De Olympische Winterspelen trekken de aandacht van de wereld op Korea, het verdeelde eiland. In alle ellende die elke Noord-Koreaan treft zit ook het de facto verbod op religie.

Maar laat ons beginnen bij het ‘goede nieuws’. Bij de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen in Pyeongchang en op de vergadering van het Olympisch Comité tijdens deze winterspelen zal voor het eerst een officiële delegatie van de Heilige Stoel aanwezig zijn. De Heilige Stoel is daar als waarnemer namens het land Vaticaanstad (bij de kerk is dat altijd net iets ingewikkelder georganiseerd). Vaticaanstad is niet echt bekend om zijn succesvolle sportdelegaties en stuurt dan ook geen atleten. Monseigneur Sanchez de Toca, adjunct-secretaris bij de Pauselijke Raad voor Cultuur (in het Vaticaan is sport ‘cultuur’), zal als waarnemer aan de IOC-plechtigheden en vergaderingen deelnemen. Het is niet bekend of de monseigneur kan snowboarden of schansspringen.

Vatican Athletics

Als geschenk voor IOC-voorzitter Thomas Bach heeft de Vaticaanse delegatie een t-shirt van ‘Vatican Athletics’ mee. Een Vaticaanse sportclub voor werknemers van de Heilige Stoel. Het doel van het team is solidariteit en vriendschap stimuleren door sport. In een interview aan de Vaticaanse persdienst, voor zijn vertrek naar Pyeongchang, verwees de monseigneur onder andere naar Don Bosco. Een heilige die sport een prominente plaats gaf in zijn opvoedingssysteem, onder andere in scholen.

Het Vaticaan en het Internationaal Olympisch Comité werken al jaren aan goede relaties. Deze officiële uitnodiging is het eind van een lange weg. In 2016 organiseerde het Vaticaan een conferentie over ‘Sport in dienst van de mensheid’. En Monseigneur de Toca was al te gast bij de opening van de Olympische Zomerspelen in Rio. Het Vaticaan werkt ook mee aan de organisatie van de Olympische jeugdspelen in oktober 2018 in Buenos Aires.

Reporters

Vaticaanstad oktober 2016. VN Secretaris Generaal Ban Ki-moon (2de van L), Voorzitter van het International Olympic Committee (IOC) Thomas Bach (4de van L) en paus Franciscus poseren met deelnemers aan de conferentie ‘Sport at the Service of Humanity’

In het Vaticaan is het geloof groot in de kracht van sport om mensen bij elkaar te brengen. ‘In de antieke tijden waren Olympische Spelen een reden om een bestand te sluiten en de vijandelijkheden te staken’ Dat Noord- en Zuid-Korea samen een delegatie vormen noemt Monseigneur Sanchez de Toca ‘een krachtig symbool voor de hoop op een betere wereld.’

Christenen in Noord-Korea

Die hoop zullen Noord-Koreaanse christenen zeker kunnen gebruiken. Van Pyeongchang naar Pyongyang is maar een kleine tongbreker, maar een wereld van verschil. Noord-Korea staat al enkele jaren op de eerste plaats in de ‘Ranglijst Christenvervolging’ die de NGO Open Doors in Nederland elk jaar opmaakt. Naast de voedselschaarste en de repressie die elke Noord-Koreaan moet ondergaan, zijn alle godsdiensten er verboden. Enkel de leider wordt er vereerd. Om het imago van religieuze verdraagzaamheid voor westerlingen hoog te houden telt Noord-Korea vijf officiële christelijke kerken in de hoofdstad Pyongyang. Die staan onder strikt toezicht en zijn vooral façade.

Christen zijn of een bijbel bezitten is onder het dictatoriale regime een reden om met de hele familie naar een heropvoedingskamp gestuurd te worden. Onlangs getuigde een gevluchte Noord-Koreaanse christen van die vervolging. Zij had geluk dat ze in Zuid-Korea terechtkwam. China stuurt gevluchte Noord-Koreanen terug naar hun land, ook christenen, zelfs al staat vervolging vast.

Geheime priester

De vluchtelinge was de dochter van een priester. Dat vader priester was, mocht het regime zeker niet te weten komen. Ze was er op 12-jarige leeftijd toevallig op uitgekomen, toen ze haar ouders confronteerde met een bijbel die ze in een verborgen opbergvak in de kast had gevonden.

Het geloof moet in Noord-Korea in het geheim beleden worden. Elke samenkomst van christenen is een risico, onder de aanwezigen kunnen altijd spionnen van het regime zitten. Een van die spionnen bekende zijn ware reden van aanwezigheid op de bijeenkomsten op zijn sterfbed aan de gevluchte priester. Na de bekentenis vroeg hij om gedoopt te worden. Gelukkig is er ook in dictatoriale regimes nog plaats voor menselijkheid.

Die menselijkheid blijkt ook uit de reden van hun vlucht uit Noord-Korea. Ze werden getipt dat het regime de vader-priester van het gezin op het spoor was. En ze zijn erin geslaagd te vluchten.

Elke religie wordt vervolgd

Dit is een getuigenis van een christen, we mogen ervan uitgaan dat de situatie bij andere godsdiensten en religies in het land ongeveer dezelfde is. Godsdienst en religie zijn er de facto verboden. Godsdienstvrijheid is de lakmoesproef van de mensenrechten. In Europa merken we daar weinig van, maar het is niet goed gesteld met de religieuze tolerantie in de wereld. Ook op andere plaatsen in Azië leven christenen in een klimaat van vervolging, ofwel door de overheid, ofwel door hun medeburgers ofwel door de angst voor terrorisme. 1 op de 12 christenen in de wereld wordt vervolgd, kopten verschillende media wereldwijd de afgelopen maand.

Bij de start van de Olympische Winterspelen in het Zuid-Koreaanse Pyeongchang mag er dan even hoop zijn door de gezamenlijke delegaties van de beide Korea’s. We mogen ons door die hoop niet laten verblinden voor de harde en bittere realiteit voor veel Noord-Koreanen. Wat hun geloof ook is: zij zitten dagelijks in de Hongerspelen.