. We citeren graag letterlijk het Documentatiecentrum ‘De Vlaamse Rand’.  

‘Recente internationalisering van het Brussels gewest en de Vlaamse Rand

Samenvatting working paper VUB-demograaf Didier Willaert*

Recente cijfers met betrekking tot nationaliteit en verhuisbewegingen en thuistaal bij jonge gezinnen tonen een verdere internationalisering van het Brusselse gewest en van de Vlaamse Rand.  Het aandeel inwoners van buitenlandse herkomst (eerste en tweede generatie migranten) is in het Brusselse gewest tijdens de eerste jaren van het nieuwe millennium boven de 50% gestegen. In de Vlaamse Rand is iets meer dan een vijfde van de bevolking van buitenlandse origine (29% in de faciliteitengemeenten, 20% in de overige gemeenten). Vooral de sterke aangroei van personen van niet-westerse herkomst in de Rand is opvallend. Naast de belangrijke aanwezigheid van westerlingen (bijvoorbeeld eurocraten) in de zuidoostelijke randgemeenten, is er een nieuw fenomeen zichtbaar: de laatste jaren verlaten meer en meer Oost-Europeanen, Turken, Marokkanen en andere niet-westerse migranten de hoofdstad om zich in de aangrenzende gemeenten te vestigen. Vooral de regio Zaventem-Vilvoorde is populair bij deze migranten, maar ook de westrand (Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw) kent een belangrijke instroom van Zuid-Europeanen en Marokkanen.  Dat is één van de belangrijkste conclusies van een nieuwe studie van VUB-demograaf Didier Willaert. In de studie worden ook de meest recente cijfers besproken van Kind & Gezin met betrekking tot de nationaliteit bij de geboorte van de moeders van pasgeboren kinderen en de thuistaal in gezinnen met pasgeboren kinderen.’

Onze conclusie: het zou goed zijn mocht de Vlaamse overheid zich noch feller inzetten om de integratie of inburgering van de economisch zwakkere groep in Vlaams-Brabant te bevorderen. Deze groep zal in Vlaams-Brabant permanent aanwezig blijven. De expats en aanverwante internationale bovenklasse krijgen van ons alle vertrouwen, wij begroeten hen met alle denkbare sympathie en respect. Evenwel zijn zij flexibel en weerbaar genoeg om zich meer dan uit de slag te trekken. En zij zijn bovendien geen ‘blijvers’. Toch krijgen zij bijvoorbeeld een eigen tv-uitzending, grotendeels in het Engels, op Canvas.

Moeten sociale overwegingen hier geen voorrang krijgen? Verliezen wij de echte prioriteiten niet uit het oog? Legt de Vlaamse overheid de correcte klemtonen? En wie zijn die internationale burgers?

Voor een zo objectief mogelijke definitie van het begrip ‘expats’ consulteerden wij opnieuw het eerder genoemde documentatiecentrum. Resultaat:

Expats in de Rand

‘Hun precieze aantal in Brussel en de Rand kan moeilijk worden berekend, omdat de groep zelf moeilijk kan worden afgebakend. Met expats of expatriates worden doorgaans hooggeschoolde buitenlandse werknemers bedoeld die (alleen of met hun gezin) tijdelijk hun thuisland inruilen voor een gastland. Meestal beperkt het verblijf zich tot 3 à 4 jaar. Het gaat voornamelijk om ingezetenen van de Europese lidstaten die naar Brussel verhuisden om redenen van tewerkstelling, maar ook om werknemers van bedrijven van de rijkere Westerse landen buiten Europa wiens bedrijf of organisatie hen naar België bracht. In de literatuur worden aan deze subgroep bepaalde sociale kenmerken toegeschreven. Het zou gaan over een goedbetaalde elite met een transnationale, kosmopolitische levensstijl die vaak weinig interesse en verbondenheid met de lokale gemeenschap vertoont en zich terugtrekt in eigen netwerken. Het land van oorsprong, de hogere opleiding en status impliceren tevens een onderscheid met ‘gewone’ migranten die verhuisden met de bedoeling in een ander land een nieuwe toekomst en werk te vinden en van wie een snelle integratie in de lokale gemeenschap verwacht wordt.’

Bron http://docu.vlaamserand.be/ned/webpage.asp?WebpageId=1035

Roger Swalens is voorzitter van de onafhankelijke vzw Streekvereniging Zenne en Zoniën en ‘ervaringsdeskundige voor de Vlaamse Rand’.

Foto © Reporters